Centralne zarjadowanje na Dnju jednoty Němskeje w Halle nad Solawu

Halle (dpa/SN). Składnostnje Dnja jednoty Němskeje je sej zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) trajace zasadźenje na dobro demokratije žadała. „Demokratija njeje cyle jednorje tu, ale dyrbimy zas a zaso za nju dźěłać“, rjekny politikarka CDU wčera na swjedźenskim zarjadowanju w Halle nad Solawu. Prezident Zwjazkoweje rady Reiner Haseloff (CDU) zasadźowaše so za zhromadnje projekty, kotrež móhli wuchod a zapad Němskej hromadu wjesć. „Mentalnje a strukturelnje njeje jednota hišće dokónčena.“

Po měrniwej rewoluciji w NDR nazymu 1989 bě so wuchodoněmski stat 3. oktobra 1990 ze Zwjazkowej republiku Němskej zjednoćił. Najebać inwesticije wjacorych miliardow eurow a wulke wuspěchi w zhromadnym žiwjenju su dochody a renty we woběmaj dźělomaj Němskeje přeco hišće rozdźělne. Tak zasłužeja dźěławi we wuchodnych zwjazkowych krajach nimale štwórćinu mjenje hač kolegojo na zapadźe. Renty maja hakle w lěće 2024 jenake być.

Zo njeje jednota mentalnje a strukturelnje hišće dokónčena, wo tym njeswědča jenož rozdźělne wuslědki na wuchodźe a zapadźe při wólbach zwjazkoweho sejma. Wone pak cyle čerstwje potwjerdźeja, zo je wuwostajena kedźbnosć na čućiwosće a na žiwjenske nazhonjenja ludźi we wuchodnych zwjazkowych krajach mjeztym mocy nabyła, kotruž njesmědźa knježacy w Zwjazku dlěje na lochke ramjo brać. Za mnohich ludźi hrózbne wuwiće po přewróće z bjezdźěłnosću, wothódnoćenjom jich dotalneho žiwjenja a – často z tym zwjazanym – socialnym zestupom słuša bjezdwěla sobu ke genam zjednoćeneje Němskeje. Mentalne a strukturelne brachi tejele jednoty sporjedźeć pak lóšo njebudźe. Wšako je so połoženje z kóždym za to zhubjenym lětom dale přiwótřiło. Njejsmy wjace žiwi w porynskej republice, na wuchod rozšěrjenej. Snano su sej to někotři strategojo jednoty Němskeje tehdy tak přeli. Jednota Němskeje tež rěka, ludźi a regiony we wuwiću sobu wzać. Axel Arlt

6 000 kwadratnych metrow wulku chorhoj Němskeje su parašutisća w sewjerorynsko-westfalskim Paderbornje w powětře rozpřestrěli a tak po informacijach zamołwitych swětowy rekordny pospyt wuspěšnje wobstali. Chorhoj bě w cyłej wulkosći widźeć, z čimž je so eksperiment radźił, a nětko móža jón do Guinnessoweje knihi rekordow zapisać. Parašutisća běchu z 3 500 metrow wotskočili a na lětanišću přizemili. Wětřik pak je chorhoj do bliskeho lěsa wotnjesł.

Na wulět po awtodróze A 9 pola durinskeho Eisenberga poda so wčera rano jack-russell-terrier. Psyca Bella bě při rańšej wuchodźowance swojemu wobsedźerjej twochnyła a wjacorych šoferow nastróžiła. Jedyn z nich na to na nuzowej čarje zasta, wza psa a přepoda jeho přiwołanym policistam. Woni móžachu ­Bellu njezranjenu wobsedźerjej wróćić.

Mainz (dpa/SN). Přepytowanski wuběrk krajneho sejma w Porynsko-Pfalcy ke katastrofje zapławjenja w juliju ze 134 mortwymi na sewjeru zwjazkoweho kraja je so dźensa prěni króć zešoł. Gremij ma podawki do katastrofy, za čas zapławjenjow a po tym rozswětlić, předewšěm pak politiske zamołwitosće. Opoziciska CDU bě sej zasadźenje wuběrka žadała. Mjeztym přepytuje statne rěčnistwo přećiwo krajnemu radźe wokrjesa Ahrweiler, Jürgenej Pföhlerej (CDU).

Wuwzaćny staw podlěšeny

Waršawa (dpa/SN). Hladajo na dale trajacy nawal migrantow je pólski sejm wu­wzaćny staw na mjezy k susodnej Běłoruskej wo dalše 60 dnjow podlěšił. Pre­zident Andrzej Duda bě wotpowědnu próstwu zapodał. W debaće nawoda narodneho wěstotneho běrowa Pawel Soloch rozprawješe, zo su jeničce w septembru nimale 7 000 migrantow lepili, kotřiž chcychu z Běłoruskeje ilegalnje do Pólskeje zapućować. Loni w septembru bě jich 120 było. Podłu mjezy su zawrjene pasmo zarjadowali, do kotrehož njedadźa ani pomocnikow ani žurnalistow.

Na etat so dojednali