Choćebuz (SN/bn). Filmowy festiwal Choćebuz (CFF), kotryž wotměje so wot 4. do 9. nowembra, swjeći lětsa 35. narodniny. Z 138 filmami z 41 krajow prezentuje „sobu najwažniši festiwal za kino srjedźneje a wuchodneje Europy znowa wulke filmowstwo, towaršnostnu relewancu a napjate wotkryća“, w zdźělence CFF rěka. W srjedźišću steja na zwučene wašnje wubědźowanja wo „Lubiny“, z kotrymiž mytuja so najlěpše wukony we wobłukach hrajny film, krótkofilm a U18. Składnostnje 35. róčnicy jednoty Němskeje prezentuja zwonka wubědźowanja wjacore paski, mjez kotrymiž je tež krótka dokumentacija wo přihotach na Serbsku narodnu zhromadźiznu, lěta 1989 z ručnej kameru sfilmowana wot Mata Šołty. Program wopřijima nimo toho tradicionalne sekcije, kaž na přikład Kids im Kino, Close up lětsa z wosebitym fokusom na Estisku, abo Midnight Madness z přinoškami „za lubowarjow błazniwostneje měšeńcy žanrow“. Ćežišćo sekcije Heimat – Domownja – Domizna twori Romanej Pernakej wěnowana retrospektiwa.

Budyšin (SN). Nowy, mjeztym 13. zwjazk rjadu „Die sorbische Bibliothek“ je zběrka powědkow serbskich awtor(k)ow, nastatych w lětach 1945 do 1990. Wonkownicy a awtochtoni, wjesny miljej a daloki swět, paradizowe zahrody a zničene krajiny kaž tež pytanje za identitu – wšo tole so w nich jewi. Nimo němskich awtorskich wersijow wopřijima wuběr wudawaćelki Marki Maćijoweje dźesać dotal njewozjewjenych přełožkow. W dosłowje zarjaduje dr. Juliane Rehnolt teksty do šěrokeho spektruma serbskeje literatury za čas Němskeje demokratiskeje republiki.

Měšćanski muzej w Eisenhüttenstadće prezentuje tuchwilu wobšěrnu wustajeńcu „Jan Hanski – retrospektiwa“. Tamniši měšćanosta Frank Balzer (SPD) a nawodnica měšćanskeho muzeja Maria Wundersee witaštaj njedawno mnohich přećelow serbskeho wuměłca Jana Hanskeho a dalšich zajimcow jeho wuměłstwa do wustajenišća. Składnostnje lětušich stotych narodnin Hanskeho su aktualnu přehladku jeho tworjenja zestajeli. Z lawdaciju wěnowaše so Serbam derje znaty něhdyši minister za kulturu NDR Herbert Schirmer jeho wuměłskemu dźěłu. Dale je so syn wuměłca Jan Hansky, ­kotryž so wo wuměłske namrěwstwo swojeho nana stara, słowa jimał. Operowy solist Bernhard Hansky, wnučk počesćeneho, je zarjadowanje kulturnje wob­rubił a z tym, kaž sam zwurazni, „serbski pochad swojeho dźěda česćił“. Mjez druhim wón w dobrej serbšćinje spěw „Katyržinka, swěrna moja“ zaspěwa. Na klawěrje jeho Markus Zugehör přewodźeše. Na přewšo wuspěšnym wotewrjenju wustajeńcy zliči muzej telko wopytowarjow, kaž dotal na žanej wernisaži.

Wustajeńca „Amaconiska – fascinowacy tropiski dešćowy lěs“ w Panometeru ludźi překwapja

Štóž sej mysli, zo dyrbi do Južneje Ameriki pućować, zo by dešćowy lěs dožiwił, so myli. Wot lěta 2024 prezentuje Panometer w Drježdźanach wustajeńcu „Amaconiska – fascinowacy tropiski dešćowy lěs“. Wuměłc Yadegar Asisi je něhdyši skład za płun (Gasometer) do spektakularneho dožiwjenišća přeměnił, kotrež wuměłstwo, přirodu a wědomosć zwjazuje. Dešćowy lěs při Amaconasu je jimace městno połne potajnstwow, husto wopisowane jako „zelena hela“, „paradiz“ abo „zelene płuca zemje“. Hižo zdawna tuta krajina wotkrywarjow, slědźerjow a wuměłcow fascinuje. Při zastupje do panometera so ći wujasni: Tale wustajeńca njeje kaž wšědny muzej. Wuska šćežka wjedźe wopytowarki a wopytowarjow po přewodźacej wustajeńcy, kotraž zawjedźe do wšelakorosće družin a kompleksnych ekologiskich zwiskow w kónčinje wokoło Amaconasa. Při tym njeńdźe jenož wo rostliny, stare kultury a zwěrjata, ale tež wo wliw čło­wjeka – pozitiwny kaž tež negatiwny.