Diesel předrohi

Dienstag, 01. Juli 2025 geschrieben von:
Mnichow (dpa/SN). Cyły tydźeń po tym zo je so połoženje na Bliskim wuchodźe zaso změrowało, so znižena płaćizna zemskeho wolija na swětowych wikach hišće w tankownjach přesadźiła njeje. Předewšěm diesel je přeco hišće dróši hač do krizy, ličby awtomobiloweho kluba ADAC dopokazuja. Tež płaćizna za ­superbencin hišće cyle stary niwow docpěła njeje. Při tym je płaćizna wolija dawno zaso tam, hdźež je do nadpadow była. ADAC w cyłoněmskim přerězku wčera za diesel přerěznu płaćiznu 1,616 eurow na liter zwěsća. To je 7,8 centow wjace hač 12. junija, jako buchu nadpady zahajene. Pola superbencina bě to 1,688 eurow na liter, tři centy wjace hač 12. junija. „Hladajo na tuńši zemski wolij wobsteji dale wulki potencial za woteběrace płaćizny.“

To a tamne (01.07.25)

Dienstag, 01. Juli 2025 geschrieben von:

Žałosćace a wobarace so dźěćo w badensko-württembergskim Iffezheimje je zasadźenje policije zawiniło. Swědkojo tukachu na zawlečenje dźěsća. Na to přijědźe policija z wjacorymi awtami a samo helikopterom. Skónčnje so wukopa, zo běštej staršej dźěćo ze swjedźenja wote­wzałoj – z jeho wida pak „přezahe“.

Wotstajenje e-scooterow na chódnikach chcedźa přichodnje raznišo rjadować. Tole připowědźa zwjazkowy minister za wobchad Patrick Schnieder. Přiwótřić chcedźa směrnicy za wupožčowarjow tajkich jězdźidłow. Přichodnje ma zakazane być, rolery prosće na chódnikach parkować abo – ležo wostajić. Tole budźe jenož hišće priwatnym wobsedźerjam dowolene. Poskićowarjo maja koncept zdźěłać, kak sej parkowanje jězdźidłow předstaja. Wosebje we wulkoměstach su rolery na chódnikach wulki problem.

Zetkanje nabožinow wotprajene

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:

Mannheim (B/SN). Lětuša „Mila nabožinow“ w Mannheimje wupadnje. Po měnjenju organizatorow cyłkowne „politiske połoženje njedowola, z njewobćeženym začućom so na zarjadowanju wobdźělić a sej k tomu hosći přeprosyć“. Někotre skupiny su hižo wotsamo wotprajili, kaž židowska wosada. Dołhe kryte blido měješe wot ewangelskeje ke katolskej cyrkwi znowa zajimcow k bjesadźe a zhromadnosći pohnuwać.

Prěnja biskopka

Wien (B/SN). Maria Kubin je prěnja biskopka připóznateho nabožneho zhromadźenstwa, starokatolskeje cyrkwje w Awstriskej. Wona, kiž je w tradicionalnej romsko-katolskej swójbje wotrostła, nosy mitru, hrudźny křiž a biskopski kij. 40lětna psychoterapeutka přestupi k starokatolskej cyrkwi, w kotrejž bu po rozsudźe synody 1997 ordinacija žonow zawjedźena.

Ličba lutheranow na juhu stupa

Dobrindt AfD dla hišće waha

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) je zdźeržliwje na žadanja SPD reagował, žadanje za zakazom AfD hnydom přihotować a zapodać. „Rozsudy stronskeho zjězda SPD njejsu za ministra hišće nadawk“, rjekny Dobrindt nowinarjam. Wón wobstawa dale na rozsudźe nutřkownych ministrow, kotřiž chcedźa dźěłowu skupinu krajow a zwjazka załožić, dyrbjało-li so zastopnjowanje AfD jako prawicarsko-ekstremistiska strona wobkrućić.

Zastajency najwažniši

Tel Aviv (dpa/SN). Israelske nadpady w Iranje­ su po wuprajenju israelskeho ministerskeho prezidenta Benjamina Netanjahuwa „daloko sahace regionalne móžnosće“ wotkryli. „Najprjedy dyrbimy zastajencow wuswobodźić“, rjekny Ne­tanjahu na wopyće centruma tajneje słužby. Medije maja tute wuprajenja za dopokaz, zo je Netanjahuwej wuswobodźenje zastajenjow tuchwilu wažniše hač zničenje Hamas w Gazaskim pasmje.

Teheran čaka na rozsud USA

Najebać zakaz ze stron madźarskeho ministerskeho prezidenta Viktora Orbána je so minjenu sobotu w stolicy Budapesće telko ludźi na demonstraciji splažnych mjeńšin wobdźěliło, kaž hišće nihdy w 30lětnych stawiznach parady. Organizatorojo rěča wo 200 000 wobdźělnikach. Policija njeje zapřimnyła. Nětko liča z raznymi pjenježnymi pokutami. Foto: dpa/Balint Szentgallay

Pjenjezy faluja

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:
Sevilla (dpa/SN). W španiskim wulkoměsće Sevilla wotměwa so wot dźensa konferenca UNO za financowanje wuwića. Zaměr konferency je, pytać za rozrisa­njemi globalnych problemow za sprawne žiwjenske wobstejnosće na cyłym swěće. Za to wobzamknychu zrěčenje z titulom „Zawjazk Seville“, kotrež wobsahuje 17 zaměrow UNO na polach chudoby, strowoty, kubłanja, klimy a runoprawnosće hač do lěta 2030. Centralny problem je při tym dźěra pola financnych srědkow, po tym zo je prezident USA Donald Trump ameriske pomocne srědki wo wjace hač 80 procentow skrótšił, štož wučinja štwórćinu cyłkowneho financowanja. „EU njebudźe tutu stratu narunać móc, mamy pak přiwšěm wšo za to činić, najhóršemu zadźěwać“, měni ministerka za wuwiće, Alabali-Radovan.

