Serbska hymna w mjezysłowjanšćinje zaklinčała

Donnerstag, 28. August 2025 geschrieben von:

W Poznanju zeńdźechu so Słowjenjo k zhromadnemu hudźenju

Mjezysłowjanski spěwny wječor wotmě so minjeny pjatk w Poznanju. Organi­zowała bě jón załožba „Mjezynarodny mjezysłowjanski forum“ (InterSlavic ­Linguistics Forum). W centrumje rjaneho pólskeho města (hdźež móžeš sej mjez druhim najstaršu katedralu Pólskeje wobhladać) zeńdźe so pisana skupina ludźi – rěčnicy a wuknjacy mjezysłowjanšćiny a dalši zajimcy z Pólskeje, Čěskeje, Běłoruskeje a Ukrainy. Wječor zahaji student Uniwersity Adama Mickiewicza w Poznanju Roberto Lombino, kotrehož snadź někotři Serbja znaja – před něšto lětami bě wón mjenujcy mjez stipendiatami Załožby za serbski lud a je jedne lěto sorabistiku w Lipsku studował. Knjez Lombino zanjese medley spěwow wot słowjanskeho Balkana hač k serbskemu šlagrej „Palenc“. Při tym sam sebje na akordeonje přewodźeše. Jeho wustupej slědowaše spěwny wječork, za kotryž běchu organizatorojo zběrku spěwow zestajeli, kiž su we wjacorych słowjanskich ludach znate.

Tež moderna hudźba na koncertach

Donnerstag, 28. August 2025 geschrieben von:

Skupina Astronawt a Milena Wowčerjec lětsa prěni raz nazymski koncert wuhotujetej, a to sobotu, 15. nowembra w Radworju w „Meji“. Kaž projektna managerka Domowiny Kathrin Młynkowa našemu wječornikej praji, je plan lětušich nazymskich koncertow zestajany.

Budyšin (SN/WŽ). Woblubowany rjad zahaji pjatk, 26. septembra, serbski muski chór Delany w kulturnym domje w Salowje. Tomu ma hač do srjedź nowembra dźewjeć koncertow sćěhować. Mjez wuhotowacymi budźe lětsa tójšto młodych, nimo spočatnje mjenowanych na přikład Jan a Helena Brězan-Hejduškec abo Lipki – to je dorost, kiž z chórom Lipa wustupi.

19. rězbarska dźěłarnička

Mittwoch, 27. August 2025 geschrieben von:
Hižo zdaloka słyšiš hamory a piły w Miłočanskej skale. 19. raz přeprošuje mjezy­narodna rězbarska dźěłarnička – lětsa wot 18. do 31. awgusta – wopytowarjow, zo bychu dźěło wuměłcow a wuměłčow z cyłeho swěta wobdźiwali. Dźewjeć wobdźělnikow formuje swoje skulptury ze zornowca, pěskowca abo drjewa. Wopytowarjo móža proces nastaća bjezposrědnje sobu dožiwić a sćěhować. Tak dožiwjeja, kak so hrube bloki krok po kroku do skulpturow přeměnjeja. Njedźelu prezentuja wuměłcy cyły dźeń swoje hotowe dźěła a steja wšitkim zajimcam za prašenja a swójske ­interpretacije k dispoziciji. Foto: SN/Bojan Benić

Mjezynarodny kongres zahajili

Mittwoch, 27. August 2025 geschrieben von:
Paris (SN/bn). Uniwersita Sorbonne w Parisu je wot předwčerawšeho do přichodneje soboty z hosćićelku Mjezynarodneho kongresa slawistow. Tradicionalne, lěta 1929 w Praze zahajene zarjadowanje, přewjeduja w pjećlětnym rytmusu. Stolica Francoskeje wuhotuje mjeztym 17. kongres jako prěnje město zwonka słowjanskeho swěta. Wójny w Ukrainje dla su zetkanje wo dwě lěće přestorčili, čehož dla wopřijima oficialne nadpismo dodawk „extraordinaire“, potajkim „wurjadne“. Mjez něhdźe 900 wobdźělnikami je tež delegacija Serbskeho instituta. Dźensniši program wobsahuje mjez druhim sociolinguistiki přednošk Lenki Šołćic a Tanje Anstatt, z kotrymž přirunatej „połoženje hornjoserbšćiny a pólšćiny jako mjeńšinowej rěči w Němskej“, kaž tež referat Jany Šołći­neje we wobłuku segmenta „Mjeńšina a wjetšina w konteksće słowjanskich rěčow“. Pjatk rozłoži Thomas Menzel, kotryž je zdobom serbski zastupjer w mjezynarodnym komiteju slawistow, zhromadnje z štyrjomi kolegami „Typologiske a kontrastowe slědźenja w gramatice słowjanskich rěčow“.

Překwapjacy comeback na kóncu

Dienstag, 26. August 2025 geschrieben von:
Skupina The Seasons je lětušu Kulturnu zahrodu Serbskeho ludoweho ansambla a bary Sundowner zakónčiła. Koncert, kotryž wotmě so wjedra dla na žurli SLA, wopřijimaše nimo swójskich titulow adapcije mjezynarodnych spěwow, kaž na přikład ­„Constant craving“, „These empty days“ abo „Harvest Moon“. Jako přidruži so triju gitarist Milan Grojlich (naprawo), steješe nadobo nimale dospołna bywša band The Remedies na jewišću a zakónči wustup ze swojimaj pěsnjomaj „The girl on platform no. 7“ a „Cowboy“. Ze stron SLA rěka, zo je so změna Kulturneje zahrody wudaniła – lětsa wuhotowachu zarjadowanja jeničce na sobotach. W přerězku zličichu na kóždym z dwanaće koncertow 130 wopytowarjow. Foto: Maćij Bulank

Literarne myto Smolerja prěni raz spožčili

Montag, 25. August 2025 geschrieben von:

Radwor (SN/BŠe). Na slědy serbskich spisowaćelow su so přećeljo Smolerjec kniharnje minjeny pjatk w Radworju podali a zdobom jubilej a premjeru woswjećili. Towarstwo eksistuje mjeztym hižo 25 lět, a tuž chcychu čłonojo něšto wosebiteho iniciěrować. „W Serbach je wjele mytow, ale žane literarne“, předsyda towarstwa dr. Franc Šěn rozłoži. Tuž bě towarstwo přećelow Smolerjec kniharnje na swojej sobustawskej zhromadźiznje w januaru wobzamknyło, „Literarne myto Smolerja“ za najlěpšu słownu wuměłsku twórbu zańdźenych třoch lět wupisać. Z nim ma so šěrši zajim za serbskorěčne literarne tworjenje budźić a prestiž serbskeho wuměłskeho słowa zwyšić. Předsydstwo towarstwa jako jury wuzwoli za myto basnisku zběrku Sylwije Šěnoweje ­„Mosty přez morjo“, kotraž je w lěće 2023 w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Smolerjowy dźeń skići najlěpšu składnosć, poetce z 1 000 eurami dotěrowane myto spožčić.

Serbskeho prócowarja wopominali

Freitag, 22. August 2025 geschrieben von:
Budyšin (SN/bn). Składnostnje stoćinow Bjarnata Nowaka, kotrež by bywši funkcionar Domowiny, intendant Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, nawoda folklorneho centruma Doma za serbsku ludowu kulturu a wučer předwčerawšim woswjećił, wotmě so wčera wopominanje w kopaće połnej Smolerjec kniharni. Handrij Nowak předstaji wažne žiwjenske mězniki swojeho nana předčitawši wurězki z dopomnjenki jubilara wopřijimaceje knihi „Štó da sym? Wer bin ich?“, kotruž je njedawno w swójskej režiji wudał. Mjez druhim rysowaše wón puć Bjarnata Nowaka wot wojaka w Druhej swětowej wójnje k raznemu zakitowarjej demokratiskeho antifašizma kaž tež k narodnemu prócowarjej. Byrnjež jemu častodosć šćěpy pod nohi mjetali, bě so čas žiwjenja za serbstwo zasadźował. W tym zwisku kritizowaše Handrij Nowak, zo so jeho nan ze stron „oficialneho aparata“ dźensa přemało česćuje, štož je po jeho słowach tež wuslědk powšitkownje pobrachowaceje wědy.
Wjace hač 30 sobuskutkowacych kóždeježkuli staroby předstaji po měsacy trajacych přihotach dźensa, pjatk, prěni raz hru „Die Schiebocker Stadtmusikanten“ na dworje Biskopičanskeho sociokulturneho centruma B28. Inscenacija je projekt inkluziwneho wobydlerskeho dźiwadła, wšitke dźěła tež za kulisami wukonjeja so čestnohamtsce. Foto: Karsten Richter

Serbski chatbot a podtitle serbsce

Mittwoch, 20. August 2025 geschrieben von:

Choćebuz (SN). Kaž Marko Měškank, sobudźěłaćer Rěčneho centruma WITAJ (RCW) w Choćebuzu za rěč spěchowace digitalne projekty, informuje, móžeš z integraciju wulkich rěčnych modelow do online-přełožowarja wjace hač 20 rěčow do serbšćiny přełožować. Zdobom funguje online-přełožowar jako delnjoserbski a hornjoserbski chatbot. Wón pisa: „K tomu słuša, so rozmołwjeć, so prašeć abo interaktiwne bajki pisać. Nimo toho předčita system přełožki a wotmołwy z pomocu integrěrowanych TTS-modelow. Wobličenja za sotra-chat wotměwaja so škita datow dla na serwerach w Němskej.“

Mjezynarodny piknik na kěrchowje

Dienstag, 19. August 2025 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Dostojnosć čłowjeka je njedótkliwa – tež w Budyšinje“ wotmě so wčera zjawny piknik z hudźbu we wobłuku iniciatiwy „Happy monday Bautzen – Wjesoła póndźela Budyšin“ na Serbskim kěrchowje. W mjenje cyłkownje wjace hač 50 akciju wuhotowacych towarstwow a institucijow powita klankarka Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła Marharyta Pšenitsyna dohromady něhdźe 200 wopytowarjow wuzběhnywši, zo „je tu kóždažkuli kultura kaž tež kóždažkuli rěč witana“. Hosćo njehladachu kazanja a dachu sej bachtajo mjez druhim w serbšćinje, čěšćinje, ukrainšćinje, italšćinje a jendźelšćinje přikuski zesłodźeć, kotrež běchu sej sami sobu přinjesli. Přidatnje poskići Budyski indisko-pakistanski hosćenc Shalimar z wegetarisko-weganym bifejom bjezpłatnje dalše chłóšćenki.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND