Michał Hórnik

Freitag, 23. Februar 2024 geschrieben von:

„22. małeho róžka 1894 zemrě nahle w Budyšinje 61lětny farar, spisowaćel a předsyda Maćicy Serbskeje Michał Hórnik. „Po minjenju njezapomniteho wodźerja serbskeho naroda J. A. Smolerja njeje naše Serbstwo žanu hłubšu ranu poćerpiło hač ze smjerću šolastika Michała Hórnika, nahle a přezahe wot nas wotwołany wo­srjedź dźěła za swój lubowany serbski lud. A za nas Serbow želeše za Michała Hórnika wšón wučeny słowjanski swět.“ Tak ­pisaše dr. Arnošt Muka w swojim wob­šěrnym jědnaćestronskim nekrologu w Časopisu Maćicy Serbskeje, kotryž bě 26 lět sam redigował. Wjace hač sto sobužarowacych pismow dósta Maćica Serbska ze Serbow a wukraja k smjerći Hórnika, w něhdźe 50 serbskorěčnych přinoškach, w na 40 čěskich medijach, we wjace hač 30 pólskich, dźesać ruskich nowin a wjacorych němskich medijach na njeboćič­keho spominachu.

Serbscy koparjo a hudźbnicy na Berlinali

Freitag, 23. Februar 2024 geschrieben von:
Berlin (SN/bn). „Elf Mal Morgen: Berlinale Meets Fußbal“ je „kompilaciski“ film, portretowacy „jědnaće přewšo rozdźělnych dorostowych koparskich mustwow“, kotryž nasta w nadawku tuchwilu wotměwaceho so najwjetšeho filmoweho festiwala Němskeje jako „přinošk kulturneho programa Berlinale za lětuše europske koparske mišterstwo w Němskej“. Studentki a studenća Wysokeje šule za telewiziju a film Mnichow běchu za njón najwšelakoriše mustwa z kameru přewodźeli a na tymle zakładźe dokumentariski film zestajeli. Mjez druhim portretowachu cyłki FC Español Mnichow, Türkiyemspor Berlin 1978, KS Polonia Hamburg, Maccabi Mnichow a SJ Chrósćicy. Zaměr bě pokazać „inkluziwnu diwersitu kopańcy w Němskej, zapřijimujcy mustwa žonow kaž tež zbrašenych a cyłki z migraciskim a/abo mjeńšinowym pozadkom“. Hłowny pjenjezydawar projekta je załožba Phillipa Lahma, by­wšeho koparskeho profija a čłona mustwa Němskeho koparskeho zwjazka, kotrež wudoby sej titul swětoweho mištra championata 2014 w Brazilskej. Předwčerawšim bu pask prapremjernje we wobłuku festiwala předstajeny.

Lutz Hillmann 25 lět intendant

Freitag, 23. Februar 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN). Lutz Hillmann je tuchwilu najdlěje skutkowacy dźiwadłowy intendant po cyłej Němskej. 1. februara 1999 bu wón na intendanta Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła powołany. Nimo tohole zastojnstwa skutkuje jako předsyda Němskeho zwjazka jewišćow, kraj­neho zwjazka Sakska a nawoda fachoweje dźěłoweje skupiny za dźiwadło w kulturnym rumje Hornja Łužica/Delnja Šleska­.

Lutz Hillmann je so w lěće 1959 w Biskopicach narodźił. Po wukubłanju na technikarja je wón na Wysokej šuli za dźiwadło „Hans Otto“ w Lipsku studował a po tym na Statnym dźiwadle w Drježdźanach jako dźiwadźelnik kaž tež wot lěta 1985 jako hrajer w NSLDź skutkował.

Lutz Hillmann je w regionje hłuboko zakorjenjeny. Ze swojej wuměłskej wosobinu je zhromadnje ze swojim teamom profil jeničkeho bikulturelneho powołanskeho dźiwadła Němskeje w zašłych 25 lětach nawjedował a přez mnohe krizy wjedł. Wón je iniciator Budyskeho lěćneho dźiwadła, kotrež mjeztym hižo 30 lět kóžde lěto wjace hač 30 000 wopytowarkow a wopytowarjow přiwabja.

Němsko-Serbske ludowe dźiwadło předstaji swoju aktualnu hornjoserbsku inscenaciju „Na tamnym boku měsačka – Hercy“ zajutřišim druhi raz w Budyšinje. Zastupne lisćiki su jako hrabnjenčko na předań, zajimcy móža sej stawiznu „prěnjeje serbskeje beatoweje band“ potajkim za potuńšenu płaćiznu wobhladać. Foto: Hanka Šěnec

„Powěsć wo Krabaće pokazuje nam puć“

Donnerstag, 22. Februar 2024 geschrieben von:

Kak móc lubosće syć Čorneho młyna roztorha: Rozmołwa ze spisowaćelku Jěwu-Marju Čornakec

Jěwa-Marja Čornakec: „Im Netz der Schwarzen Mühle“; 126 stron, brošurowa wjazba, nakładnistwo Donatus, 2023. ISBN: 978-3-946710-66

Žadosće a sony zwjazuja šulerjow Ninu, Ria, Janika a Romana. Mjez realitu a swětom fantazije móža bórze lědma hišće rozeznawać. Woni su putam Čorneho młynka z powěsće wo Krabaće wustajeni. Dyrbja sami přez sebje wurostować, swoju samohódnotu wuwiwać. Jenož zhromadnje wućeknu swětej w sćinje. Serbska spisowaćelka a dramaturgowka Jěwa-Marja Čornakec napisa z „Im Netz der Schwarzen Mühle“ k tomu młodźinsku knihu. Andreas Kirschke je so z njej wo motiwaciji, wobsahach a jeje sylnej fascinaciji za powěsć wo Krabaće rozmołwjał.

Knjeni Čornakec, što móžeće nam nastupajo předstawizny Wašeje knihi rjec?

Termin ze Serbami dojednany

Mittwoch, 21. Februar 2024 geschrieben von:

Budyska Połowanska akademija je na přichodny nadawk přihotowana

Z rozsudom sakskeho krajneho sejma, zo ma so Statna studijna akademija Sakskeje na Dualnu wysoku šulu přetworić, je wažny měznik na polu wysokošulskeho kubłanja stajeny. Jedyn argument za tónle rozsud bě bliskosć kubłanišćow do regionow zwonka wulkich centrow kaž Drježdźany, Lipsk a Kamjenica. Direktorka Budyskeje akademije prof. dr. Barbara Wuttke je na prašenja Milenki Rječcyneje wotmoł­wiła.

Kotru rólu hraje binarodny aspekt Łužicy kaž tež bliskosć k susodnym krajam, k Čěskej a Pólskej, we wobsahowych planowanjach přichodneje Dualneje wysokeje šule?

Mjezynarodny mjeńšinorěčny projekt poezije

Mittwoch, 21. Februar 2024 geschrieben von:

Pontekroaz/Pont-Croix (SN/bn). Bretonske towarstwo Strollad La Obra, štož woznamjenja telko kaž „Skupina skutka“, zasadźuje so za „rěčnu diwersitu a wjacerěčnosć“ předewšěm we wobłukomaj młodźinske dźěło a dźiwadło. Tak pokazaja ze swójskej jewišćowej skupinu prawidłownje swójske inscenacije ducy po regionje Finistère a wuhotuja wjacore festiwale, kaž na přikład bajam a bajkam so wěnowacy „Trouz Ar Mor“ (Zynki morja). Wosebje w fokusu steji bretonšćina, wuraznje pak wuzběhuja zasadnu runoprawosć rěčow. W tym zwisku chcedźa lětsa mjezy přesahowacy, na žony měrjacy so projekt „Poésie résistante en langues vivantes“ (Rezistentna poezija w žiwych rěčach) zahajić. Zaměr je „wuměłstwo w mjeńšinowych rěčach kaž tež wjelorakosć rěčow spěchować a jich akceptancu a prestiž powyšić“, zamołwita koordinatorka Dorothee Betz podšmórnje. W najlěpšim padźe so poradźi, „tworićelkam wuwědomić, zo njejsu sami“ a „solidariće mjez ludami přisporjeć“.

Najrjeńše jutrowne jejka wuzwolili

Mittwoch, 21. Februar 2024 geschrieben von:
Heike Apeltowa, Andrea Pawlikowa a Diana Maticowa (wotlěwa) tworjachu jury, kotraž je wčera w Budyskim Serbskim domje dobyćerske kolekcije 71. wubědźowanja wo najrjeńše jutrowne jejko wuzwoliła. Po informacijach wurisanje wuhotowaceho Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu je cyłkownje „30 wobdźělnikow w starobje 19 do 86 lět z Łužicy kaž tež z Lipska, Mišna, Allendorfa (Lumda), Weimara a Rahdena dohromady 63 kolekcijow“ zapodało. Dobyćerjow mytuja zajutřišim, pjatk, w Budyskim Serbskim muzeju, hdźež so wuznamjenjene wudźěłki we wobłuku tradicionalneje jutrowneje přehladki wustajeja. Foto: Božena Šimanec

Awtonomija a swoboda

Mittwoch, 21. Februar 2024 geschrieben von:
Sakski krajny sejm je na swojim posedźenju 31. januara 2024 wobzamknył, zo ma so sakska Powołanska akademija na Dualnu wysoku šulu přetworić. Wot 1. januara 2025 změje Sakska 15 statnych wysokich šulow ze statusom prawokmaneje korporacije zjawneho prawa. Tuta prawniska forma zawěsća wysokošulsku awtonomiju a swobodu wědomosće. Hłowne sydło změje Dualna wysoka šula w Glauchauwje, dalšich šěsć stejnišćow w Breitenbrunnje, Budyšinje, Drježdźanach, Lipsku, Plauenje a Riesy. Ze swojim šěroko zapołoženym studijnym poskitkom zawěsći wona fachowe mocy we kónčinach zwonka metropolow. Nětko ma so załoženski senat wutworić, kotryž nalěto swoje dźěło zahaji. SN

Wulce wobdarjeni koncertowali

Dienstag, 20. Februar 2024 geschrieben von:
Ze zhromadnym koncertom we wupředatej Bartskej cyrkwi zakónči cyłkownje 15 dorostowych hudźbnikow a pjeć docentow Drježdźanskeje Wysokeje šule za hudźbu Carl Maria von Weber lětušu Hornjołužisku komornohudźbnu akademiju, wuhotowanu we wobłuku Hornjołužiskeho komornohudźbneho festiwala wot Załožby za wuměłstwo a kulturu w Hornjej Łužicy. Młodostni – wšitcy wukubłuja so na jednej z hudźbnych šulow we wokrjesomaj Budyšin a Zhorjelc – běchu program wot minjeneho štwórtka pod profesionelnym nawodom na Hrodźišćanskim hrodźe nazwučowali. Přichodna akademija wotměje so za dwě lěće. Foto: Jurij Helgest

Neuheiten LND