To a tamne (09.01.25)

Donnerstag, 09. Januar 2025 geschrieben von:

Z pokradnjenym kolesom je muž w Koblenzu pola policistow nimo jěł. Zastojnicy runje zdźělenku wo pokradnjenju kolesa protokolowachu, jako paducha z elektriskim mountainbikom wuhladachu. Po sprinće policista móžachu 25lětneho skućićela dosahnyć a sputać. Koleso bě w nutřkownym měsće před nakupowanskim centrumom přizamknjene było. We wačoku paducha namakachu zastojnicy grat, z kotrymž bě zamk prawdźepodobnje přerězał.

Nic mjenje hač 460 taflow Dubajskeje ­šokolody su cłownicy na Hamburgskim lětanišću sćazali. 33lětna žona bě ze słódkosćemi w hódnoće 2 100 eurow z Turkowskeje přilećała. Při kontroli wona cłownikam rjekny, zo je za kóždu taflu 4,60 eurow zapłaćiła. W Němskej poskićuja ju za 25 eurow. Zastojnicy z toho wuchadźachu, zo chce žona chłóšćenku dale předawać, a 90 kilogramow šokolody sćazachu.

Serbski mini-studij zmóžnić

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Towarstwo přećelow Serbow zhladuje na bohate čěsko-serbske lěto

Praha (SN/BŠe). Čěscy přećeljo Serbow běchu a su dale wažni partnerojo serbskeje Łužicy. Zašłe lěto pak njebě za nich runjewon lochke. „Kaž hižo předchadźace bě wone hladajo na financielne srědki komplikowane a napinace“, wuswětli předsyda Lukáš Novosad. „Dokelž skutkuje Towarstwo přećelow Serbow w Praskim Łužiskim seminarje, štož je statny dom, čakamy kaž kóžde lěto na informaciju čěskeho kultusoweho ministerstwa, kak wysoke su popłatki za energiju.“ Wot spočatka wójny w Ukrainje płaćizny za płun sylnje stupaja a loni dyrbješe towarstwo za to nadobo štyri tysac eurow nałožić. „To bě překwapjenka, dokelž telko pjenjez njemějachmy. Lětsa wočakuju podobnu sumu a so tuž jenož nadźijam, zo njebudźe hišće wyša.“ Na tymle městnje dźakuje so towarstwo Domowinje za podpěru. „Bjez njeje najskerje přežiwili njebychmy.“ Po słowach Lukáša Novosada wójna na wuchodźe dalewuwiće na zapadźe znjemóžnja. Inwesticije su lědma móžne.

Financowanje dale wužadace

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Towarstwo Cyrila a Metoda z.t. (TCM) zhladuje na mnohostronske lěto 2024. Tute běše charakterizowane wot tradicionalnych zarjadowanjow, nowych poskitkow za swójby, ale tež financielnych wužadanjow.

Radwor (SN/VaŽ). Lěto je zašło, bilanca předleži a plany za nowe lěto su sformulowane. Hižo spočatk zašłeho lěta je towarstwo Cyrila a Metoda z.t. (TCM), kiž so za katolskich Serbow zasadźuje, wuznamne změny na strukturje swojich kóštow přewjedło. „To bě naročny a wužadacy nadawk“, rozprawja Radworčan Cyril Hančik, kiž je mjeztym tři lěta předsyda towarstwa. Loni přewjedźe TCM swoje tradicionalne zarjadowanja kaž mejski nyšpor. Přidatnje wobohaćichu program tež mnohe swójbne zarjadowanja, předewšěm ze zaběru za dźěći. W přirodowědnej staciji w Njeswačidle móžachu so swójby na wodźenjach po parku wobdźělić, ptački wobkedźbować a sami kukawy twarić. „Za mnje bě kóžde zarjadowanje mały wjeršk“, praji Radworčan z posměwkom.

Dóstawaja mjenje nadawkow

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). Němske industrijne zawody dóstawaja dźeń a mjenje nadawkow. W nowembru je ličba skazankow w předźěłacych zawodach wo 5,4 procenty woteběrała, zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje zdźěla. Wo­čakowali běchu wo 0,2 procentaj wote­běracy wobjim. Hižo w oktobru běchu zawody mjenje nadawkow dla skoržili. Wosebje kupcy zwonka Europskeje unije su přiběrajo zdźeržliwi.

Erdoğan hrozy Kurdam

Istanbul (dpa/SN). Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan je kurdiskim milicam YPG w Syriskej z wojerskej namocu hrozył. Ankara njebudźe terorej w regionje přihladować, rjekny Erdoğan po posedźenju knježerstwa w stolicy. Tur­kowska je hižo wjacore wojerske akcije přećiwo kurdiskej milicy YPG na sewjeru Syriskeje přewjedła. Ankara ma milicu za wotnožku zakazaneje kurdiskeje strony PKK a tuž za terorowu organizaciju.

Tež managerojo VW lutuja

Lěsne wohenje wokoło kaliforniskeje metropole USA Los Angelesa so njesměrnje spěšnje rozpřestrěwaja. Znajmjeńša 30 000 ­ludźi, mjez nimi tójšto prominentnych, bu mjeztym ewakuowanych. Wohnjowi wobornicy njemóža přećiwo cychnowacym ­płomjenjam wjele wučinić, kotrež cyłe sydlišća zniča. Sylny a suchi wichor wohenje stajnje zaso zamiškri. Foto: dpa/Ringo Chiu

Merz klawsuru CSU wopytał

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:
Seeon (dpa/SN). Kanclerski kandidat CDU/CSU Friedrich Merz je dźensa klawsurne posedźenje CSU w hornjobayerskim klóštrje Seeonje wopytał. Zhromadnje z předsydu CSU Markusom Söderom a ze zapósłancami CSU w zwjazkowym sejmje wuradźowaše předsyda CDU wo strategijach a wobsahach w horcej fazy boja do wólbow zwjazkoweho sejma 23. februara. „Friedrich Merz je zhromadny kanclerski kandidat unije CDU/CSU. Podpěrujemy jeho z wulkim přeswědčenjom, wjeselom a zahoritosću“, rjekny nawoda krajneje skupiny CSU w zwjazkowym sejmje Alexander Dobrindt do zahajenja posedźenja. Tež Söder bě wčera k zahajenju klawsury zhromadnosć z Merzom hišće raz potwjerdźił.

Kurachowe wot Rusow zdobyte

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Palm Beach (dpa/SN). Přichodny prezident USA Donald Trump je bórzomnu rozmołwu z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom k skónčenju wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje připowědźił. Tajke zetkanje móhło so bórze po jeho zapokazanju 20. januara wotměć, Trump připowědźi. Dokładny termin hišće znaty njeje. Trump je sej wěsty, zo móhła wójna w běhu šěsć měsacow skónčena być.

Mjeztym w Ukrainje dale zasakle wojuja. Generalny stab ukrainskeho wójska w Kijewje rěči wo 218 zražkach w běhu dnja. Ruske jednotki su w tym zwisku tež strategisce wažne město Kurachowe zdobyli. Nětko móža Rusojo swoju ofensiwu do směra na zapad rozšěrić, hdźež nima Ukraina hižo žane zakitowanje.

Trump žada sej Grönlandsku

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:
Washington (dpa/SN). Přichodny prezident USA Donald Trump zasadźenje wójska njewuzamkuje, zo by kontrolu nad Panamaskim kanalom a Grönlandskej zdobył. Na prašenje žurnalista, hač móže swětej slubić, zo wojerski abo hospodarski ćišć wuzamkuje, rjekny Trump „ně“. Wón nochcył so zawjazać, potwjerdźi ­republikan, kiž chce 20. januara do Běłeho domu zaćahnyć. Móže być, „zo dyrbi so něšto činić“. Trump rjekny tole na ­nowinarskej konferency w swojej rezidency Mar-a-Lago w staće Floridźe. Trump mjenowaše popłatki za wužiwanje Panamaskeho kanala „jara njesprawne“ a sej žadaše, zo měli USA zaso kontrolu nad kanalom přewzać. Tež k Danskej słušaca kupa Grönland zbudźa zajim Trumpa. W decembru wón rjekny: „W zajimje narodneje wěstoty a swobody w swěće su USA měnjenja, zo je kontrola Grönlandskeje absolutna trěbnosć.“ Tuchwilu syn Trumpa kupu „priwatnje“ wopyta. Ministerska prezidentka Danskeje Mette Frederiksen je hižo rjekła, zo njeje Grönlandska na předań.

Swět njeje Monopoly

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Jako bě jasne, zo Donald Trump znowa do Běłeho domu zaćehnje, spytachu to mnozy złahodnić: Prěnje lěta zastojnstwa 2016 do 2020 je sej republikan rohi wotbodł a njebudźe tuž hižo wjace tajki ekscentriski a hruby kaž něhdy. Po jeho wčerawšej narěči mam skerje zaćišć, zo je wšitko hišće wo wjele hórje. Bjez kóždeje hańby Trump připowědźi, zo chcył Kanadu do USA „zagmejnować“ a Grönlandsku kupu přewzać, dokelž ju USA za swoje dalewobstaće trjebaja. Jako njeby swět ničo druheho hač gigantiski Monopoly był: Kupju sej Grönlandsku! Što to płaći? Jeli kraj njedóstanu, sćelu wójsko!“

To najhórše wšak je, zo čłowjek hižo wjace njewě, hač dyrbi so smjeć abo hač Trump swoje hroženje chutnje měni. Jelizo haj, potom trjeba přichodny prezident USA nuznje psychiatrisku pomoc. Roz­žohnowacy so prezident Joe Biden je ze swojej kiprosću na kóncu sobuželnosć zbudźił. Trump pak je kaž kekler w kabineće kołwrótnosćow. Marko Wjeńka

Wjace jara starych a potrěbnych

Mittwoch, 08. Januar 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Ličba jara starych a hladanja potrěbnych ludźi móhła w Němskeje přichodne 25 do 30 lět raznje wo wjacore miliony přiběrać. Tole wuchadźa z mjeztym dźewjateje starobneje rozprawy zwjazkoweho knježerstwa, wo kotrejž je kabinet dźensa dopołdnja wuradźował.

Po tym ličba ludźi nad 80 lětami wot dźensa šěsć na wosom do dźesać milionow w lěće 2025 rozrosće. Dokelž je podźěl hladanja potrěbnych w tutej starobnej skupinje wyši, dyrbi so z tym ličić, zo budźe ćišć na system hladanja wo wjele wjetši hač dźensa.

Rozprawa přepytuje na 250 stronach tež žiwjenske wobstejnosće staršich ludźi, mjez druhim dochody, zamóženje, móžnu hrožacu chudobu, bydlensku situaciju, strowotniske zastaranje a towaršnostne zakorjenjenje. Rozprawa zwěsća, zo je so pjenježne połoženje rentnarjow pozitiwnje wuwiło. Najebać to zastopnjuja nimale 20 procentow ludźi nad 65 lětami jako wot chudoby ­wohroženych. Podźěl tuteje skupiny je minjene lěta zaso rozrostł, po tym zo bě mjez 2000 a 2010 widźomnje woteběrał.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND