Potomnik Radyserba na wopyće był

Dienstag, 05. Juli 2016 geschrieben von:
Praprawnuk wučerja a basnika Jana Radyserba-Wjele, Bernhard Höffert z Neuruppina, poby minjeny štwórtk w Budyskim Serbskim instituće. Zhromadnje z dr. Annett Brězanec a dr. Mariju Měrćinowej (wotlěwa) wobhlada sej wón zběrki a rukopisy Radyserba w Serbskej centralnej bibliotece a w Serbskim kulturnym archiwje. Höffert je prawnuk Mile Höffertoweje rodź. Wjelic, sobuwobsedźerki znateje fotografiskeje firmy W. Höffert, kotraž měješe wotnožki po cyłej Němskej. W jeje ateljeju dachu so Serbja w narodnych drastach za Wustajeńcu sakskeho rjemjesła a wuměłskeho přemysła 1896 w Drježdźanach fotografować. Foto: Hanaróža Šafratowa

Na druhe koło

Dienstag, 05. Juli 2016 geschrieben von:

Zhorjelc (SN). Druhe koło Zhorjelskeho fotoweho festiwala „Hrajnišća žiwjenja“ je zahajene. W prěnim kole su so hižo wjacori fotografojo wo přiwzaće za wobdźělenje na festiwalu požadali. Wot 26. awgusta hač do 11. septembra změja wšitcy wuzwoleni fotografojo z euro­regiona Nysa a južneho euroregiona Sprjewja-Nysa-Bobr składnosć, swoje dźěła prezentować. Wo wuzwolenje postara so wotpowědna fachowa jury. Zajimowani fotografojo móža so z wumyslenymi motiwami runje tak zaběrać kaž z historiskimi abo aktualnymi.

Zhorjelski fotowy festiwal chce so wšelakorym hrajnišćam žiwjenja wěnować. Posledni termin zapodaća fotow je 13. julij­. Hač do wosom motiwow móža fotografojo we wobłuku onlinoweho požadanja pod www.fotofestival.projektonline.info zapodać. Wone měli so w dalšim zmysle z temu „Hrajnišća žiwjenja“ rozestajeć. Při tym přeja sej organizatorojo předewšěm wosobinsku interpretaciju temy z wida fotografa.

Na prěnim fotowym festiwalu loni swjatki w Zhorjelcu bě składnosć, sej fota na wšelakich městnosćach wobhladać.

Wjacerěčny wječork w zmysle Smolerja

Dienstag, 05. Juli 2016 geschrieben von:

Drježdźany (AW/SN). Něhdźe 50 zajimcow dožiwi wčera w Drježdźanskej wili Augustin hódne zakónčenje 38. swjedźenja serbskeje poezije. Zhromadne zarjadowanje Zwjazka serbskich wuměłcow a Němsko-Pólskeje towaršnosće Sakskeje pod hesłom „Mosty w jachlacym wětrje – Serbja a jich přećeljo zjednoćeni w słowje a wobrazu“ wotpowědowaše wotkazanju Jana Arnošta Smolerja, kotremuž bě lětuši literarny festiwal wěnowany.

Po witanju moderatora Benedikta Dyrlicha čitachu awtor Měrćin Wjenk serbsce, poetka Emilia Deutsch pólsce a basnik Milan Hrabal čěsce Smolerjowe hrónčka. Basnik a hudźbnik Tomasz Nawka­ hudźeše k tomu na dudach. Zwurazni so wola, twarić mjez ludami mosty přećelstwa. Mjenowani kaž tež Christine Ruby, Dorothea Šołćina, Beno Budar a Benedikt Dyrlich přednjesechu swoje basnje a prozu w štyrjoch rěčach. Tele teksty su tež w časopisu Bawülon Ludwigs­burgskeho nakładnistwa POP w němskej rěči wozjewjene.

Nowa dźěćaca kniha wušła

Dienstag, 05. Juli 2016 geschrieben von:

Budyšin (SN). „Wuzwol sej swoje powołanje“ rěka nowa wěcna kniha, kotraž je w LND wušła. Dohlad do bohatosće powołanjow skići nowostka, w kotrejž je wjac hač 300 wšelakich powołanjow mjenowanych a zwobraznjenych. Něhdźe połojca je w krótkich tekstach bliže wopisana. Wot Silvije Sanža spisanu publikaciju staj Pětr Šołta a Jana Štillerová z čěšćiny přełožiłoj, Milan Starý je ju žortnje a z wuměłskej ručku ilustrował.

Z archiwana swětło

Montag, 04. Juli 2016 geschrieben von:

Pod hesłom „Hrubeju rukow drobne dźěło – rjemjesło na wsy“ su wčera popołdnju­ w Dešnjanskim domizniskim muzeju nowu wustajeńcu wote- wrěli.

Dešno (SN/CoR). „Najebać rjanu šklu, hdyž je prózdna“ – tajke a podobne serbske přisłowa je zajimowany wopytowar wčera wotkryć móhł, je-li sej wustajene wěcy dokładnje wobhladał. Nawodnica Dešnjanskeho muzeja Babette Zenkerowa bě sej někotre prajidma z literatury wu­pytała a je „takrjec jako překwapjenku“ w přehladce schowała. Něhdźe 60 hosći je wčera na wotewrjenje přišło. Spěwytwórc Bernd Pittkunings přednjese jim serbske a němske pěsnje wo rjemjesle.

Prusojo přińdu!

Montag, 04. Juli 2016 geschrieben von:
Budyšin (SN). Před 150 lětami, dnja 3. julija 1866 dobychu Prusojo bitwu pola Hradeca Králové (Königgrätz), a tak stej Pruska a z njej zwjazana Sakska němsku wójnu přěhrałoj. Pod hesłom „Die Preußen kommen! Invasion der sächsischen Oberlausitz und der Deutsche Krieg 1866“ je sobudźěłaćer LND Handrij Bjeńš nowu knihu spisał, kotraž wuńdźe w Budyskim nakładnistwje Lusatia. Awtor podawa přehlad wo historiskim podawku a wěnuje so wosebje surowym sćěham wójny w Hornjej Łužicy.

Jan Krystof Ponich

Montag, 04. Juli 2016 geschrieben von:
Dźens před 275 lětami narodźi so pozdźiši měšnik, wučer a awtor Jan Krystof Ponich swójbje wowčerja na knježim dworje w Mučnicy (Mauschwitz) – Lubijski wo­krjes. Nadarjeneho pachoła spěchowaše Ketličanski diakon Matej Šołta. Po wopyće Mišnjanskeje wjerchowskeje šule a studiju ewangelskeje teologije w Halle bě Ponich­ prědar w Delnim Wujězdźe. Wón přestupi ke katolskej wěrje, započa 1764 w Praze bohosłowstwo studować, po tym bě kapłan a prezes Serbskeho seminara. W čěskej stolicy zeznajomi so z katolskim rozswětlerstwom a spisa tam w jeho duchu rjad polemiskich pojednanjow. Hižo jako kapłan wuda 1772 swoju najwu­znamnišu knihu wo „dobyću wěrnosće přez strózby rozum“, kotraž bu w Praze ćišćana. 1776 wuńdźe tohorunja w Praze jeho zběrka němskorěčnych kěrlušow. Štyrnaće lět bě Ponich profesor na Chomutovskim gymnaziju. Ze swójskimi pjenjezami wuchowa wón 1811 Praski Serbski­ seminar před insolwencu. 17. februara 1818 zemrě w Litoměřicach. Michał­ Hórnik wopisa 1875 jeho žiwjenje w Katolskim Posole. Manfred Laduš

Komorny koncert pod lipu je po dwaceći wuspěšnych předstajenjach na dworje tuchwilu zawrjeneho Serbskeho muzeja dožiwił swoje wčerawše 21. po­kročowanje pod lipu Serbskeho domu w Choćebuzu.

Choćebuz (WeM/SN). Wučerka Bettina Biesecke a kolegojo přihotowachu pisany program 24 šulerkow a šulerjow konserwatorija města w starobje dźesać do 18 lět. Jedna z překwapjenkow běše delnjoserbski postrow dwanaćelětneje Laury Bělojc přitomnym. Na to zawjeselichu chowancy hudźbneje šule hosći połdra hodźiny dołho na prěčnych pišćałkach, akordeonje, gitarach, harfomaj, smyčkowych a dujerskich nastrojach. Žnějachu za to zasłuženy přiklesk a dóstachu jako dźak róžu a mały dar.

W programje zaklinčachu mjezynarodne melodije, mjez nimi wjacore serbske a słowjanske. Wjacori šulerjo běchu přednjesene kompozicije z hłowy nazwučowali, zo ani notowe stejaki wid na młodych hudźbnikow njemylachu.

150 lět krawna bitwa

Freitag, 01. Juli 2016 geschrieben von:
3. julija před 150 lětami wotmě so w Sadovje blisko Hradeca Králové rozsudna bitwa Němskeje wójny, kotruž doby Pruska přećiwo Rakuskej a Sakskej. Pruske wójsko překroči 23. junija 1866 z 221 000 wojakami rakuskočěsku hranicu ze směra Šleskeje, Hornjeje Łužicy a Pirny a postupowaše do sewjerneje a wuchodneje Čěskeje. Tam steještej rakuska sewjerna a sakska armeja z 225 000 bojownikami. 2. pruska armeja doby bitwje pola Náchoda a Trutnova. Z pjeć dalšich bitwow wuńdźechu Pru­sojo, kotřiž mějachu najmoderniše třělby a wójnsku techniku, jako dobyćerjo. Tak tež 29. junija z přewšo krawneje bitwy pola Jíčina. 3. julija nadběhowachu Prusojo pola­ Sadova rakusko-sakskich zwjazkarjow z třoch stron, a ći dyrbjachu nawječor z bitwišća do Hradeca Králové cofać. We wójnu­ rozsudźacej bitwje zhubichu Rakušenjo 42 000 padłych, zranjenych a zajatych wojakow, pruske wójsko 9 000 padłych a zranjenych. Tónle kónc tydźenja předstaji 10 000 akterow w historiskich uniformach a z brónjemi na bywšim bitwišću­ we wuchodnej Čěskej historiske wojowanje. Manfred Laduš

Wo knihach a kniharni (01.07.16)

Freitag, 01. Juli 2016 geschrieben von:

Zašły tydźeń čujach so, jako by połojca serbskeho ludu do Južneho Tirola wupućowała. Při kóždej hrě Serbow na europeadźe bě atmosfera tajka, zo nasta zaćišć, zo njejsu južnotirolscy abo ladinscy koparjo domjace mustwo, ale Serbja. W rozmołwje z domoródnymi Němcami sym so prašał, čehodla tu koparski turněr jenož srěni wothłós w ludnosći žněje, wosebje hladajo na to, zo mějachu woni tež lětsa najsylnišej mustwje. Jako přičinu mi mjenowachu, zo leži snano na relatiwnej wulkosći Němcow porno druhim europskim mjeńšinam a na tym, zo je Južny Tirol skerje hórsko- a zymskosportowa kónčina, čehoždla so ludźo tak sylnje ze swojej koparskej wubranku njeidentifikuja kaž na přikład Łužičenjo.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND