Z doraznym žadanjom za wotstronjenjom jadrowych bróni su w japanskim Nagasakiju dźensa 77. róčnicu zasadźenja atomoweje bomby wopominali. Hladajo na hrožacy strach atomoweje wójny w zwisku z nadpadom Ruskeje na Ukrainu warnowaše ­generalny sekretar UNO António Guterres před dalšej eskalaciju. 9. awgusta bě bombowc USA atomowu bombu na Nagasaki ćisnył, kotraž 70 000 ludźi nablaku mori. 6. awgusta běchu USA Hiroshimu na samsne wašnje zničili. Foto: dpa/Daisuke Urakami

Dotal žana radioaktiwita

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Po wobtřělenju ukrainskeje atomoweje milinarnje Saporiššja nima zwjazkowy zarjad za škit před pruhami (BfS) dotal žane pokiwy na radioaktiwne zanjerodźenje atmosfery. „Nimamy žane pokiwy na móžnu radioaktiwitu w atmosferje“, zarjad medijam zdźěli. Wšitke dotal předležace namě­rjene daty pohibuja so „w normalnym wobłuku“. BfS z tym njeliči, zo móhła so wokolina milinarnje atomarnje zanje­rodźić, starosća pak so wo zawěsćeny wotběh dźěła jadroweje milinarnje. ­Saporiššja je najwjetša atomowa milinarnja Europy. Wona je wot ruskich ­jednotkow wobsadźena. Minjene dny běchu wospjet z kanonami na milinarnju třě­leli. Kijew a Moskwa dawatej sej mjez ­sobu winu za to.

Płaći płunowy nuzowy plan

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:
Brüssel (dpa/SN). Europski nuzowy plan nastupajo zemski płun k přihotowanju na móžne přetorhnjenje dodawanja ruskeho płuna wot dźensnišeho płaći. Plan předwidźi, zo wšitke čłonske staty hač do měrca přichodneho lěta přetrjebu płuna dobrowólnje wo 15 procentow zniža. Před pozadkom wójny w Ukrainje je Ruska dodawanje zemskeho płuna do EU hižo drastisce znižiła. Cyłkownje chcyła EU 45 miliardow kubiknych metrow zalutować, Němska dźesać miliardow. Město zemskeho płuna chcedźa židki płun zasadźić, kiž přiwjezu mjez druhim z Norwegskeje a USA. EU chcyła na kóždy pad tomu zadźěwać, zo dóńdźe w zymje k njedostatkam při zastaranju z płunom.

Kritizuja rozsud Schrödera dla

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Z SPD wuzamknjeny awtor Thilo Sarrazin je rozsud změrcowskeje komisije nastupajo bywšeho kanclera Gerharda Schrödera kritizował. „Pak nima strona scyła žanu moralku wjace abo wona wěri, zo je islam kritizowaca kniha hórša hač podpěra na dobro brutalneho diktatora kaž Putina“, rjekny bywši politikar nowinarjam. Tule nałožuja wšelake měritka, Sarrazin rjekny.

Bywšeho kanclera běchu po ruskim nadpadźe na Ukrainu toho dźěła za ruski statny koncern Gazprom dla a přećelstwa k prezidentej Wladimirej Putinej raznje kritizowali. Wjace hač dźesać regionalnych zwjazkow SPD bě sej na to ­žadało, Schrödera z SPD wuzamknyć. Změrcowska komisija w Hannoveru bě wčera w prěnjej instancy rozsudźiła, zo njeje Schröder stronski porjad ranił a zo njewidźi zakład za wuzamknjenje.

Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) je Schrödera namołwjał, dobrowólnje z SPD wustupić. „Je-li jemu přećelstwo k Putinej tak wažne, potom njeje za njeho w SPD městna.“

Wusměrja so na přichod

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:

Geopark w Mužakowskim zahorku ma noweho nošerja

Mužakow (JoS/SN). W lěće 2015 spož­čichu Mužakowskemu zahorkej titul UNESCO Global Geopark. Tajkich je w Němskej jeničce pjeć dalšich. Wot lětsa pak ma geopark tež hišće wosebite pomjenowanje EVTZ mbH. EVTZ steji za Europski zwjazk za teritorialne zhromadne dźěło, noweho nošerja parka. UNESCO žadaše sej hižo 2015 wot zarjadnistwa parka so wo hranicy přesahowace nošerstwo prócować. „2019, jako UNESCO kaž kóžde štwórte lěto status parka znowa hódnoćeše, njemějachmy hišće finalne dorěčenje“, zdźěli direktorka zarjadnistwa geoparka Nancy Sauer. Swoje sydło ma geopark w starej cyhelnicy w Małym Kólsku (Klein Kölzig). „Mjezystaw pak ­organizaciju přeswědči, dyrbjachmy jenož hišće někotre formality rozrisać. To je so nam mjeztym poradźiło.“ Zakład EVTZ mbH tworja wosom pólskich a šěsć němskich komunalnych čłonow kaž tež wokrjesaj Zhorjelc a Sprjewja-Nysa.

Schlesinger před wuběrk skazana

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:
Podstupim (dpa/SN). Najebać jeje wotstup jako intendantka sćelaka Berlin-Braniborska (RBB) chce so hłowny wuběrk Braniborskeho krajneho sejma Patriciju Schlesinger nastupajo wumjetowanja přećiwo njej woprašeć. Wotpowědne přeprošenje na wurjadne posedźenje wutoru přichodneho tydźenja su hižo rozesłali, rjekny předsyda wuběrka Daniel Keller (SPD) na naprašowanje medijow. „Z wotstupom Schlesinger njeje pad skónčeny“, Keller rjekny. „Předźěłanje so nětko hakle započina.“ Na posedźenje přeprosyli su tež předsydku rozhłosoweje rady Friederiku von Kirchbach. Poprawom chcychu so Schlesinger hižo srjedź julija prašeć. Wona pak bě přeprošenje gremija ignorowała, štož bě wulke rozhorjenje zbudźiło. Wumjetowanja přećiwo njej běchu so kónc junija jewili. Dotal njerozrisane prašenja sahaja wot dwělomnych zrěčenjow z „poradźowarjemi“ k mjeztym blokowanemu twarskemu předewzaću RBB, přez zwyšenje swójskeje mzdy na dobre 300 000 eurow hač k luksurioznemu přetwarej jeje słužbnych rumnosćow. Nimo toho chcedźa swjedźenje w jeje priwatnym bydlenju na kóšty RBB přeswětlić.

To a tamne (09.08.22)

Dienstag, 09. August 2022 geschrieben von:

Padušnicu nakupowanskich wozyčkow su w braniborskim Nowym měsće nad rěku Dosse lepili. Sobudźěłaćerjam kupnicy bě 71lětna wospjet napadnyła, dokelž přińdźe prawidłownje nakupować a so po tym z wozyčkom wotsali. Přistajeny jej sćěhowaše a zwěsći, zo steješe na kilometer zdalenym statoku, hdźež žona bydleše, hižo 13 wozyčkow. Policija je sej žonu mjeztym na stražu skazała.

Swojej maćeri w Mnichowje žiwjenje wuchował je syn – w Londonje. Warnowanska připrawa za kur bě jeho na mobilnym telefonje alarmowała, mjeztym zo mać w Mnichowje spaše a alarm njesłyšeše. Muž informowaše policiju, kotraž kolegow w Mnichowje a tak wohnjowu woboru wołaše. Žona bě na jědź na kachlach zabyła a sej wusnyła. Jědź so zapali a alarmowu připrawu zbudźi. Wohnjowa wobora móžeše žonu wuswobodźić.

Kritika na stejišću z Vatikana

Montag, 08. August 2022 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus je na zmylk w komunikaciji při wozjewjenju Vatikanskeho stejišća k synodalnemu pućej bjez podpisma a datuma pokazał. Wotpósłar je Vatikanski statny sekretariat. W stejišću mjez druhim pisaja, zo nimaja biskopja a wěriwi prawo „k při­wzaću nowych reformow we wjednistwje a nowych wusměrjenjow wučby a moralki“. Přičina kritiki je, zo byštej so móhłoj cyrkwinska zhromadnosć na hrački stajić a jednotu cyrkwje wohrozyć. Na prašenje žurnalistow, hač tute stejišćo žadanemu dialogej nješkodźi, pokaza bamž na swój wosobinski list k „synodalnemu pućej“ z lěta 2019, kotryž dźensa hišće płaći.

Dokumenty dyrbja pruwować

Lěwica: Socialna katastrofa

Montag, 08. August 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Drastisce zwyšenych płaćiznow energije a žiwidłow dla hrozy Němskej „socialna katastrofa“ z chutnymi strachami za demokratiju. Towaršnosći bliži so „perfektny wichor“, rjekny přesyda Lěwicy Martin Schirdewan wčera wječor w sćelaku ARD. Hdyž njemóža sej ludźo přichodne měsacy žiwidła ­wjace dowolić, hrozy „strašna kriza demokratije“. Lěwica chcyła nazymu protesty organizować, zo by knježerstwo SPD, Zelenych a FDP namołwjała, jednać.

Pólscy putnicy znjezbožili

Zagreb (dpa/SN). Při ćežkim wobchadnym njezbožu w Chorwatskej je sobotu rano dwanaće ludźi žiwjenje přisadźiło. 34 zranjenych dyrbjachu do chorownje dowjezć. Bus z Pólskeje bě po puću do putniskeho města Medźugorje. Njezbožo sta so 60 kilometrow sewjerozapadnje stolicy Zagreba. Přičina njezboža njebě spočatnje jasna. Policija z toho wuchadźa, zo bě sej šofer za wodźidłom wusnył. We Waršawje mjeztym zdźělichu, zo běchu w busu pólscy staćenjo.

Bamž eksport žita witał

Kaž wuludnjene je naměsto Bad Schandauwa w Sakskej Šwicy před tamnišej turistiskej informaciju. Po tym zo běchu wohenja dla ludźom zakazali, do lěsa chodźić, je tójšto ludźi planowany dowol w tutej kónčinje wotprajiło, štož hosćencarjow a hotelownikow chětro hněwa. Zakaz su wčera zdźěla zaso zběhnyli, turizm pak drje so hakle poněčim zaso zhraba. Foto: dpa/Daniel Schäfer

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND