Uniwersita ze změny wulce profituje

Dienstag, 17. Oktober 2023 geschrieben von:

Choćebuz/ Zły Komorow (dpa/SN). Braniborska techniska uniwersita Choćebuz-Zły Komorow (BTU) ze změny strukturow wulce profituje. Nic jenož ličby studijnych nowačkow tam stupaja. Dale a bóle tež młodźi slědźerjo napjatych projektow dla do Łužicy přichadźeja. Wědomostne a wuwučowanske zarjadnišćo spyta wotmołwy na načasne prašenja nańć, a to z wuspěchom. Prezidentka BTU Gesine Grande hódnoći, zo so uniwersita dale wuwije, byrnjež konkurenca k tamnym zarjadnišćam wulka była.

W nowym zymskim semestrje je ně­hdźe 1 700 nowych studowacych na uniwersiće studij zahajiło. Po informacijach BTU bě porno lońšemu 800 wjac požadanjow. Z cyłkownje něhdźe 7 000 studowacymi je BTU druha najwjetša wysoka šula a jenička Techniska uniwersita w Braniborskej.

Scholz poda so do Israela

Dienstag, 17. Oktober 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz je prěni šef knježerstwow, kotryž Israel po zahubnym nadpadźe islamistiskeje Hamas wopyta a z tym swoju solidaritu zwurazni. Dźensa zetka so wón z israelskim ministerskim prezidentom Benjaminom Netanjahuom w Tel Avivje. Tohorunja je zeńdźenje z přiwuznymi zastajencow předwidźane, kotryž je teroristiska organizacija Hamas zawlekła. Dźesać dnjow po atace na Israel chce so Scholz wo połoženju we wójnskej kónčinje informować. Tohorunja chce wón z potrjechenymi wo tym rěčeć, kak hodźeli so konflikty w regionje rozrisać. Dźensa wječor poda so Olaf Scholz dale do Egyptowskeje, kotraž ma mjezu do Gazaskeho pasma.

Mjeztym je nimale połojca ciwilneje ludnosće Gazaskeho pasma na ćěkańcy. Wjele móžnosćow wućeka nimaja, dokelž je něhdźe 40 kilometrow dołhe pobrjóžne pasmo dospołnje zawrjene. Knježerstwo Israela je wobydlerjow sewjerneho Gazaskeho pasma wospjet namołwjało, kónčinu do směra na juh wopušćić.

Policija hnydom reagowała

Dienstag, 17. Oktober 2023 geschrieben von:

W Sakskej a Braniborskej mjezy do Pólskeje a Čěskeje kontroluja

Berlin (dpa/SN). Bjezposrědnje po tym, zo je zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) kontrolam při mjezomaj do Čěskeje a Pólskeje na wuchodźe Němskeje přizwoliła, zwjazkowa policija naprawu zwoprawdźa. W Braniborskej a Sakskej zastojnicy hižo wot wčera wječora stacionarne kontrole přewjedu. Dotal Faeser tajke postupowanje wotpokaza. Tola nětko je ministerka pola komisije EU tola kontrole při mjezach do Pólskeje, Čěskeje a tež do Šwicarskeje přizjewiła. Kaž nutřkowne ministerstwo dale zdźěli, zdobom kontrole při mjezy do Awstriskeje wo dalšich šěsć měsacow podlěša. Tam tajke hižo wot nazymy lěta 2015 přewjeduja. Faeser wobkrući rozsud z tym, zo chce njeregularnu migraciju wobmjezować. Tohorunja chce wona přećiwo kriminaliće nastupajo ilegalne pašowanje ludźi sylnišo postupować.

Strategisce wolić

Dienstag, 17. Oktober 2023 geschrieben von:
Prjedy běše politikar hižo „přećel Serbow“, hdyž z rjanymi słowami wažnosć našeje eksistency wuzběhowaše. To něhdy jónu hižo njedosahaše, smy znajmjeńša něšto serbskich słowčkow z erta prominentnych wočakowali. A wšojedne, hač je ći jich skomolena fonetika črije zuła – smy tola jako připóznaće přikleskali. Wčera na wólbnej zhromadźiznje CDU w Połčnicy smy nowy wyši schodźenk dožiwili. Elaine Jentsch njewustupuje jenož w swojim pisomnym požadanju jako Jenčec, ale rěči serbsce kaž Serbowka ze zapalom za naše bytostne temy. A je w našej maćeršćinje dodała, zo tón niwow hišće njedosaha. To je hladajo na klětuše wólby krajneho sejma smjerćwažny signal. Z druhim hłosom njech kóždy „swoju“ stronu nakřižuje, wšako tón hłós wo ličbje mandatow rozsudźi. Z prěnim hłosom pak móža Serbja wosobu wolić, kiž tomu zadźěwa, zo w přichodźe zastupjer strony němskeho nacionalizma „serbski wólbny wokrjes“ reprezentuje. Marcel Brauman

To a tamne (17.10.23)

Dienstag, 17. Oktober 2023 geschrieben von:
Šofer awta w Atlanće měješe šok hladajo na chłostanski lisćik, kotryž je w swojim póstowym kašćiku nadešoł. Tak bě wón spočatk septembra trochu spěšnišo jěł. Město 55 milow běchu to 90 milow, za čož dyrbješe 1,4 milionow dolarow pokuty zapłaćić. Muž na to tukaše, zo jedna so wo zmylk a zamołwity zarjad zazwoni. Wottam pak rěka, zo je pokuta prawje wobličena. Tuž wobroći so šofer na telewizijny sćelak, kiž pad skónčnje rozjasni. Tak dyrbi so muž 21. decembra před sudnistwom zamołwić, hdźež chcedźa doskónčnje wo wobjimje pokuty rozsudźić. Tuchwilna suma je jenož symboliska. Symbolisku pokutu je awtomatiski system wobličił. Prawdźepodobnje změja w přichodźe tuž dalši šoferojo w USA šok, jelizo listy zamołwitych zarjadow za pokuty wočinja.

Za škit wobswěta

Montag, 16. Oktober 2023 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). Němska wobswětowa aktiwistka Luisa Neubauer chwali namjety bamža za škit wobswěta a přećiwo woćoplenju zemje w „Laudate Deum“ (Chwalće Boha). 27lětna młodostna sej wot cyrkwje konkretne konsekwency žada. „Mamy krizu dowěry a krizu nadźije, cyrkej dyrbi raznišo přećiwo změnje klimy wustupować.“

Pomoc armenskim ćěkancam

Drježdźany (B/SN). Sakska krajna cyrkej podpěra maćernorěčnych armenskich ćěkancow z Hórskeho Karabacha z 5 000 eurami. Jedna so wo něhdźe 120 000 ludźi, kiž chcedźa do Armenskeje wupućować. Wosebje zamołwita čuje so ewangelska cyrkej za swojich 300 čłonow a sobudźěłaćerjow. 93 procentow wobydlerjow Azerbajdźana přisłuša islamskej a pjeć procentow křesćanskej wěrje.

Zajim za vatikanske muzeje

Płaćizny so dale zniža

Montag, 16. Oktober 2023 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). W awgusće su so płaćizny za ratarske wudźěłki, kaž na přikład žito a mloko, dale znižili. Přerěznje bě to 5,6 procentow mjenje hač lěto do toho, zdźěli dźensa zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje. Hladajo na julij je so płaćizna wo 0,1 procentow znižiła. Loni běchu płaćizny nadpada Ruskeje na Ukrainu dla razantnje stupali, štož je předewšěm domjacnosće z mjenje dochodami wobćežowało. Wot dźensnišeho su so mjez druhim płaćizny za twarožk a muku znižili.

Lěpše kondicije za swójby

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce swójby sylnišo hač dotal při twarje swójskeho domu podpěrać. Tak ma so program „Wobsydstwo bydlenjow za swójby“ polěpšić, zdźělu dźensa zwjazkowe ministerstwo za twarstwo. Knježerstwo chce kondicije za kredity změnić. „Z tym chcemy wjace swójbam zmóžnić ze spěchowanskeho programa čerpać“, wottam rěka. Z programom podpěra knježerstwo swójby z niskimi abo srjedźnymi dochodami, kotřiž chcedźa sej klimje přichilene domske twarić.

Prócuja so wo njewotwisnosć

W Rudnych horinach je so wčera prěni raz sněžiło, štož je někotrych ludźi na Šmrěčniku (Fichtelberg) překwapiło. Němska wjedrowa słužba (DWD) je za tónle tydźeń w Sakskej zymne wjedro připowědźiła. Předewšěm šoferojo jězdźidłow maja so na to nastajić a wobruče kontrolować abo na zymske měnić. Foto: dpa/Bernd März

IG Metal: Pola Tesle wyše mzdy wuwojowali

Montag, 16. Oktober 2023 geschrieben von:

Grünheide (dpa/SN). Twarc elektroawtow Tesla z USA je připowědźił, mzdy prawidłownje přiměrić. „Mzdy přistajenych prawidłownje pruwujemy, zo bychmy fairne zapłaćenje zaručili“, zdźěli předewzaće na naprašowanje medijow. Po tym, zo su mzdy loni wo šěsć procentow zwyšili, chcedźa je lětsa dale zběhnyć, tak rěčnica Tesle. „Wo wysokosći změnow wězo najprjedy swojich sobudźěłaćerjow informujemy“, zawod zdźěli. Tole ma so w nowembru stać.

Dźěłarnistwo IG metal bě minjeny tydźeń zdźěliło, zo je awtotwarc na jeje žadanje we wobłuku akciskeho tydźenja mzdy přiměrił. Najebać to dźěłarnistwo kritizuje, zo su mzdy Tesle dale pod tarifowym niwowom awtomobiloweje industrije w Němskej. Jednostronske připowědźenja koncerna wo zwyšenju mzdow runoprawne jednanja mjez dźěłarnistwom a zawodom njenarunaja, wobwodny předsyda dźěłarnistwa Dirk Schulze praji. „Tohodla maja dźěłarnistwa pola Tesle w Braniborskej hišće wjele dźěła“.

Statysacy ludźi do juha ćeknyli

Montag, 16. Oktober 2023 geschrieben von:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Wočakowaneje ofensiwy israelskeho wójska dla su statysacy Palestinjanow pod katastrofalnymi wuměnjenjemi do juha Gazaskeho pasma ćeknyli. Po wjacorych schodźenkach ewakuěrowanja je jich wjace hač 600 000 wosobow. Zastaranje potrjechenych je chětro špatne.

Mjeztym hotuje so israelske wójsko dale na ofensiwu w Gazaskim pasmje. Israel chce tam knježacu islamistisku Hamas zničić, kotraž je kraj minjeny kónc tydźenja teroristisce nadpadnyła a wjac hač 1 400 ludźi moriła. W minjenych 24 hodźinach je wójsko sewjerny dźěl pasma dale z raketami nadpadnyło.

Dale wuchadźeja zastupjerjo israelskeho wójska z toho, zo je Hamas 155 ludźi do pasma zawlekła. Jich chcedźa wojacy z rukow Hamas wuswobodźić. Mjez nimi su tež Němscy. Kaž zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) wobkrući, jedna so wo wosom kompleksnych padow, zdźěla z wjacorymi wosobami. Tuchwilu žadyn direktny zwisk k němskim woporam njewobsteji.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND