Žadaja sej rozsud čłonow CDU/CSU

Mittwoch, 09. April 2025 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Konserwatiwna domizniska unija sakskeje CDU žada sej čłonski rozsud wo koaliciskim zrěčenju z SPD na zwjazkowej runinje. „Friedricha Merza smy z čłonskim rozsudom za předsydu CDU wuzwolili. Wón dyrbjał nětko zmužity dosć być za posudźowanje wuslědkow koaliciskich jednanjow wot čłonow unije“, rjekny předsyda domizniskeje unije Sven Eppinger. Z přihłosowanjom čłonow bychu stabilny zakład za nowe knježerstwo docpěli. „Dotalny wotběh jednanjow mjez CDU/CSU a SPD je tójšto čłonow unije jara rozhněwał. Tójšto wólbnych přilubjenjow su ranili Zdźěla skutkowaše tak, zo SPD z runje połojcu hłosow CDU/CSU wotběh koaliciskich jednanjow postaja.“

Trump chwali sej Němsku wuhla dla

Mittwoch, 09. April 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je dekret podpisał, z kotrymž maja USA wuhlo jako nošer energije zaso sylnišo wužiwać. Ministerstwam a zarjadnišćam wón kaza, wšitke naprawy zběhnyć, kotrež wuhlo w tym zwisku haća. Trump bě we wólbnym boku stajnje zaso „rjane čiste wuhlo“ chwalił. W Běłym domje wón před hórnikami z nahłownikami připowědźi, zo chcył wšitke wobmjezowanja hladajo na wuhlo wotstronić a wotpinjene stare milinarnje zaso wožiwić. Milinu trjebaja „za centrumy kumštneje inteligency“, tak Trump.

Hnydom na spočatku swojeje narěče naspomni Trump Němsku, hdźež pječa wšudźe nowe wuhlowe milinarnje twarja. Němska bě dołho zelenu politiku nałožowała. „Na tym su bjezmała zwrěšćili. Němska bě na kóncu“, wón twjerdźeše. Tež wětrniki a druhe wěcy njejsu pom­hali. „Nětko Němska zaso wuhlo wužiwa. Po wšej Němskej zaso wuhlowe mili­narnje zapinu“, wón rjekny. USA dyrbja tomu sćěhować.

Hižo wčera Trump w Běłym domje twjerdźeše, zo w Němskej kóždy tydźeń dalšu milinarnju natwarja.

Čas krizy so pominy

Mittwoch, 09. April 2025 geschrieben von:
Wučerjo na dróhach, protest, skandal. Zo so něšto hiba, hdyž so něšto změni, je cyle normalny proces. 21 naprawow kultusoweho ministerstwa su za šule, ale wosebje za wučerki a wučerjow wužadanje. Zo dyrbja so woni wot rjadowanjow, kaž redukcije wučbnych hodźinow rozžohnować, jich wězo rozhněwa. Přiznać pak dyrbi personal tež, zo maja nětko wšitcy za jednym postronkom ćahnyć. Jenož tak přijimaja šulerki a šulerjo nadal wukubłanje na wysokim a najwyšim niwowje. Hdyž faluja nětko wučerki a wučerjo, potom wšak njerěka to, zo tomu tež hišće 20 lět tak budźe. Na wotwidźomny čas trjebamy nětko wjetši angažement wšěch našich wučerjow. Ličby dźěći nětko hižo zaso spaduja, štož woznamjenja, zo budu tež ličby šulerkow a šulerjow bórze zaso spadować. Nimo toho wukubłuje Sakska runje we wulkej měrje nowych wučerjow. Situacija krizy so pominy, toho smy sej wšitcy wědomi. Nětko su dźěći priorita a nic wučerjo. Maximilian Gruber

Budyšin (CS/SN). We wobłuku rjadu Budyske narěče bě minjeny pjatk sociologa prof. dr. Steffen Mau z hosćom w Bu­dyskej (tachantskej) cyrkwi swj. Pětra. Po jeho słowach je połoženje „stronskeje ­demokratije“ špatne, a to nic jenož na wuchodźe Němskeje. Rěčnik so prašeše, čehodla přeco hišće mjez wuchodom a zapadom rozeznawamy a čehodla je so telko njedorozumjenjow a disonancow nakopiło. Ze zapada rysowany wobraz, zo dyrbjał wuchod skónčnje raz do zjednoćeneje Němskeje dóńć, „je křiwy“, dokelž wuchadźa z „normow zapada“. Zjednoćenje je wulke ekonomiske škody zawo­stajiło. Přeco hišće wobstejace rozdźěle hodźa so ćežko přewinyć. Imaginarna hranica eksistuje hišće, to na wšelakich indikatorach spóznawamy. Nastupajo ­někotre aspekty „wšak připodobnjenje scyła přejomne njeje. Wuchod kroča ­po swójskej wuwićowej šćežce.“

To a tamne (09.04.25)

Mittwoch, 09. April 2025 geschrieben von:

Kaž w filmje su skućićeljo na awtodróze A 2 w Delnjej Sakskej jěduce nakładne awto wurubili. Swědkojo wčera rano wobkedźbowachu, zo ćmowe wosobowe awto nakładne awto do směra na Berlin přesćěhuje. Njedaloko Luhdena mužej na motorowu hawbu awta zalězeštaj a durje připowěšaka wočiništaj. Na to wobrazowki a laptopy kradnještaj. Šoferej tole hakle na přichodnym parkowanišću napadny. Škoda wučinja 10 000 eurow.

Zlutniwje z pitnej wodu wobchadźeć maja ludźo hladajo na trajacu suchotu. Tole namołwja hłowny jednaćel zwjazka městow Němskeje Helmut Dedy. Změna klimy je dale a bóle widźomna. Tohodla je rozumne wužiwanje wody w městach, ratarstwje a industriji jara wažne, wón rjekny. Dołho trajaca suchota móhła komuny wužadać. Tuchwilu pak je zastaranje ludźi z wodu zaručene.

Ličba młodych skućićelow přiběra

Dienstag, 08. April 2025 geschrieben von:

Zhorjelska policajska direkcija je wčera kriminalnu statistiku zańdźeneho lěta wozjewiła. W Zhorjelskim a Budyskim wokrjesu je ličba registrowanych njeskutkow porno předlětu wo 5,7 procentow stupała.

Zhorjelc (SN). Lońše signifikantne zwyšenje ličby přeńdźenjow wo 2 613 padow zwisuje z wulkeho dźěla z migraciskej situaciju we wokrjesu, to zamołwići w swojej rozprawje znazornjeja. Wot cyłkowneje ličby bě 2 222 přeńdźenjow přećiwo migraciskemu prawu. Zwjetša běchu to pady njelegalneho zapućowanja do Němskeje a njelegalneho přebytka tudy. Přirunujo z lětom 2023 je so kwota w tutym prawniskim wobłuku wo 14,7 procentow zwyšiła. Potrjechene wosoby w zwisku z tutymi přeńdźenjemi přichadźachu wosebje ze Syriskeje (7 500), z Ukrainy­ (1 715), Afghanistana (1 099) a Turkowskeje (1 085). Wobdźěłanje tutych­ přeńdźenjow ležeše hłownje w rukomaj zwjazkoweje policije.

Zaso wjace wotprawjenjow

Dienstag, 08. April 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Ličba registrowanych wotprawjenjow po wšěm swěće je najwyši staw minjenych dźesać lět docpěła. Loni su w 15 krajach wjace hač 1 500 wotprawjenjow zličili, organizacija Amnesty International zdźěla. Najwjace smjertnych wusudow přesadźa w Chinje, Sawdi-Arabskej, Iranje, Iraku a w Jemenje. Amnesty International złožuje so na oficialne ličby. Dokładna ličba eksekucijow njeje znata.

Köpping k dnjej Romow

Drježdźany (dpa/SN). Składnostnje dźensnišeho mjezynarodneho dnja Romow je sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) bohatu kulturu Romow hódnoćiła a za akceptancu a runoprawosć wabiła. Ministerka na to skedźbni, zo je diskriminacije dla přeco hišće wjele Romam kubłanje, dźěło a bydlenje ćešo přistupne. Ćim wažniši je angažement sakskeje syće towarstwow přećiwo anticyganizmej. Zastupjerjo Romow a Serbow hižo wjele lět w mjeńšinowej ­radźe kooperuja.

Schwesig njebudźe šefina SPD

Sobudźěłaćerjo ratarskeho drustwa Hohenseeden w Saksko-Anhaltskej kałaja prěni hromak. Zymnych nocow dla su wunoški ze wšědnje 50 kilogramami hišće snadne. Přichodne dny pak budźe ćoplišo. Potom chcedźa wšědne žně hromaka hač na 500 ­kilogramow zwyšić. W najlěpšich časach kałaja wšědnje štyri tony hromaka. Foto: dpa/Klaus-Dietmar Gabbert

China wobara so naprawam USA

Dienstag, 08. April 2025 geschrieben von:
Washington/Brüssel (dpa/SN). W cyły swět wopřijacej wikowanskej wójnje, kotruž bě prezident USA Donald Trump ­zahajił, hrozy nowa eskalacija ze Chinu. Peking ma hač do dźensnišeho wječora 18 hodź. chwile, připowědźene cła 34 procentow na produkty z USA zaso zbě­hnyć. Trump bě Chinje ze stron USA wčera nowe cła 50 procentow na chinske ­wudźěłki připowědźił. W Pekingu su zdźělili, zo chcedźa „puć konfrontacije, po kotrymž USA kroča, hač do kónca sobu hić“. Trump je wčera tež namjet prezidentki komisije EU Ursule von der Leyen wotpokazał, wšitke mjezsobne cła na industrijne wudźěłki zaso zběhnyć. Wón wopodstatni to z „njefairnym zadźerženjom ze stron EU“.

Kritizuja młowojte financowanje

Dienstag, 08. April 2025 geschrieben von:
Luxemburg (dpa/SN). Rozdźělenje pjenježnych srědkow Europskeje unije nje-knježerstwowym organizacijam (NGO) měło po posudku Europskeho zličbowanskeho zarjada transparentniše być. „Informacije wo tutym spěchowanju su jenož podźělne a njespušćomne“, zlič­bowanski zarjad zdźěla. NGO su wot knježerstwa a statnych institucijow njewotwisne organizacije, kotrež wšelake zajimy zastupuja, na přikład Lěkarjo bjez mjezow, Greenpeace abo Amnesty International. Zličbowanski zarjad kritizuje, zo njeje komisija EU „wěste wot njeje financowane lobbyjowe dźěło“ konkretnje dokumentowała. Tež w Němskej młowojte financowanje tutych organizacijow stajnje zaso kritizuja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND