Zběrka 111 basnjow

Montag, 22. Dezember 2025 geschrieben von:
Budyšin. „Unterm weißenen Tuch“ rěka najnowša, mjeztym 14. w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła zběrka rjadu Die sorbische Bibiothek. Antologija wopřijima dohromady 111 němskorěčnych, zdźěla dotal njewozjewjenych basnjow Róže Domašcyneje z minjenych třoch lětdźesatkow kaž tež přebasnjenja lyriki Jurja Chěžki z jeje pjera. Dosłowo dodał je renoměrowany slawist Walter Koschmal, wobalku zhotowiła je grafikarka a molerka Sofija Natuškec. Po cyłej Němskej hodźi so zběrka wot klětušeho januara kupić, w Smolerjec kniharni je wotnětka na předań.

Přichod digitalny a darmotny

Freitag, 19. Dezember 2025 geschrieben von:

Serbski institut hotuje so z pozitiwnej bilancu na jubilejne lěto

Budyšin (SN/bn). „Přeco hišće wobhladuje so Serbski institut (SI) častodosć jako poměrnje małe slědźenišćo. Hladajo na něhdźe 70 wědomostnych projektow, kotrež hač do 80 sobudźěłaćerkow a sobudźěłaćerjow lěto wob lěto wobdźěłuje, pak tónle wobraz wobstejnosćam dawno hižo njewotpowěduje.“ Z tymile słowami zahaji direktor SI prof. dr. Hauke Bartels wčera nowinarsku rozmołwu, w kotrejež wobłuku zastupjerjam medijow bilancu nachilaceho so lěta 2025 kaž tež wuhlady na klětuši 75. institutny jubilej předstaji. Naspomnjena ličba projektow wopřijima nimo slědźenja na tradicionalnymaj polomaj SI, potajkim rěčespyta a stawiznow, mjeztym tež samostatny wotrjad za regionalne wuwiće a škit mjeńšinow, (přirunowace) kulturne wědomosće a kopicu interdisciplinarnych kooperacijow. „Bjez solidneho bazoweho financowanja njeby móžno było, wšitke tele nadawki spjelnić“, podšmórny Bartels na institucionalne spěchowanje ze stron Załožby za serbski lud pokazawši, kotrež wučinja něhdźe tři miliony eurow wob lěto.

Poslednje, mjeztym online přistupne wusyłanje rjadu „Sorbische Lesereise 2025“ radija Zett staj Benedikt Dyrlich a Milan Hrabal (2. wotlěwa a 2. wotprawa) cyle młodemu serbskemu pjeru wěnowałoj. Swójske teksty ze zběrki „LitMiks ‘24“, kotraž bě w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła, předstaja Sara Zellerec, Franciska Kušec, Milena Šołćic (prědku wotlěwa) a Jan Bogusz (zady srjedźa). Foto: PR

Wo knihach a kniharni (19.12.25)

Freitag, 19. Dezember 2025 geschrieben von:

Nowostka, kotruž wam dźensa předstajam, njeje scyła kniha, ale jeje zakład leži we wjacorych knihach. Njedawno je mjenujcy CDka „Wroblik Frido a jeho přećeljo 2“ wušła. Prěnja CDka, kiž bě w lěće 2010 w prěnim nakładźe a 2022 w druhim nakładźe wušła, dósta sotřičku. Wona wobsahuje wšitke wot Jěwy-Marje Čornakec mjez 2014 a 2024 napisane stawiznički, z wuwzaćom stawizny wo lěće do Afriki. Awtorka wopisuje a poćahuje so na nam znate swjedźenje a nałožki kaž kermušu a ptači kwas, hody a póstnicy, a tež jutry přećeljo na zelenej łuce zhromadnje swjeća. Tak knježi w kóždym počasu čiłe žiwjenje. Wězo njeběži wšitko kaž planowane. Žabka Šlapka pozběhnje so na přikład na hermanku z balonkami do wyšiny, k jutram faluja jejka za jutrownu překwapjenku, hody wotleći rumpodich z přestrjencom, na ptačim kwasu schori pjekar, kiž ma sróče pječwo napjec a na póstnicach bu myška zajata. Zhromadnje z wopičku Ritku, ze šwjerčemi, kokoškami, zajacom Wuchačom a jeho zaječkami pak přećeljo tute dyrdomdeje zmištruja a na zelenej łuce so naposledk wšo derje kónči.

Přewodnik po serbskej šćežce w Južnej Awstralskej

Donnerstag, 18. Dezember 2025 geschrieben von:

Serbske towarstwo w Južnej Awstralskej je w lěće 2012 załožiło wopomnjensku šćežku „Wendish Heritage Pioneer Trail“, kotraž wjedźe zajimcow k tamnišim šěsć najwuznamnišim serbskim sydlišćam. W kóždym su tehdy postajili taflu, kiž w słowje a wobrazu wo Łužiskich Serbach a jich připućowanju do Južneje Awstralskeje informuje. Nětko je towarstwo wudało přewodnik po šćežce z titulom „The Wends in South Australia. Their ­Heritage Trail“ (Serbja w Južnej Awstralskej. Jich wopomnjenska šćežka), kiž nadrobniše informacije k temje podawa.

Milionaj za kulturu

Donnerstag, 18. Dezember 2025 geschrieben von:

Drježdźany (SN/bn). Kulturna załožba swobodneho stata Sakska spěchuje klětu w prěnim połlěće dohromady 200 projektow z cyłkownje něhdźe 2,1 milionom eurow. Po minjenu wutoru wozjewjenej lisćinje jedna so wo sparty hudźba (60 projektow), tworjace wuměłstwo (32), předstajace wuměłstwo (29), sociokultura (21), film (20), literatura (14) kaž tež wo sparty přesahowace projekty (13) a industrijnu kulturu (11). Dohromady bě 326 próstwow dóšło.

Dobru połojcu srědkow přewostaja něhdźe 80 projektam, kotrež maja so we wobłuku swjedźenskeho lěta „Židowske žiwjenje we wuměłstwje a w kulturje 2026“ zwoprawdźić. Ze stajnje 20 000 eurami spěchuja filmowy festiwal Nysa, Filmowy swjedźeń Drježdźany a Kamjeničanski festiwal dźěćaceho filma Schlingel. Wojerowskej Kulturnej fabrice přizwolichu 25 500 eurow za jubilejnu wustajeńcu kulturnišća kaž tež za zakónčenje akcije „Město rejuje“. Njebjelčanske towarstwo Kamjenjak dóstanje 35 000 eurow za projekt „Nowe horiconty – Generaciska změna a serbsko-němske kulturne formaty w dialogu“ a Oberlichtenauski ćah hercow 6 500 eurow za wobdźělenje na klětušich swětowych mišterstwach w Nižozemskej.

Zhromadny register na mjezynarodnym niwowje

Donnerstag, 18. Dezember 2025 geschrieben von:
Lipsk (MD/SN). Sakska akademija wědomosćow (SAW) w Lipsku bě tutón tydźeń póndźelu a wutoru z hosćićelku zakónčaceje konferency slědźenskeho projekta „DIKUSA – Zwjazanje digitalnych kulturnych datow w Sakskej“. Z projektom DIKUSA su wot lěta 2022 do lětušeho wuwiće techniskeje infrastruktury za duchownowědne slědźenje w Sakskej spěchowali, a to z pomocu zjawnych srědkow we wobjimje dohromady 1,5 milionow eurow. W srjedźišću steješe zwjazanje datow jako zakład za slědźenje wo mobilnosći, migraciji a transformaciji městnow, wosobow a artefaktow w časowej a rumnostnej perspektiwje. W zhromadnym dźěle wobdźěłachu zwonkauniwersitne slědźenišća w Sakskej, mjez nimi na přikład Institut Hanny Arendt za přeslědźenje totalitarizma, Institut za sakske stawizny a ludowědu a Serbski institut (SI), šěsć dźělnych projektow, kotrychž wuslědki su nětko digitalnje hromadu zwjedli. Wuwiće a natwar techniskeje infrastruktury je wotrjad SAW KompetenzwerkD koordinował.

Lisćina online: Wotnětka wothłosować

Mittwoch, 17. Dezember 2025 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Doba wothłosowanja We wobłuku akcije „Hornjoserbske słowo lěta 2025 (HSSL)“ zahaji so z dźensnišim wozjewjenjom lisćiny namjetow. Hač do 27. decembra móža zajimcy swój hłós wotedać, a to pak z wotkazom na webstronje www.serbske-nowiny.de, pak z pomocu deleka wotćišćaneho qr-koda. Wuslědk wozjewja Serbske Nowiny (SN) w swojim silwesterskim wudaću.

Herbstwo Krawca zachować

Mittwoch, 17. Dezember 2025 geschrieben von:

Budyšin. Z bohateho hudźbneho tworjenja Bjarnata Krawca drje su jeho wuměłske spěwy mjenje znate. Na 80 tajkich bě Krawc za čas swojeho žiwjenja skomponował, zwjetša na teksty serbskich basnikow. Wudawaćel Ronald Hein je jědnaće kompozicijow Krawca na basnje Ćišinskeho zestajał a redigował. Z předležacej ediciju je nětko zajimcam spřistupnja.

Notowe wudaće zmóžnja (nic jenož profesionalnym) interpretam předstajenje spěwow na koncertach a druhich kulturnych zarjadowanjach, z čimž by so Krawcowe herbstwo hódnje zachowało.

Brigada a hosćo wospjet zahorili

Mittwoch, 17. Dezember 2025 geschrieben von:

Adwentny koncert 1. serbskeje kulturneje brigady je so wospjet jako publikum přićahowacy magnet wopokazał. Lětsa prezentowaše jón brigada ze syłu hosći w njewšědnje wulkej a wjacekróć měnjacej so wobsadce.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND