Zhorjelc (AK/SN). Serbsku rěč chcedźa w Zhorjelskim wokrjesu w přichodźe samozrozumliwišo a wočiwidnišo pěstować. Wo to ma so w měrcu wolena Serbska rada postarać. „Serbska rada ma impulsy sadźić za zdźerženje a spěchowanje serbskeje rěče a jeje nałožkow“, podšmórnje Kathi Strukowa, społnomócnjena za Serbske naležnosće we wokrjesu Zhorjelc. Dale wona rozkładźe, zo su „hłowne temy zhromadne dźěło ze serbskimi sydlišćemi, podpěra serbskich institucijow a dwurěčne popisanja na dróhowych značkach, twarjenjach a zasta­nišćach.“ Tohorunja ma Serbska rada ­dopomnjeće a pěstowanje serbskich nałožkow a stawiznow spěchować. Na prěnim posedźenju rady, dnja 6. meje předstajichu jich motiwacije a cile za přichod. Jako předsydku su regionalnu rěčnicu župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ Dianu ­Maticu wolili. Dalši sobustawojo Serbskeje rady su Lutz Jankus, Sebastian ­Bertko a Marek Krawc. Nimo toho wobdźěleše so tež krajny radźićel Stephan Meyer (CDU) na posedźenju. „Serbska ­rada je njeparujomna. Budu wusku wuměnu z njej pěstować a jeje rozsudy tak spěšnje kaž móžno zawjazać a přesadźić.

Europski zwjazk dźenikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow (MIDAS) su w lěće 2001 załožili. 28 nowinow z dwanaće krajow jemu dźensa přisłuša. Jich cil je wuwiće zhromadnych strategijow a polěpšenje zhromadneho dźěła při wuměnje informacijow a marketingu. Žurnalistki a žurnalisća ze wšelakorych krajow wuměnjeja sej w prawidłownych wotstawkach nastawki, kotrež zaběraja so z temami, kotrež jich narodne mjeńšiny, ale tež jich kraje zajimuja. Hatto Schmidt přewodźuje za MIDAS dźěło interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny EU-parlamenta, kotraž so z mjeńšinami a narodnymi skupinami zaběra. Rozprawje wo druhim a třećim zetkanju skupiny je Maximilian Gruber do serbšćiny přełožił. W jendźelskej rěči wozjewja zwjazk MIDAS­ tute přinoški stajnje tež na swojim blogu w interneće.

Na druhim posedźenju interfrakcionelneje dźěłoweje skupiny mějachu spěchowarjo valencianišćiny móžnosć, situaciju swojeje maćeršćiny bliže rozkładować.

Valencianišćina je w awtonomnej zhromadnosći Valencia hamtsce připó­znata warieta katalanšćiny. Ličba tych, kiž rěč wobknježa, je zakaza rěče za čas režima Francisca Franca a mnohich připućowarjow dla w 20. lětstotku sylnje woteběrała.

Alexandra Uso Cariñena, prezidentka organizacije „Escola Valenciana“ předstaji na posedźenju zaměry 1990 załoženeje institucije. Tuta wobsteji z dohromady 26 jednotliwych organizacijow, kotrež rěč spěchuja a jeje wužiwanje we wšěch wobłukach žiwjenja normalizuja. Valencianišćinu připóznachu w statuće awtonomije lěta 1982 jako hamtsku rěč. Wot spočatka 1990tych lět schwali knježerstwo wjacore zakonje za spěchowanje rěče­. Wot toho časa maja dwurěčnu wučbu na wšelakich niwowach, wot dospołneje imersije hač k podźělnej wučbje.

Astronawt Alexander Gerst smě so wotnětka „professor“ mjenować. Ministerski prezident Badensko-Württembergskeje Winfried Kretschmann (Zeleni) je jemu čestny titul spožčił. Z Künzelsau pochadźacy Gerst bě 2014 a 2018 k mjezynarodnej swětnišćowej staciji ISS lećał a tež w swojej badensko-württembergskej domiznje zahorjenje zbudźił. Ludźo mjenuja jeho wot toho časa „Astro-Alex“. Nětko přińdźe doktorski titul hišće k tomu.

Truskalca je z wotstawkom najwoblu­bowaniši płód mjez wobydlerjemi Němskeje. Na wšěch 79 procentow wopra­šanych mjenuje truskalcu na prěnim městnje mjez domjacymi płodami. Tole je institut Yougov při woprašowanju w nadawku powěsćernje dpa zwěsćił. Na druhim městnje slěduje jabłuko z 58 procentami lubowarjow před malenu (53 procentow) a wišnju (50 procentow).