Kuzło wokomika

Dienstag, 04. Oktober 2016 geschrieben von:
Štóž bě minjeny pjatk w Kopšinje a je tam sceniske čitanje „Paliwaka“ dožiwił, bě snano runje tak kaž ja na wěste wašnje wobkuzłany. Stać na tych městnach, hdźež běchu 1936 hižo raz Jurja Wjelowu „Paliwaku“ hrali, słyšeć wone trochu patetiske teksty a dołhe monologi a so prosće po­dać do kuzła tohole wokomika, bě něšto cyle wosebite. Miły wječor a wušikne wobswětlenje jednotliwych městnow přidatnje k tomu přinošowaštej, zo sej tónle podawk dołho w pomjatku wobchowaš. Nihdźe druhdźe njeby sceniske čitanje tak skutkowało kaž na originalnych městnach ­Kopšinjanskeho hrodźišća. Hižo jeničce tule ideju měć je chwalbyhódne. Kak pak su ju dźiwadźelnicy a dalši akterojo wokoło Madleńki Šołćic zwoprawdźili, njemóžeš dochwalić. Pjatk wječor bě rjany dopokaz za to, zo zamóža lajscy wuměłcy z profesionalnej pomocu něšto wurjadneho na nohi stajić. Marian Wjeńka

Dźěći a wnučki paliwaki žiwe

Dienstag, 04. Oktober 2016 geschrieben von:

Ze sceniskim čitanjom na podawk w serbskich stawiznach dopominali

Kopšin (SN/MWj). Něhdźe 130 ludźi je minjeny pjatk na Kopšinjanskim hrodźišću runje tak njewšědny kaž zajimawy wječor dožiwiło. Tam běchu w lěće 1936 Jurja Wjelowu hru „Paliwaka“ předstajili, štož bě tehdy posledni zjawny wuraz žiwjenskeje wole serbskeho ludu, prjedy hač nacionalsocialisća lěto na to wšo serbske zakazachu. Na tónle podawk na samsnym městnje dopominać bě zaměr zarjadowanja, kaž zastupowaca intendantka NSLDź Madleńka Šołćic jako hłowna organizatorka wopytowarjam spočatnje rozłoži.

Čitajće w nowym rozhledźe (30.09.16)

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:

W rozmołwje z redaktorku Serbskich Nowin Milenku Rječcynej (SN 28.9.) njeje prezident Sakskeho krajneho sejma a něhdyši kultusowy minister dr. Matthias Rößler na prašenje wotmołwił, hač ma zawrjenje Chróšćanskeje srjedźneje šule w lěće 2003 dale za dobry rozsud. Wosebitu wažnosć kładźe Rößler na dwurěčne kubłanje dźěći w pěstowarnjach a zakładnych šulach. Měli so chutnje prašeć, hač to za spěchowanje serbšćiny dosaha. Hajko Kozel wšak spomina w oktoberskim Rozhledźe na serbski politiski měznik Chróšćan zběžka 2001 a na to, kotre konkluzije móžemy z angažowaneho a sebjewědomeho protesta woneho awgusta a septembra přećiwo zawrjenju Chróšćanskeje srjedźneje šule sćahnyć. Z rozmołwy z Madleńku Šołćic zhoniće nowosće wo aktualnej hrajnej dobje a wo projektach serbskeho powołanskeho dźiwadła. Měrko Šołta pisa w swojim přinošku wo Maćicy Serbskej, kak je wona z wudawanjom notoweho materiala serbsku byrgarsku hudźbnu kulturu spěchowała. Mnohe lěta je noty kaž tež spěwniki nakładować dała, reagujo tak na potrjebu serbskich chórow a šulow za serbskim spěwnym repertoirom.

Ach, moja hola, ty zelena ...

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:
Smolerjowy dźeń wjedźeše Přećelow Smolerjec kniharnje wčera na slědy mjenodawarja. Tak wobhladachu sej tež městno, hdźež bě so Jan Arnošt Smoler před 200 lětami narodźił – lěpje prajene to, štož dźensa po Bjerwałdskej jamje a rekultiwowanju na Łućo (Merzdorf) hišće dopomina: pomjatny kamjeń na městnje bywšeje cyrkwje a plan bywšeje holanskeje wsy. Dale wopytachu Łazowski Dom Zejlerja a Smolerja, zaměstnjeny w bywšej šuli, hdźež bě awtor „Pěsničkow“ wotrostł. Foto: Róža Domašcyna

Jan Hejna

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:
Wčera před 200 lětami narodźi so nawoda serbskeho burskeho hibanja a ludowy basnik Jan Hejna małoburskej swójbje w Małej Boršći. Wobhospodarješe tam zahrodkarstwo, angažowaše so za čas rewolucije 1848/1849 w serbskim burskim hibanju a přistupi Maćicy Serbskej. Nalěto 1848 je Serbsku bursku peticiju sobu spisał a zjawnje sej wón žadaše, zakonje Sakskeje tež w serbskej rěči wozjewić. Rěčeše na ludowych zhromadźi­znach w Budyskim wokrjesu, namołwješe tam, serbske burske towarstwa wutworić, a bě sam předsyda nimale 130 čłonow wopřijaceho Serbskeho towarstwa za Tři Hwězdy a wokolnosć. W oktobru 1848 spěchowaše nastaće Zjednoćeneho serbskeho towarstwa w Budyšinje, kotremuž je nalěto 1849 nimale 2 000 sobustawow z 22 towarstwow přisłušało. Kónc lěta 1848 wu­zwolichu jeho za zapósłanca druheje komory Sakskeho krajneho sejma. Swoje socialnokritiske pěsnje wozjewješe Hejna zwjetša w Serbskich Nowinach a kěrluše w ewangelskim časopisu Zernička. 1859 wupućowa wón do Awstralskeje, hdźež je najskerje 1891 zemrěł. Manfred Laduš

Za brězami je přichod

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Poradźena prapremjera na Nowym jewišću w Złym Komorowje

Rumnosć studija je za přihladowarjow lědma dosahała, jako dožiwi minjenu sobotu hra „Birkenbiegen“ Olivera Bukowskeho na Złokomorowskim Nowym jewišću swoju prapremjeru. A wočakowanja ludźi na wosebje za dźiwadło spisany kruch njebuchu přesłapjene, kaž sylny přiklesk na kóncu połdrahodźinskeho předstajenja pokaza.

Pruhi a kruhi na jejku a druhdźe

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Rozmyslowanje k wustajeńcy wo woblubowanym serbskim nałožku

Wustajeńca „Pruhi, kruhi, třiróžki – Pisane serbske jutrowne jejka“ je so 18. septembra w Budyskim Serbskim muzeju zakónčiła. Ličba wopytowarjow z něhdźe 9 000 ludźimi wobkruća kuratorce Andreji Pawlikowej, zo bě to tema, kotraž wosebje wjele zajima budźi.

Hudźbny nyšpor překrasny był

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

We wěstym zmysle jako kontradypk k wótrym Budyskim podawkam přeprosy ewangelsko-lutherska wosada swj. Pětra 17. septembra na hudźbny nyšpor do tachantskeje cyrkwje. Mnozy wopytowarjo běchu přišli, přetož muzikalisce staj koncert wuhotowałoj znaty serbski chór Budyšin a serbski organist Feliks Brojer. Překwapjenka bě, zo powita a rozžohnowa wosadu farar Johannes Probst w derje zrozumliwej serbskej rěči. Tež psalm bu serbsce čitany. Tole, tak so mi zda, pokazuje na nowu samozrozumliwosć mjezsobnosće wobeju narodow, kotruž w minjenych lětach tu a tam wobkedźbowach. Serbske a němske smě porno sebi stać, bjez toho zo ma so to owusprawnić.

Kak podpołkownik stawizny pisa

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:
Kak rozsudy jednotliwca w jónkrótnych wokomikach stawizny wobwliwuja, to pokazuje Złokomorowske Nowe jewišćo tuchwilu z kruchom „Bornholmska dróha“. Inscenacija poćahuje so na podawki 9. nowembra 1989, hdźež bě podpołkownik NDRsku mjezu na Berlinskim přechodźe wotewrěł. Foto: Steffen Rasche

Serbski muzej nětko w „mini“-formaće

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

W Choćebuskim měšćanskim muzeju su wčera wječor nowu wustajeńcu „Zachowane drohoćinki“ wotewrěli.

Choćebuz (HA/SN). Štóž chce so jako turist abo wobydler w Choćebuskim muzeju wo stawiznach a kulturje Delnich Serbow wobhonić, ma wot wčerawšeho k tomu zaso dobru móžnosć.

Po tym zo běchu Serbski muzej w měsće spočatk lěta zawrěili, dokelž chcedźa jón w přichodnym času po 22 lětach wobstaća dokładnje modernizować, wotewrěchu wčera wječor w měšćanskim muzeju wosebity serbski wotdźěl. Pod hesłom „Zachowane drogotki – Bewahrte Kostbarkeiten“ pokazuja w třoch wjetšich rumnosćach wosebitu wustajeńcu z drohotnymi eksponatami ze Serbskeho muzeja, mjez nimi tež z někotrymi žadnymi. Su to hłownje mólby a wobrazy – mjez druhim wot Conrada Felixmüllera, Fryca Latki a Wylema Šybarja –, stare historiske fotografije, knihi a narodna drasta­.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND