Wo puću a symbolice kauri-šlinkow
Lipsk (bbu/SN). Nowu wustajeńcu w Budyšinje rodźeneje a w Lipsku skutkowaceje wuměłče Karoline Schneider su sobotu w tamnišej předźerni bałmy wotewrěli. Mjez wopytowarjemi běchu tež někotři Serbja. Zwjetša je wernisaža młódši publikum přiwabiła. Koronakrizy dla bě jenož wobmjezowany přistup móžny. Tak ćehnješe so wotewrjenje přez cyłe popołdnjo.
Pod titulom „kóstkaty slěd“ wobswětla młoda wuměłča pochad a kulturne zwiski wokoło tak mjenowaneje „kauri- mušle“, kotraž je wažny dźěl nam znatych debjenkow jutrowneho křižerskeho gratu. Małe běłe šlinki pochadźeja z indopacifiskeho ruma a su wobstatk najwšelakorišich kulturnych praktikow po cyłym swěće. Na přikład wužiwaja je jako płaćidło, jako symbol płódnosće abo jako škitne kuzło.
Herbstwo Brigitty Reimann na wosebite wašnje pěstowali
Wojerecy (KD/SN). Tróšku normality je so minjeny pjatk wječor do Wojerec nawróćiło. Wšako su na tamnišim hrodźe skónčnje zaso kulturne zarjadowanja dowolene. Ludźo smědźa – wobkedźbujo prawidła hygieny a wěstotneho wotstawka – so zetkać, sej kulturu popřeć a hromadźe wo žiwjenju rozmyslować. Něhdźe štyrceći hosći z Wojerec, bliskeje wokoliny a Budyšina dožiwi tuž nowu literarno-hudźbnu matineju „Moja dróha“, na kotruž bě tamniše wuměłstwowe towarstwo přeprosyło. W srjedźišću steješe literatura Brigitty Reimann, kotraž bydleše w lětach 1960 do 1968 na Hasy Liselotty Hermann w bydlenskim kompleksu I Wojerowskeho noweho města.
W poetiskim teksće „Moja dróha“ z lěta 1967 wopisuje Reimann nastawace nowe město a předstaja sej jeho přichod. W swojim rozžohnowanskim lisće přećelce Veralorje Schwirtz z lěta 1972 powěda wona wo swojim překrótkim, intensiwnym a wupjelnjenym žiwjenju. Poslednje linki nekrologa spisowaćela Helmuta Sakowskeho na česć Brigitty Reimann 1973 stej čłonce Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa Helene Schmidt a Angela Potowski tohorunja přednjesłoj.
Měrćin Nowak-Njechorński
Narodny wuměłc serbskeho ludu, moler, nowinar a spisowaćel Měrćin Nowak narodźi so 13. junija 1900 w Njechornju. Wón studowaše wuměłstwo a molerstwo w Praze a Waršawje, bě sobudźěłaćer-ilustrator Serbskich Nowin hač do nalěća 1933, hdyž bu wot nacijow dźewjeć tydźenjow zajaty a po tym z nowinarstwa wuhnaty. Wón wozjewi zdźěla pod pseudonymom Bobak w serbskim dźeniku moderne fabule wo zwěrjatach kaž „Baćoń a žaba“, reportaže a powědančka, w kotrychž je na hrožacy strach fašizma skedźbnjał a na satiriske wašnje narodnu liwkosć někotrych Serbow šwikał. Swoje rysowanki a mólby signowaše z lipowym łopješkom. 14. oktobra 1923 bě wón Zwjazk serbskich tworjacych wuměłcow załožił a bě jeho kordinator. Hesło jeho žiwjenja bě „Chcu być słužownik serbskeho ludu“. Nacije jemu pisanje zakazachu, medije Zwjazka Polakow w Němskej porno tomu zmóžnichu jemu dźěło pod pseudonymom Strzygon.
63 milionow eurow za kulturu
Drježdźany (SN/CoR). Z nimale 63 milionami eurow chce Sakska wot koronapandemije wosebje potrjechene kulturne institucije a swobodnje skutkowacych akterow podpěrać, kotřiž njemějachu dotal žadyn abo jenož mało přistupa k pomocnym programam.
W pomocnym pakeće je 30 milionow eurow předwidźanych za swobodne dźiwadła, festiwale a kulturne towarstwa. 10 000 eurow připłatka je móžne za jednotliwu próstwu, wuwzaćnje tež 50 000. Kulturna załožba Sakskeje dóstanje sydom milionow eurow, wosebje za spěchowanske stipendije w programje „Denkzeit“. Tak móže swobodnje skutkowacy wuměłc hač do 2 000 eurow dóstać. „Sakska w tej formje podpěry nawjeduje“, rěka w zdźělence ministerstwa za kulturu a turizm. Něhdźe 60 sakskim kinam přewostaja 1,5 milionow eurow. Hač do 9 000 eurow móže kino z hač do pjeć sobudźěłaćerjemi dóstać. Dale spěchuja tež filmowe projekty a lokalne medije z 1,5 milionami eurow. Turistisku branšu podpěruja z přidatnymi pjeć milionami eurow – z toho je 2,9 milionow za wosom turistiskich regionow.
Tež do Budyskeho Kamjentneho domu pomału zaso žiwjenje zaćehnje. ...
Jězbna knihownja zaso po puću
Za njesprócniwym serbskim dialektologu a słownikarjom
Hakle spočatk junija rozšěri so zrudna powěsć, zo je 22. meje zemrěł naš něhdyši kolega a wotrjadnik w Serbskim instituće dr. Helmut Jenč, rěčespytnik, kiž bě swoje žiwjenske dźěło wěnował serbšćinje a bě sej na tym polu wulke zasłužby zdobył. Njeboćički narodźi so 13. meje 1936 w Budyšinje jako najstarši syn Rudolfa Jenča, wučerja a pozdźišeho wědomostnika w Instituće za serbski ludospyt. Wotrostł je Helmut Jenč w Budestecach, kubłanski puć wjedźeše jeho kaž mnohich druhich Serbow jeho generacije přez gymnazij w čěskim Varnsdorfje, šulske kubłanje zakónči wón 1954 z maturu na Budyskej Serbskej wyšej šuli. Sćěhowaše studij slawistiki na Lipšćanskej uniwersiće. W Instituće za serbski ludospyt, předchadniku nětčišeho Serbskeho instituta, přistajichu jeho 1960 jako sobudźěłaćerja rěčespytneho wotrjada. Hromadźe ze swojimaj staršimaj kolegomaj Fridom Michałkom a Helmutom Fasku wěnowaše so přeslědźenju tehdy we wulkich dźělach rěčneho teritorija hižo sylnje wohroženych serbskich dialektow.
Čestnohamtskich z muzejow počesćić
Drježdźany (SN/CoR). Sakska statna ministerka za kulturu Barbara Klepsch (CDU) chce lětsa znowa čestnohamtskich za jich wosebity angažement w muzejach swobodneho stata wuznamjenić.
„Čestnohamtski angažement w muzejownistwje hódnoćić je mi wulka naležnosć. Je wažne, zo stajimy towaršnostny přinošk čestnohamtskich sobudźěłaćerkow a sobudźěłaćerjow do fokusa zjawnosće a tak tež młódšu generaciju za wobydlerski angažement w sakskim muzejownistwje motiwujemy“, Barbara Klepsch wuzběhnje.
Wuznamjenjenje „Čestnohamtski angažement w muzejownistwje“ běchu lěta 2004 do žiwjenja zwołali. Počesćenje wotměnja so lětnje ze Sakskim muzejowym mytom. Lětsa chcedźa po cyłej Sakskej něhdźe 25 ludźi za wuznamjenjenje wuzwolić a čestne wopisma 28. septembra w Drježdźanach swjatočnje přepodać.
