Swójbny dźeń w Mortkowje
Budyšin (SN/MiR). Swójbny dźeń je lětuša nowinka na třećej Hrodowej nocy SLA w Mortkowje. Referent za zarjadowanja Serbskeho ludoweho ansambla Stefan Cuška potwjerdźa: „Swójbny swjedźeń nima być jónkrótna naležnosć, ale chcemy jón w našim třidnjowskim programje na Mortkowskej Jakubecec twjerdźiznje kruće etablěrować. Wo to sozhromadnje z dr. Andreasom Jakubetzom jako zarjadowarjo prócujemy.“ Nětko njedźelu popołdnju wot dwěmaj budu tuž předewšěm swójby z dźěćimi na areal přeprošene. Ći najmjeńši hač do šěsć lět maja darmotny zastup, dźěći hač do 16 lět płaća pjeć eurow. Poł hodźiny po wotewrjenju wrotow budźe wodźenje po twjerdźiznje. Potom čakaja na zajimcow wšelake zwěrjata a činkarjo. Tež na konju jěchać budźe móžno. Te wšak, zapřehnjene po štyrjoch před korejtu, hraja w lětušej inscenaciji SLA „Knježe prawa“ nošnu rólu. Premjera je pjatk, 4. septembra, w 20 hodź. Dalše předstajenje w samsnym času budźe sobotu, njedźelu pak hižo popołdnju w 16 hodź.
Na kónc wójny so dopominali
Składnostnje 2. hornjołužiskeho dnja, kotryž je so hižo 21. awgusta wotměł, organizowachu tójšto wšelakich kulturnych a zabawnych zarjadowanjow. Nimo mnohich koncertow, literarnych wječorow a dalšich zetkanjow steješe wčera tež serbske čitanje na programje.
Budyšin (JRö/SN). Zwjazk serbskich wuměłcow je tež lětsa składnostnje 2. hornjołužiskeho dnja swójske zarjadowanje při- a wuhotował. Přeprosyli běchu sej wčera do zahrodoweho lokala „Morgensonne“ w Budyšinje spisowaćela Bena Budarja, kiž je w serbskej kaž tež němskej rěči swoje basnje a wujimki z knihow „Tež ja mějach zbožo“ a „Sym měła tajki strach“ čitał.
Na wčerawšim swjedźenskim ćahu w błótowskich Bórkowach ...
Čitajće w nowym rozhledźe (28.08.15)
W šestym čisle Rozhlada rozprawješe Kinga Doleżal-Kijo wo mjez Serbami mjenje znatych publikacijach etnografa Oskara Kolberga, do kotrychž słušeja tež přinoški wo Łužicy. Mjez druhim wopisowaše wona ludowy spěw „Naša Hanka w’ wěncu steji“, wobjednawacy lubosć mjez Hornjoserbowku a Delnjoserbom. Nastaću, woznamej a změnam pěsnje wěnuje so farar na wuměnku Cyril Pjech.
Wustajeńca nětk w Slepom
Zhromadny wuměłski projekt słowjenskich a serbskich wuměłcow „Přechod Übergang-Prehod“, kotryž bu loni w Korutanskej zahajeny, su lětsa wot spočatka meje do awgusta w Budyšinje a Choćebuzu dele wjedli. Nětko nańdźe přehladka w Slepom swoju poslednju městnosć we Łužicy.
Zajutřišim, sobotu, wotewru w Slepjanskej cyrkwi mjeztym w Serbach šěroku diskusiju zbudźacu wustajeńcu fotoweho cyklusa słowjenskeho tworjaceho wuměłca z Korutanskeje Karla Vouka pod hesłom „Satkula. (S)twor(jen)a krajina. Oder die Wa(h)re Landschaft“. Přehladka je hižo w Serbskimaj muzejomaj w Budyšinje a Choćebuzu dobry wothłós mjez wopytowarjemi našła, kotřiž běchu sej ju w nahladnej ličbje wobhladali a so wo njej pozbudźejo wuprajili. Wšako wustajene fota wo zničenju łužiskeje krajiny, jeje kultury a identity přez wotbagrowanje serbskich wsow runje to napřećiwne wuprajejo, hač to, štož z tam zdobom podatych citatach, wosebje z wustawow krajow Sakskeje a Braniborskeje, wo škiće serbskeje rěče, kultury, serbskeho rěčneho ruma a přirodźe wuchadźa.
Wo poeziji wobrazliwosće
Na finisaži wustajeńcy „Satkula“ zhromadnje z wustupom wobdźělnikow-basnikow 37. swjedźenja serbskeje poezije w Budyskim Serbskim muzeju měješe Karl Vouk swjedźensku narěč. Wujimki z njeje tule wozjewjamy:
Jako wobrazowy wuměłc wužiwam stajnje zaso literarne citaty jako dźěl swojich wobrazow, tak na přikład w cyklusu „Vita: mors“ (2005 – 2010) abo w tule wustajenym cyklusu „Satkula“. André Breton rěčeše wo „poeziji wšědneho dnja“. Tule wustajene dźěła jednaja wo wšědnym dnju. Wone cituja z wustawow Swobodneho stata Sakskeje a Kraja Braniborskeje, kotrejž měłoj wšědny dźeń w tutych regionach regulować. Citaty konterkarěruju wobraz po wobrazu z napřećiwnymi wobrazami, napřećiwnosćemi, kotrež začuwach jako wobkedźbowar, jako w lětach 2011 do 2013 Łužicu přepućowach.
Myto Echo klasiki Carolinje Eyckec
Berlin (SN/CoR). Jedyn z najwažnicših mjezynarodnych hudźbnych mytow, Echo klasiki, dóstanje lětsa mjez druhim Carolina Eyckec. Tereministku a komponistku wuznamjenja w kategoriji koncertneho nahrawanja lěta za hudźbu 20./21. lětstotka za CD „Kalevi Aho: Theremin Concerto – Horn Concerto“, kotruž je loni šwedska firma BIS Records (Klassik Center Kassel) wudała. Zakład toho běštej koncertaj, kotrejž bě wona w lěće 2011 zhromadnje z Lapskim komornym orchestrom a jeho nawodu Johnom Storgårdsom kaž tež z hornistom Annuwom Salminenom zwoprawdźiła.
„To je wulka česć za mnje a zdobom kročel doprědka w prócowanju, zo namaka teremin swoje městno w swěće klasiskeje hudźby“, zwuraznja Carolina Eyckec na swojej internetnej stronje. Dźensa 28lětna serbska hudźbnica bě jako sydomlětna nawuknyła na lěta 1920 wot Leona Theremina wunamakanym elektroniskim instrumenće hrać. „Dźakuju so Kalevijej Aho, zo bě dosć zmužity ‚haj‘ prajić, jako prošach jeho, zo by mi koncert za teremin spisał.“
Historiski rozsud wosrjedź nocy
W rańšich hodźinach 23. awgusta 1990 wobzamkny Ludowa komora NDR, tehdyši sejm, kónc swójskeho kraja, Němskeje demokratiskeje republiki
Zapósłancy ludu běchu w přidatnym posedźenju, zwołanym na wurjadnu próstwu ministerskeho prezidenta Lothara de Maizièra (CDU) w nócnym marathonje wobzamknyli, zo ma NDR wobłukej Zakładneho zakonja Zwjazkoweje republiki Němskeje po artiklu 23 Zakładneho zakonja přistupić. Stać měješe so to 3. oktobra samsneho lěta.
Wotpowědnu próstwu ludoweho zastupnistwa předčita prezidentka Ludoweje komory Sabine Bergmann-Pohl a wozjewi zdobom wuslědk wothłosowanja: „Wotedate bu 363 hłosow, wšitke běchu płaćiwe. Z „haj“ hłosowało je 294 zapósłancow.“ Trěbna wjetšina za doskónčny krok k zowazjednoćenju bě docpěta. Dźesać měsacow po wotewrjenju murje bě kónc něhdyšeje socialistiskeje NDR wobzamknjeny. Ministerski prezident de Maizière, kiž chcyše tydźenje trajacu ćahańcu rozsudźenu měć, bě po nócnym posedźenju mučny, ale chětro wolóženy.
Wjac hač swěcu a zwuki dožiwili
Delni Wujězd/Hamor (AK/SN). Hižo do wulkeho wjerška festiwala transNaturale poskićichu hibićiwi wobydlerjo a organizatorojo lětsa zajimawe zarjadowanja. W delnim Wujězdźe wotewrěchu minjeny pjatk stajnu wustajeńcu na česć hońtwjerja a spisowaćela Gottfrieda Unterdörfera (1921-1992), kiž je ze swojimi spisami zwuraznił žiwjensku filozofiju, dźensa aktualnišu hač hdy do toho.
Delnjowujězdźanske domizniske towarstwo je zestajało zajimawu přehladku wo Unterdörferu, kotrehož skutkowanje chcedźa tež z pomocu CDje dale rozšěrjeć. Wot soboty ranja bě wotewrjeny hród pod hesłom „Delni Wujězd pisa stawizny“. Wosebita wustajeńca pokazuje stawizny tamnišeho něhdyšeho wustawa za wukubłanje duchownych a wučerjow. Tež młodźi Serbja mějachu přez wustaw dóstać přistup k wyšemu kubłanju. Domizniske towarstwo haji tohorunja namrěwstwo fararja Jana Šmuca (1715 - 1798), kiž je, po tym zo bě serbšćinu nawuknył, serbsku gramatiku a serbsko-němski słownik wudał.
Stare pohanstwo – nowe hibanje
Bywši šefredaktor časopisa Rozhlada dr. Richard Bígl a bywši jednaćel nakładnistwa Telesma dr. Baal Müller wobhospodarjataj hromadźe internetnu stronu www.wendisches-heidentum.jimdo.com. Minjeny pjatk staj wonaj w Budyskim hosćencu „Culinarium“ we wobłuku 2. dnja Hornjeje Łužicy ideju a swój angažement na polu słowjanskeho pohanstwa předstajiłoj.
Budyšin (SN/CoR). Něhdźe 20 zajimcow jara wšelakoreho razu, mjez nimi tež někotři Serbja, bě přišło, zo bychu wjace wo tematice zhonili. Čiły dohlad do aktualneje sceny nowonaboženskeho słowjanskeho hibanja poda dr. Bígl. Do toho bě z Hessenskeje pochadźacy a dźensa w Treuenbrietzenje bydlacy dr. Müller přitomnym temu z bóle wědomostneho wida zbližić spytał.
