To a tamne (20.01.17)

Freitag, 20. Januar 2017 geschrieben von:

Njewšědny policajski škit stej małej dźěsći w Lipsku dóstałoj. Jeju 35lětnu mać bě wčera chorobne awto nuznje do kli­niki dowjezło, zo by tam porodźiła. Zo njebyštej samej wostać trjebałoj, doniž njejstaj dźěd a wowka z Durinskeje při­jěłoj, so policistaj wo njej staraštaj. Jedyn ze zastojnikow, sam hakle wot njedawna młody­ nan, dwulětneho fachowsce pjel­chowaše. Tamny zaběraše so z pjećlětnym bratrom. Potom so hrajkachu, doniž­ dźěd a wowka nje­dojědźeštaj.

Skazanka na sudniske jednanje jězdźenja bjez dowolnosće dla bě to jeničke, štož měješe šofer wosoboweho awta na awtodróze A 43 při sebi, jako jeho policisća zadźeržachu. Přewodźachu jeho na parkowanišćo, dokelž bě za wodźi­dłom telefonował. Wón pak njeměješe ani wupokaz ani jězbnu dowolnosć při sebi. Město toho­ pokaza list sudnistwa. Jězbnu dowolnosć hižo wot lěta 2013 nima.

Cyłkowny wobraz hišće njenastał

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:

Mysle wo rozprawnistwje w Budyskim wokrjesnym sejmiku nastupajo serbske naležnosće

Wustawki wo zachowanju, spěchowanju a dalewuwiću serbskeje rěče a kultury z lěta 2008 su zakładny grat, kak z naležnosćemi našeho ludu w Budyskim wokrjesu wobchadźeć. Tohodla je tam zapisane, zo krajny rada kóždolětnje nastupajo zachowanje, spěchowanje a dalewuwiće rozprawja, po­dawajo při tym aktualny staw zwoprawdźenja wustawkow.

Tójšto kritiki tež w Serbskich Nowinach bě rozprawa lěta 2014 zbudźiła, podata na kóncu wólbneje periody prěnjeho wokrjesneho sejmika 2008 wutworjeneho wulkowokrjesa Budyšin. Toho­dla bě so krajny rada Michael Harig (CDU) w oktobrje samsneho lěta w interviewje z SN wo tym wuprajił, kak móhło so tele rozprawnistwo polěpšić. Jeho te­hdyše wuprajenja (kursiwnje woznamjenjene) njech su pruwowanišća za to, štož čitamy sprěnja we winowatostnej rozprawje krajneho rady, ale zdruha tež we wuwjedźenjach wokrjesneje społnomócnjeneje za serbske naležnosće Reginy Krawcoweje na posedźenju Budyskeho wo­krjesneho sejmika 12. decembra 2016.

Tež wo změnach informować

Lawina hotel zasypała

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:

Rom (dpa/SN). W italskej zemjerženskej kónčinje je lawina sněha hotel zasypała. Wuchowanske mocy z tym liča, zo je tójšto ludźi žiwjenje přisadźiło. Dźensa su pomocnicy, kotřiž běchu so na sněhakach k městnu katastrofy předrěli, mor­tweho muža z hotela wućahnyli. Tamni wuchowarjo su z awtami dźewjeć kilometrow před tym w sněze tčacy wostali. W hotelu Rigopiano w Abruzzach bě cyłkownje 30 ludźi. Prawdźepodobnje su tam hižo 24 hodźin zasypani.

Prezident přisahu złožił

Sofija (dpa/K/SN). Nowy bołharski prezident Rumen Radew je w parlamenće před nawodu prawosławneje cyrkwje, patriarchom Neofitom, słužbnu přisahu złožił. Zastojnstwo nastupi Ruskej přichileny něhdyši general Radew přichodnu njedźelu. Jedne z jeho prěnich słužbnych naprawow budźe, parlament rozpušćić a přechodne knježerstwo postajić. K politiskej krizy dóšło bě w Bołharskej loni w nowembru z wotstupom kabineta premiera Bojka Borisowa.

Winterkorn: Najćeša kročel

Wopory atentata wopominali

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:
Berlin (dpa/K/SN). Měsac po terorowym atentaće na Berlinske dohodowne wiki wopominaše zwjazkowy sejm dźensa wopory njeskutka. Prezident parlamenta Norbert Lammert (CDU) dopomni k zahajenju schadźowanja w přitomnosći hłowy stata Joachima Gaucka na mortwych a zranjenych. „Teror ma zaměr, demokratisku­ towaršnosć roztřasć, le­mić a destabilizować. To so teroristam w Němskej njeje poradźiło“, wón rjekny. Atentatnik Anis Amri bě 19. decembra na wonych dohodownych wikach z nakładnym awtom wotpohladnje do syły wopytowarjow zajěł a cyłkownje dwanaće ludźi morił. Něhdźe połsta muži, žonow a dźěći poćerpje zranjenja.

Wulki wuspěch

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:
Termin w Europskim parlamenće w Strasbourgu dóstać, zo móhł tam swoje naležnosće přednjesć, njeje zawěsće tak lochko. Zo je so to poradźiło, je tež zasłužba ludźi, kotřiž skerje zaćichim dźěłaja a so wšědnje w medijach njejewja. Tak mamy ze Susann Šenkec, generalnej­ sekretarku FUEN, žonu, kotraž wě, z kim maš styki wudźeržować a koho maš narěčeć. Tež Judith Wałdźic, nawodnica mjeńšinoweho sekretariata pola zwjazkoweho nutřkowneho ministerstwa w Berlinje, je sej tam zhromadnje ze swojej asistentku Madlenku Kowarjec mjeztym wjele připóznaća zdobyła. Zo je mjeńšinowa po­litika takrjec runinu Europskeho parlamenta docpěła, mam za wulki wuspěch. Sym sej wěsty­, zo so tež mjenowane serbske sobudźěłaćerki sobu wo to postaraja, zo njebě dźensniša prezentacija posledni termin FUEN w Eu­ropskim parlamenće. Marko Wjeńka

Wo mjeńšinach informowali

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:

Zastupnicy FUEN w Europskim parlamenće w Strasbourgu

Strasbourg (SN/MkWj). Po wuzwolenju Antonija Tajanija za noweho prezidenta Europskeho parlamenta zawčerawšim, wutoru, su dźensa w Europskim parlamenće w elsaskim Strasbourgu naležnosće mjeńšin tematizowali. Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) bě za to naročny program spřihotowała. Serbow a słowjanske mjeńšiny zastupowaše předsyda Domowiny Dawid Statnik, woleny čłon Europskeho dialogoweho foruma. Dźěło FUEN, najwyšeho zastupnistwa awtochtonych narodnych mjeńšin, předstaji jeje prezident Loránt Vincze. Jeho běchu na lońšim kongresu FUEN we Wrócławju wuzwolili.

Europski dialogowy forum je zhromadny gremij FUEN a młodźinskeje organizacije narodnych mjeńšin MENS. Lěta 2008 załoženy forum wobsteji ze sydom zastupnikow FUEN a dweju zastupnikow MENS kaž tež wobeju prezidentow. Gremij prócuje so wo politiski dialog z Europskim parlamentom. Hłowny zaměr foruma je, zapósłancam parlamenta naležnosće europskich narodnych mjeńšin direktnje posrědkować a spřistupnić.

Zapokazanje zawěsćene

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:
Washington (dpa/K/SN). Jutřiše zapokazanje Donalda Trumpa jako 45. prezidenta USA budźe něhdźe 28 000 wěstotnych mocow škitać. Wočakuja dźě we Washingtonje 200 000 protestowacych ludźi. Wudawki za škit přisahi Trumpa wučinjeja­ 100 milionow dolarow. Krótko do nastupa zastojnstwa bě wón něhdyšeho guwernera Sonnyja Perduea jako ministra za ratarstwo nominował. 70lětny skótny lěkar bě něhdy demokrat był, po přestupje k republikanam pak guwerner stata Georgia. Trump je so dźensa z po­łoženjom wěnca na kěrchowje wojakow w Arlingtonje a z wopytom koncertow a swjedźenjow na zastawanje prezidentstwa přihotował.

To a tamne (19.01.17)

Donnerstag, 19. Januar 2017 geschrieben von:

Pedalej płuna a borzdźidła zaměnił je šofer w myjerni awtow porynsko-pfalcskeho Bad Dürkheima. Kaž w policajskej rozprawje rěka, smaleše 65lětny z awtom po myjerni, při čimž sobudźěłaćerja snadnje zrani. Awto zjědźe přez dróhu hač na parkowanišćo kupnicy. Tam zra­zy do parkowaceju jězdźidłow a wosta skónčnje stejo. Cyłkownu škodu trochuja na 70 000 eurow.

Z druheho poschoda wjaceswójbneho domu skočił je muž w Podstupimje, zo by so zajeću wuwinył. Do toho bě chětro wopity nan policistow při durjach wotpokazał, kotřiž za jeho 31lětnym synom z wukazom zajeća pytachu. Tón so na to w kupjeli schowa. Po tym zo běchu nana přewinyli, zastojnicy hrožachu, zo durje kupjele namócnje wotewru. Muž pak z woknom skoči a ćekny. Policisća zajachu jeho krótko na to w pincy.

Kandidataj wuzwolenaj

Mittwoch, 18. Januar 2017 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Cem Özdemir a Katrin Göring-Eckardt staj načolnaj kandidataj Zelenych k wólbam zwjazkoweho sejma. Wobaj politikarjej běštaj so wospjet za móžnu koaliciju Zelenych z CDU a CSU na zwjazkowej runinje wuprajiłoj. Göring-Eckardt dósta, byrnjež jako žona tak a tak nominowana, 70,63 procentow hłosow.­ Předsyda Cem Özdemir měješe z 35,96 procentami jara snadny předskok před Robertom Habeckom, kiž dósta jenož 75 hłosow mjenje. Lěwicar Anton Hofreiter nažnja 26,19 procentow.

Žněje kontrowersne reakcije

London (dpa/K/SN). Britiska premierka Theresa May je ze swojim připowědźenjom, kralestwo z europskich wikow wjesć, zbudźiła kontrowersne reakcije w kraju a we wukraju. Šefina šotiskeho knježerstwa Nicola Sturgeon pohrozy znowa z referendumom wo njewotwisnosći kraja. Z Brüssela a Berlina dósta May napominace hłosy. Wona wustupowaše w zasadnej narěči za dospołny łamk z Europskej uniju, bě pak za zrěčenje z EU wo swobodnym wikowanju.

Snowden wostanje w Ruskej

Za prezidenta wuzwoleny

Mittwoch, 18. Januar 2017 geschrieben von:
Strasbourg/Rom (dpa/K/SN). W štwórtym přeběhu je sej Europski parlament wčera z jednorej wjetšinu Italčana Antonija Tajanija za swojeho prezidenta wu- zwolił, na čož Italska wyska. Něhdyši ministerski prezident Silvio Berlusconi, kotrehož rěčnik bě Tajani swój čas był, zwurazni, zo jeho tale powěsć jako Italčana a šefa strony Forza Italia zwjesela a z hordosću napjelnja. Premier Paolo Gentiloni twitterowaše: „Prěni raz je Italčan prezident Europskeho parlamenta. Gratuluju Tajanijej.“ Wonkowny minister Angelino Alfano rěči wo „wulkotnej powěsći za Italsku a za europski lud“. Tajani bě jako kandidat Europskeje ludoweje strony šěsć kontrahentow wukałał.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND