Spalenje knihow

Freitag, 21. Juli 2023 geschrieben von:
Swoboda měnjenja je najwyše kubło humanistiskeje towaršnosće. Spalenje knihow do toho njesłuša – to su w Němskej najbóle demonstratiwnje nacije na wjeršku swojeje mocy činili. Tež jako zjawnu demonstraciju, kotre mysle chcedźa wutupić. Na kóncu njeńdźeše jenož wo zničenje duchownych kubłow, ale tež tych ludźi, kotřiž su tute wot nacistiskeje ideologije wotchilace mysle pěstowali. Fundamentalizm w nabožinach je strašny, ale fundamentalny sekularizm tež, kiž je za čas komunizma w někotrych krajach z cyrkwjow nakupowanišća sčinił. Štóž koran abo bibliju demonstratiwnje spali, podrywa fundament ciwilizowaneje towaršnosće. Wobrazy, kotrež so po tajkich njeskutkach po cyłym swěće šěrja, njejsu runjewon wizitka za „zapadne hódnoty“. A jeli nažel tola, je so towaršnosć do wopačneho, destruktiwneho směra wuwiła. Nic wšo, štož so jako „hódnota“ deklaruje, woprawdźe tajka je. Bjez respekta napřećo druhemu njeńdźe. Marcel Brauman

To a tamne (21.07.23)

Freitag, 21. Juli 2023 geschrieben von:

Wosrjedź hoberskich bagrow bywšich brunicowych jamow zetkawaja so fanojo stanowanja wot dźensnišeho w parku Ferropolis pola Gräfenhainichena we Wittenbergskim wokrjesu. Hač do njedźele přewjeduja tam dźěłarnički a přednoški dokoławokoło stanowanja a campowanja. Tež čaporowe wiki su planowane. Lisćiki za kóždolětne zarjadowanje su stajnje spěšnje rozpředate. Dnjowi wopytowarjo pak su witani.

Pytajo za ćeknjenym rubježnym zwěrjećom nadźija so gmejna Kleinmachnow juhozapadnje Berlina pomocy fachowcow za wuslědźenje zwěrjećich slědow. „Tajkeho fachowca dyrbimy najprjedy raz namakać“, zdźěli rěčnica gmejny nowinarjam. Wčera běchu kosmy při štomje namakali, kotrež móhli zwěrjećeho pochada być. W nocy na štwórtk běchu rubježne zwěrjo prěni króć wuhladali.

Atentat na Hitlera wopominali

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Składnostnje 79. róčnicy zwrěšćeneho atentata na Adolfa Hitlera 20. julija 1944 su dźensa w Berlinje spjećowanje přećiwo nacionalsocialistam wopominali. Zastupnicy politiki a towaršnosće zhromadźichu su w čestnym dworje Bendleroweho bloka, zo bychu tam wěncy połožili. 20. julija 1944 běchu oficěrojo Wehrmachty wokoło Clausa Schenka hrabje von Stauffenberga podarmo spytali, Hitlera morić a wójnu skónčić. Stauffenberg bu hišće samsny dźeń zatřěleny.

Třo mortwi při třěleńcy

Auckland (dpa/SN). Hodźiny do zahajenskeje hry swětoweho žónskeho koparskeho mišterstwa stej w neuseelandskim Aucklandźe při třěleńcy dwě wosobje žiwjenje přisadźiłoj. Znajmjeńša šěsć dalšich ludźi je so zraniło, mjez nimi tež policisća, zamołwići w Neuseelandskej zdźělichu. Po prěnich dopóznaćach bě muž w centrumje Aucklanda do ludźi třělał a so na to sam morił. Policija rěči wo „izolowanym njeskutku“. Motiwy skućićela njejsu dotal znate.

Dalša pomoc Ukrainje

Protestujo přećiwo planowanej justicnej reformje israelskeho knježerstwa su so demonstranća dźensa z Tel Aviva na puć do Jerusalema podali. Mjeztym su so rezerwisća israelskeje armeje protestej přizamknyli a swoju słužbu wupowědźili. Justicny wuběrk parlamenta je minjenu nóc naćisk zakonja schwalił, kiž prawa najwyšeho sudnistwa wobmjezuje. Foto: dpa/Amir Cohen

Pósłanstwo wobsadźili

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:
Bagdad (dpa/SN). Po připowědźenju dalšeho spalenja korana w Šwedskej su demonstranća kraja w Iraku wulkopósłanstwo Šwedskeje nachwilnje wobsadźili a zdźěla zapalili. Po informacijach swědkow su sta ludźi wčera wječor k wulkopósłanstwu ćahnyli. Tam přewinychu płoty a zawěry. Dalši demonstranća ćehnjechu po dróhach, pokazujo irakske chorhoje. Mjez protestowacymi bě tójšto přiwisnikow mócneho šiitiskeho duchowneho Muktady al-Sadry. Wonkowne ministerstwo Šwedskeje zdźěli, zo je wo połoženju informowane a zo ma kontakt k sobudźěłaćerjam domu. Šwedska namołwja irakske wěstotne mocy, swojej zamołwitosći wotpowědujo wěstotu wulkopósłanstwa zaručić. Policija kraja bě do toho zjawne zarjadowanje dowoliła, na kotrymž chcyše jednotliwc před irakskim wulkopósłanstwom w Stockholmje znowa koran spalić.

Woheń zhašeli

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:
Athen (dpa/SN). Wohnjowa wobora je lěsne wohenje sewjernje a zapadnje grjekskeje stolicy Athena w dalokej měrje podusyła. Połoženje je přewidne, rěčnik zdźěli. Tuchwilu wojuja hišće přećiwo małym wohnišćam. Na kupje Rhodos porno tomu płomjenja dale cychnuja.

Mjenje truskalcow a hromaka žnjeli

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). Žně truskalcow a hromaka w Němskej su lětsa tak špatne kaž dołho nic wjace. Pola truskalcow wočakuja ratarske zawody po prěnich trochowanjach z něhdźe 84 700 tonami najniši wunošk pod hołym njebjom po lěće 1998, statistiski zwjazkowy zarjada dźensa zdźěla. Mnóstwo hromaka trochuja na 105 700 tonow. To by najniše mnóstwo žnjow po lěće 2013 było. Přičiny wuwića je po měnjenju Wiesbadenskich statistikarjow woteběrace naprašowanje powšitkownje přiběracych płaćiznow dla a chłódne wjedro w nalěću, čehoždla su žně zdźěla pozdźišo zahajili hač hewak.

Wunošk truskalcow je po dotalnych ličbach wo 14 procentow niši hač w tak a tak hižo špatnym lěće 2022 z 98 500 tonami. W lětomaj 2017 do 2022 su na polach Němskej štwórćinu wjace čerwjenych płodow našćipali hač lětsa.

Wobkedźbować so při tym měło, zo su ratarske zawody přiběracych produkciskich kóštow dla płoninu plahowanja truskalcow wo sydom procentow znižili, pola hromaka wo štyri procenty.

Směrnicy za horcotu trěbne

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:

Dźěłarnistwa a starši žadaja sej cyłoněmske rjadowanja w šulach

Berlin (dpa/SN). Hdy rěka w šuli „Horcoty dla swobodne!“? Jednotne směrnicy za to w Němskej nimaja. Dźěłarnistwa a zastupnicy staršich žadaja sej powšitkownje płaćiwe prawidła a wočakuja hladajo na wočakowane horce lěća w přichodźe nimo toho cyłkownje lěpši škit přećiwo horcoće.

„Dyrbimy so přiběracym temperaturam, kotrež so nam w zwisku ze změnu klimy bliža, prewentiwnje wobarać“, rjekny Anja Bensinger-Stolze wot předsydstwa dźěłarnistwa kubłanje a wědomosć powěsćerni dpa. Zastupowacy předsyda zwjazka kubłanja a wotćehnjenja Tomi Neckow žada sej puće, „najhorcyše dny šulerkam a šulerjam kaž tež wučerkam a wučerjam znjesliwiše sčinić“.

„Dźensa kóždy zwjazkowy kraj sam rjaduje, hdy smědźa šulerjo horcoty dla domoj hić“, rjekny Bensinger-Stolze. Častodosć je to šulam přewostajene. „Tule bychmy jednotne rjadowanja witali, z kotrymiž bychu šulerjo při wěstych temperaturach wuswobodźeni byli.“

Załožba a kubłanje

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:
Móžeće sej předstajić, zo Załožba za serbski lud šulske pjenjezy přewozmje, zo by waše dźěćo do wosebiteje swobodneje serbskeje šule chodźić móhło? Kaž je direktor załožby Jan Budar nam wobkrućił, tči za jeho nastorkom, „iniciatiwu njespokojnych staršich podpěrać“, priwatnu šulu załožić, tež zwólniwosć, wšu móžnu podpěru přepruwować. Pokiw na „němskich susodow“ je prawy, kotřiž dawno tón instrument wužiwaja, wšako je spěchowanje swobodnych šulow derje zakonsce zrjadowane. Fakt je, jeli naš serbski kubłanski system w přichodźe wjac noworěčnikow a powšitkownje serbskeje rěčneje substancy „njeprodukuje“, njetrjebamy na přikład my jako nowiny so dale wo to prócować, dosć derje serbsce pisacych namakać. A so sami rěčnje wukmanjeć. Dokelž potom bywa dale a mjenje ludźi, kotřiž móža tute teksty docyła wšědny dźeń bjez wulkeho napinanja čitać. Tohodla je wubědźowanje wo dobre serbske kubłanje spomóžna ideja. Marcel Brauman

Porjedźenka

Donnerstag, 20. Juli 2023 geschrieben von:
W póndźelnym přinošku wo prěnim delnjoserbskim časopisu „Bramborski serski zassnik (Bramborski Serbski Casnik) smy skomdźili naspomnić, zo je lěta 1836 w Zaspach rodźeny Kito Šwjela wot 1864 do 1915 nowiny redigował. Prosymy wo wodaće. Redakcija SN

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND