Wjelorake fasety wuměłstwa wotbłyšćowała
Tworjace wuměłstwo, literatura, hudźba wot punk rocka přez boogie-woogie hač k šlagrej: Dołha nóc kultury w Budyšinje
Dołha nóc kultury, kotruž je Pro Museo, spěchowanske towarstwo Muzeja Budyšin, minjenu sobotu zhromadnje z wobdźělenymi kulturnišćemi a wobchodami w sprjewinym měsće wuhotowało, je so wospjet jako atraktiwny magnet wopokazała. Najwjace wopytowarjow přiwabi – zawěsće nic naposledk woblubowaneje atmosfery na „najrjeńšim balkonje Budyšina“ dla – koncert orchestra Serbskeho ludoweho ansambla „Salonowa hudźba“ w bywšej byrgarskej zahrodźe města pod Röhrscheidtowej baštu. W małej wobsadce zamóchu hudźbnicy hosći z instrumentalnymi šlagrami předewšěm 1920tych lět zahorić, kajkež su na přikład přez skupinu Comedian Harmonists do dźensnišeho popularne. Ale tež z adapcijemi z tak mjenowaneje klasiskeje hudźby zasłužichu sej ansamblowcy sylny přiklesk. Přestawku wužichu někotři wopytowarjo, zo bychu sej po starym měsće dundajo dalše kulturne chłóšćenki wotkryli.
Powitaja lěćo ze swjedźenjom hudźby
Kamjenc/Budyšin (SN/bn). Fête de la Musique rěka hudźbny swjedźeń, kotrež swjećachu prěni raz w lěće 1982. Zaměr bě a je, regionalnych wuměłcow motiwować, na najdlěšim dnju lěta zdarma w zjawnym rumje wustupować, město z wotměnjawymi zynkami pjelnić a tak lěćo witać. Dalša maksima: Wšitke zarjadowanja su bjezpłatnje přistupne. Po premjerje w Parisu swjeća swjedźeń mjeztym po cyłym swěće, a to we wjace hač 1 300 městach, šěsć z nich we Łužicy.
Rumunske zynki pod hołym njebjom
Hudźbny swjedźeń Smochćicy słuša k prawidłownym wjerškam, kotrež tamniše kubłanišćo swj. Bena a Serbski ludowy ansambl wot lěta 2005 wuhotujetej. Pod hesłom „Rumunskej nocy“ steji tónraz hudźba w fokusu, kotraž je na zapadźe Europy lědma znata.
Smochćicy (SN/bn). „Dołho trajace rešerše“ kaž tež „wšo druhe hač lochke jednanja“ w zwisku z awtorskimi prawami wuzběhnywši poda intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka wčera we wobłuku nowinarskeje rozmołwy dohlad do lětušeho programa. Nimo přewažnje sinfoniskich twórbow na přikład Georgea Enscuwa, Cipriana Porumbescuwa a Marţiana Negreje zaklinča kompozicije Béle Bartóka a Liany Bertók. Štyri rumunske ludowe spěwy je SLA ekstra za orchester a dudy aranžować dał, kotrež chcedźa na swjedźenju prapremjernje předstajić.
Njechorńskeho wopominali
Institut z nowym projektom
Budyšin (SN). Žiwjenje młodostnych bjezposrědnje po Druhej swětowej wójnje słuša k mało přepytowanym temam wuchodosrjedźnych europskich stawiznow. Tutomu wobłukej wěnuje so nowy, wot Němskeho slědźenskeho zhromadźenstwa (DFG) spěchowany projekt Serbskeho instituta – na konkretnym přikładźe serbskich młodostnych, kotřiž buchu mjez 1945 a 1950 k wukubłanju do Čěskosłowakskeje pósłani.
W srjedźišću slědźenja steja prašenja za socialnymi a kulturelnymi wuměnjenjemi, pod kotrymiž běchu młodostni žiwi a tehdy wuknjechu. Ale tež indiwidualne móžnosće skutkowanja w dobje hłuboko sahacych politiskich a towaršnostnych změnow su zajimawe. Projekt stawiznarki Serbskeho instituta dr. Jany Piňosoveje puće wukubłanja runje tak kaž nazhonjenja, wočakowanja a wužadanja młodych ludźi samych wobswětluje. „Nowe perspektiwy na powójnske stawizny su jedyn ze zaměrow projekta. Mje zajimuje wid młodych čłowjekow, kotřiž pohibowachu so na woběmaj bokomaj hranicy w Čěskosłowakskej a we Łužicy“, wona zwurazni.
Dołhu nóc kultury ludźi wabiła
Nowiny mjeńšinow so na přichod nastajeja
Jónu wob lěto zetkaja so zastupjerjo mjeńšinowych nowin na generalnu zhromadźiznu organizacije Midas. Minjene dny je słowjenska nowina w Italskej, Primorski Dnevnik, schadźowanje w europskej kulturnej stolicy Nova Gorica/Gorizia organizowała.
Nova Gorica/Gorizia (SN/BŠe). Najwjetši nadawk mjeńšinowych nowin je, w jednotliwych krajach identitu swojeho luda zachować. Ćim wažnišo je, zo nowiny a časopisy prawidłownje wuchadźeja. Čłonojo redakcijow po cyłej Europje tónle nadawk swědomiće wukonjeja. Na lětnym zetkanju Midas je dobra składnosć za wuměnu wo tym, kak so nowiny na přichod a jeho wužadanja nastajeja. Na lětušej hłownej zhromadźiznje Midas w Słowjenskej/Italskej, hdźež běchu tež Serbske Nowiny zastupjene, dźěše předewšěm wo digitalnu transformaciju a kak redakcije z njej postupuja. Dale a wjace nowinow fokusěruje so na digitalne formaty, wozjewja podcasty abo kumštnu inteligencu zapřija.
Premjera fantastiskeho musicala
Žiwjenje za serbsku hudźbu – dźakujo so dopominamy
Serbski ludowy ansambl rozžohnuje so we hłubokim žarowanju z Pawołom Šołtu, kotryž je 4. junija 2025 w starobje 91 lět zemrěł. Z jeho smjerću njezhubimy jenož njewšědneho wuměłca, ale tež sprawneho kolegu, swěrneho sobupućowarja a angažowaneho zachowarja serbskeje kultury.
Narodźiwši so 16. januara 1934 w Pěskecach do dźěłaćerskeje swójby so Pawoł Šołta zahe za hudźbu zahori. Hižo jako młodostny so ze zapalom w lajskich chórach a dźiwadłowych skupinach angažowaše, prjedy hač jeho puć w měrcu 1952 – direktnje po wučbje na blidarja – k Serbskemu ludowemu ansamblej dowjedźe. Tam jeho najprjedy jako chóroweho spěwarja zasadźichu. Spěšnje pak so jeho spěwny talent pokaza, a bórze přewza tež solistiske nadawki.
Wot lěta 1961 studowaše Pawoł Šołta na Wysokej šuli za hudźbu „Carl Maria von Weber“ w Drježdźanach a zakónči studij jako diplomowy spěwny solist za operu a koncert. Ze swojim ćopłym, wurazliwym baritonowym hłosom, wulkej jewišćowej prezencu a wuměłskej hłubokosću je wón 45 lět dołho hudźbny profil našeho ansambla formował.