Sankcije wažny srědk chłostanja

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:
Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymir Selenskyj wupraja so za mjezynarodne sankcije přećiwo Ruskej. „Sankcije maja tuchwilu najwjetšu prioritu“, praji prezident we wječornej widejowej narěči. Runočasnje wón wozjewi, zo chce europske sankcije přećiwo Iranej přewzać. Po zwrěšćenju najnowšich sankcijow přećiwo Ruskej přeje sej Selenskyj dalši pospyt. Wšako ma tute wašnje chłostanja potencial, kraj hišće bóle zamjezować. Minjeny pjatk běchu 18. pakćik sankcijow zestajeli. Tón pak zwrěšći, dokelž njeběchu Sło­wakojo z nim přezjedni. Ze sankcijemi chcedźa ruskemu hospodarstwu zeškodźeć, mjez druhim financielnje. Ruska stajnje zaso twjerdźi, zo je so na chłostanja ze stron zapada dawno nastajiła.

Minister Wadephul do Kijewa dojěł

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Johann Wade­phul je Ukrainje najebać trajace masiwne nalěty Ruskeje dołhodobnu wojersku pomoc Němskeje přilubił. „Swoboda a přichod Ukrainy stej najwažnišej nadawkaj našeje wonkowneje a wěstotneje politiki“, rjekny politikar CDU na swojim prěnim wopyće w Kijewje. Stejimy „nje­powalnje poboku Ukrainy, zo móhła so wona dale wuspěšnje zakitować – z modernym powětrowym škitom kaž tež z humanitarnej a hospodarskej pomocu“.

Ukraina je aktualnje w cyle ćežkim połoženju, Wadephul hišće na dwórnišću rjekny. Ruski prezident Wladimir Putin tuchwilne wusměrjenje mjezynarodneje politiki na Bliski wuchod wužiwa, zo by ze swojej wójnu přećiwo Ukrainje pokročował. „Tole njesměmy jemu dowolić, stejimy poboku Ukrainy.“

Minister bě dźensa rano z ćahom do ukrainskeje stolicy Kijewa dojěł. Jeho přewodźeja zastupnicy brónjenskeje industrije. Planowane su rozmołwy ze zamołwitymi ukrainskeho hospodarstwa.

Merz wobzamknjenje zakituje

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:

Koalicija chce dawk za milinu jenož za industriju a ratarstwo znižić

Berlin (dpa/SN). W zwisku ze zniženjom dawka za milinu, kotryž běše kabinet srjedź měsaca schwalił, je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) we wideju na socialnej platformje instagram na kritiku reagował a wobzamknjenje zakitował. Hladajo na nowe zadołženje, kotrež wšak ma přichodna generacija zapłaćić, njeje prosće wjace móžno było, wón wuzběhny.

Unija a SPD běštej so w koaliciskim ­zrěčenju na to dojednałoj, zo chcetej dawk za milinu za wšitkich – potajkim tež za priwatnych přetrjebarjow – na minimalnu europsku měru znižić. Tute do­jednanje pak koalicija nětko njedodźerži, hdyž zniži dawk jenož za hospodarskej sektoraj industriju a ratarstwo. Hižo w swojim předstajenju hospodarskeho plana w Zwjazkowym sejmje běše financny minister Lars Klingbeil (SPD) na to skedźbnił, zo płaći za wšitke koaliciske dojednanja wuměnjenje, zo su zapła­ćomne.

Serbja puć pokazuja

Montag, 30. Juni 2025 geschrieben von:
Ličby su dźensniši dźeń wuraz wěsteho kulta pohódnoćenja wažnosće. Tuž móhli so dokładni statistikarjo z tym zaběrać, zo je lětsa jedyn dźeń tróšku mjenje a druhi dźeń wjac ludźi na mjezynarodny folklorny festiwal přichwatało hač před lětomaj. Wažniše je, zo zetkawaš w delnjołužiskej Hochozy tež wjele Serbow z Hornjeje Łužicy a w Chrósćicach tak a tak wšěch, z kotrymiž sy dawno zaso jónu bjesadować chcył. Tež zazběh w Budyšinje běše radźeny a znamjo, zo je Serbstwo w měsće tola bóle připóznate, hač sej druhdy mysliš. Festiwal je a wostawa tajke něšto kaž serbski zjězd a zdobom zjawny dopokaz toho, zo Serbja něšto zamóža, štož zdawa so w politice tuchwilu dale a ćešo być: Swěru k domiznje z wotewrjenosću cyłemu swětej napřećo zwjazować. Snadź budźemy tola jónu z nošerjom noweho trenda we Łužicy. To njeby jenož kulturnje, ale tež hospodarsce spomóžne było. W tutym zmysle přejemy sej wjele tajkich wjerškow w přichodźe! Marcel Brauman

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND