Jan Hejna

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:
Wčera před 200 lětami narodźi so nawoda serbskeho burskeho hibanja a ludowy basnik Jan Hejna małoburskej swójbje w Małej Boršći. Wobhospodarješe tam zahrodkarstwo, angažowaše so za čas rewolucije 1848/1849 w serbskim burskim hibanju a přistupi Maćicy Serbskej. Nalěto 1848 je Serbsku bursku peticiju sobu spisał a zjawnje sej wón žadaše, zakonje Sakskeje tež w serbskej rěči wozjewić. Rěčeše na ludowych zhromadźi­znach w Budyskim wokrjesu, namołwješe tam, serbske burske towarstwa wutworić, a bě sam předsyda nimale 130 čłonow wopřijaceho Serbskeho towarstwa za Tři Hwězdy a wokolnosć. W oktobru 1848 spěchowaše nastaće Zjednoćeneho serbskeho towarstwa w Budyšinje, kotremuž je nalěto 1849 nimale 2 000 sobustawow z 22 towarstwow přisłušało. Kónc lěta 1848 wu­zwolichu jeho za zapósłanca druheje komory Sakskeho krajneho sejma. Swoje socialnokritiske pěsnje wozjewješe Hejna zwjetša w Serbskich Nowinach a kěrluše w ewangelskim časopisu Zernička. 1859 wupućowa wón do Awstralskeje, hdźež je najskerje 1891 zemrěł. Manfred Laduš

Za brězami je přichod

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Poradźena prapremjera na Nowym jewišću w Złym Komorowje

Rumnosć studija je za přihladowarjow lědma dosahała, jako dožiwi minjenu sobotu hra „Birkenbiegen“ Olivera Bukowskeho na Złokomorowskim Nowym jewišću swoju prapremjeru. A wočakowanja ludźi na wosebje za dźiwadło spisany kruch njebuchu přesłapjene, kaž sylny přiklesk na kóncu połdrahodźinskeho předstajenja pokaza.

Pruhi a kruhi na jejku a druhdźe

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Rozmyslowanje k wustajeńcy wo woblubowanym serbskim nałožku

Wustajeńca „Pruhi, kruhi, třiróžki – Pisane serbske jutrowne jejka“ je so 18. septembra w Budyskim Serbskim muzeju zakónčiła. Ličba wopytowarjow z něhdźe 9 000 ludźimi wobkruća kuratorce Andreji Pawlikowej, zo bě to tema, kotraž wosebje wjele zajima budźi.

Hudźbny nyšpor překrasny był

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

We wěstym zmysle jako kontradypk k wótrym Budyskim podawkam přeprosy ewangelsko-lutherska wosada swj. Pětra 17. septembra na hudźbny nyšpor do tachantskeje cyrkwje. Mnozy wopytowarjo běchu přišli, přetož muzikalisce staj koncert wuhotowałoj znaty serbski chór Budyšin a serbski organist Feliks Brojer. Překwapjenka bě, zo powita a rozžohnowa wosadu farar Johannes Probst w derje zrozumliwej serbskej rěči. Tež psalm bu serbsce čitany. Tole, tak so mi zda, pokazuje na nowu samozrozumliwosć mjezsobnosće wobeju narodow, kotruž w minjenych lětach tu a tam wobkedźbowach. Serbske a němske smě porno sebi stać, bjez toho zo ma so to owusprawnić.

Kak podpołkownik stawizny pisa

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:
Kak rozsudy jednotliwca w jónkrótnych wokomikach stawizny wobwliwuja, to pokazuje Złokomorowske Nowe jewišćo tuchwilu z kruchom „Bornholmska dróha“. Inscenacija poćahuje so na podawki 9. nowembra 1989, hdźež bě podpołkownik NDRsku mjezu na Berlinskim přechodźe wotewrěł. Foto: Steffen Rasche

Serbski muzej nětko w „mini“-formaće

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

W Choćebuskim měšćanskim muzeju su wčera wječor nowu wustajeńcu „Zachowane drohoćinki“ wotewrěli.

Choćebuz (HA/SN). Štóž chce so jako turist abo wobydler w Choćebuskim muzeju wo stawiznach a kulturje Delnich Serbow wobhonić, ma wot wčerawšeho k tomu zaso dobru móžnosć.

Po tym zo běchu Serbski muzej w měsće spočatk lěta zawrěili, dokelž chcedźa jón w přichodnym času po 22 lětach wobstaća dokładnje modernizować, wotewrěchu wčera wječor w měšćanskim muzeju wosebity serbski wotdźěl. Pod hesłom „Zachowane drogotki – Bewahrte Kostbarkeiten“ pokazuja w třoch wjetšich rumnosćach wosebitu wustajeńcu z drohotnymi eksponatami ze Serbskeho muzeja, mjez nimi tež z někotrymi žadnymi. Su to hłownje mólby a wobrazy – mjez druhim wot Conrada Felixmüllera, Fryca Latki a Wylema Šybarja –, stare historiske fotografije, knihi a narodna drasta­.

Falowacy diskurs wo konfliktach

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

We wobłuku cyłoněmskich interkulturnych tydźenjow je dr. Měrćin Wałda ze Serbskeho instituta wčera w Serbskim muzeju wo wothódnoćacych nastajenjach napřećo druhim přednošował.

„Serbski rekwiem“ nětko znowa zaklinči

Mittwoch, 28. September 2016 geschrieben von:

Wosebity spěwny a hudźbny podawk čaka na zajimcow 2. a 3. oktobra w Chróšćanskej farskej cyrkwi, hdyž předstaja tam „Serbski rekwiem“ Korle Awgusta Kocora.

Pančicy-Kukow (SN/CoR). Hišće štyri dny, potom je tak daloko, a po mnohich probach a prócowanjach dožiwi „Serbski rekwiem“ znowa premjeru – jako zhromadny projekt chóra Lipa a Drježdźanskeje Sinfonietty ze spěwnymi solistami Danielu Hazec, Stephanie Hauptfleisch, Patrikom Horňákom a Johannesom Hoch­reinom pod nawodom dirigentki Judith Kubicec. W Budyšinje rodźena Serbowka, kotruž su angažementy hižo do Kolumbiskeje, Japanskeje, Južneje Afriki, Francoskeje, Čěskeje, Pólskeje a Nižozemskeje wjedli a kotraž skutkuje wot 2013 jako dirigentka Filharmonije Baden-Baden, bě projekt nastorčiła a lajski chór Lipa wo sobudźěło prosyła. Załožba za serbski lud zwoprawdźenje podpěruje.

Duchowna hudźba připosłucharjow wokřewiła

Mittwoch, 28. September 2016 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). W Budyskej cyrkwi swj. Pětra słuša kóždolětnje nazymu koncert katolskeho chóra pod nawodom cyrkwinskeho hudźbneho direktora Friedemanna Böhmy do wjerškow duchownohudźbnych poskitkow. Minjenu njedźelu móžeše jara wjele zajimcow tajki poskitk 20. raz dožiwić. Z dołho trajacym přikleskom, ale tež z nohomaj teptajo – to je w cyrkwi tola hišće chětro njezwučene – wopytowarjo zwuraznichu, zo běchu so zaso jónu wulke wočakowanja spjelnili. Tachantski farar Wito Sćapan citowaše­ k tomu wuprajenje, złožowace so na cyrkwinskeho wučerja Augustinusa: „Štóž spěwa, so dwójnje modli. Na intensiwne wašnje zapřimnje so tak čłowječi duch a zbudźa so emocije, tak zo so čłowjek w swojim cyłku docpěje.“

Jurij Šěn-Šunowski

Mittwoch, 28. September 2016 geschrieben von:

25. septembra 1991 zemrě bywši 2. župny sekretar, ludowy awtor a antifašist Jurij Šěn-Šunowski. Narodźił bě so 27. septembra 1922 swójbje žiwnosćerja a skałarja w Šunowje. Nawukny w Kamjencu po­wołanje mulerja. W Norwegskej, hdźež dyrbješe jako wojak słužić, podpěrowaše wón spjećowarjow a zajatych juhosłowjanskich partizanow w koncentraciskich lěhwach. Běše za nich tajny kurěr a pomhaše někotrym jatym do neutralneje Šwedskeje ćeknyć. Jako připóznaty wojowar přećiwo nacizmej bu 1975 do Juhosłowjanskeje a 1978 do Norwegskeje přeprošeny. Po wójnje dźěłaše w Čěskej a studowaše na Radworskim Serbskim wučerskim wustawje. 1955 powołachu jeho za hłownohamtskeho funkcionara a 2. sekretara župy „Michał Hórnik“, štož bě hač do­ lěta 1964. Po tym dźěłaše jako šofer. Tójšto lět hraješe sobu lajske dźiwa­dło, bě aktiwny kulturnik a 1963 załoži wón Róžeńčan­ kružk pisacych dźěławych. Z pjera Jurja Šěna pochadźa tójšto při­noškow a pěsnjow, tež woblubowana hymna „We Šunowskej hospodźe“.

Manfred Laduš

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND