Warnowanje so nimokuliło

Freitag, 11. September 2020 geschrieben von:

Lipsk/Drježdźany (dpa/SN). Na wčerawšim cyłoněmskim warnowanskim dnju je so tež w Sakskej tójšto nimokuliło. Tak dóńdźe warnowanska app hakle z wulkim zapozdźenjom na mobilne telefony. Sireny, kotrež mějachu dypkownje w 11 hodź. wuć, na mnohich městnach mjelčachu. Přichodne dny chcedźa misnjenja na zwjazkowej a komunalnej runinje wuhódnoćić, zdźěli sakske nutřkowne ministerstwo w Drježdźanach. Zamołwići ministerstwa rěča přiwšěm wo „wažnym pruwowanju systemow“.

Zwjazkowy zarjad za škit wobydlerjow w Bonnje je mjeztym misnjenja warnowansku app za mobilne telefony nastupajo přiznał. Hłowna přičina je runočasne aktiwizowanje wjacorych warnowanskich systemow, štož wjedźeše k přećeženju techniki. Planowane bě systemy přez Zwjazk jónkrótnje aktiwizować. Tež w druhich krajach je k misnjenjam dóšło.

Štó je wina?

Freitag, 11. September 2020 geschrieben von:
30 lět po zjednoćenju Němskeje a w času, w kotrymž so mnozy politiskemu establishmentej spřećiwjeja, su znowa horce diskusije. Čehodla je so wšitko tak wuwiło? Što su přičiny pačenja towaršnosće? Štó je wina na njespokojnosći ludźi na wuchodźe? Na Budyskim forumje wčera dopołdnja běchu sej sobudiskutowacy w publikumje – zwjetša staršeje generacije – hłownje přezjedni: Wina su ći tamni – rukowaćelnja, „wobsadniska móc“ ze zapada, stasi, stare kadry atd. Zo to snano tak jednore njeje a zo drje swójske zaznaće „my smy wopory“ wolóža, woprawdźitosći pak cyle njewotpowěduje, je mnohim po zdaću přetwjerdy chlěb. Połoženje je tež kompleksne a njeda so prosće čornoběłe rozkłasć. Přednoški a wěcowne diskusije, kaž je Budyski forum poskića, móža pomhać, swójske předstawy z nowymi informacijemi snano tróšku korigować a do zhromadneho dialoga přińć. Tež ­kniha „Das Jahr 1990 freilegen“ k tomu přinošuje. Cordula Ratajczakowa

To a tamne (11.09.20)

Freitag, 11. September 2020 geschrieben von:

Po nimale tydźenju na morju su pomocnicy dweju rybarjow před pobrjohom Awstralskeje wuchowali. Čołm, kiž njemóžeše skóncowaneho motora dla hižo jěć, wuhladachu po dny trajacym pytanju južnje města Adelaide. Do toho běchu nadźiju, jeju hišće žiweju namakać, nimale hižo spušćili. Najbóle wohroželi běchu rybarjow hoberske žołmy, kaž rozprawještaj. Swójbni witachu jeju z blešku piwa.

Mało jasnosće je sudniski wusud smjerdźateho kozoła dla wunjesł. Sudnistwo w Bayreuthu bě wukazało, zo njesmě smjerd skoćeća susodow „bytostnje“ mylić. Što to konkretnje rěka, njemóžeše tež rěčnik sudnistwa rjec. Susodka bě plahowarja skotu wobskoržiła, zo kozoł jeho stadła pječa surowje smjerdźi. Sudnik ­bě so wosobinsce k stadłu kozow podał, grawoćiwy smjerd, kotruž susodku hněwa, njemóžeše pak zwěsćić.

„To njeje dróha, to je lud“

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:

Lawreatka literarneho Nobeloweho myta namołwja do rozmołwow

Minsk (dpa/SN). Hladajo na dale trajace protesty w Běłoruskej je lawreatka Literarneho Nobeloweho myta Swjetlana Aleksijewič amtěrowaceho prezidenta Aleksandera Lukašenka namołwjała z wobydlerjemi so rozmołwjeć. „Lukašenko praji, zo njebudźe z dróhu rěčeć. Ale dróha – to su statysacy ludźi, kotřiž kóždu njedźelu a kóždy dźeń na dróhu du“, wuswětla 72lětna spisowaćelka we wčera wozjewjenej zdźělence běłoruskeho PEN-centruma w Minsku. „To njeje dróha, to je lud.“

31. Budyski forum zahajeny

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:
Pod hesłom „30 lět jednota Němskeje a namrěwstwo diktatury SED“ zahajichu dźensa 31. Budyski forum na wosadnej žurli Pětroweje wosady w sprjewinym měsće.­ Na zawodnu temu „Njespokojom z wuchodnej Němskej? Kotru rólu hraja nazhonjenja z NDR, z měrniweje rewolucije a ze slědowaceje transformaciskeje doby?­“ chcyše stawiznar Ilko-Sascha Kowalczuk porěčeć. Wón pak bě schorjeł, tak jeho­ tekst Berlinski historikar prof. dr. Rainer Eckert (na foće) předčita. Postajenjow koronapandemije dla bě na žurli jenož 45 wobdźělnikow dowolenych. Tohodla Frie­dricha­ Ebertowa załožba jako zarjadowarka zaruča, zo je na jeje internetnej stronje zarjadowanje přez livestream wšitkim zajimcam přistupne. Foto: SN/Hanka Šěnec

Dalše wopory wohenja dla

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:

San Francisco (dpa/SN). Zahubne lěsne wohenje w Kaliforniskej su sej tři dalše smjertne wopory žadali. Wohnjowi wobornicy namakachu w powostankach wotpaleneho statoka we wobwodźe Butte County tři spalene ćěła, kotrež njemóžachu dotal hišće identifikować. Ličba smjertnych woporow w kónčinje North Complex Fire 300 kilometrow sewjernje San Francisca je tak na jědnaće rozrostła. Płomjenja su po informacijach wohnjoweje wobory 2 000 twarjenjow wobškodźili abo dospołnje zničili.

Chinscy studenća wupokazani

Washington (dpa/SN). Knježerstwo USA je wot junija wjace hač tysac chinskim studentam „narodnych wěstotnych přičin“ dla zakazało do kraja přińć. Zakład toho je wukaz prezidenta Donalda ­Trumpa z kónca meje. Wón chcył tomu zadźěwać, zo chinske wójsko studentow w USA za industrijnu a slědźensku spionažu zasadźa. Rěčnica ameriskeho wonkowneho ministerstwa na to skedźbni, zo jedna so jenož wo jara mału skupinu studowacych. „Legitimni studenća“ z Chiny su dale ­witani.

Dźeń a mjenje družin

Što nětko z ćěkancami?

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska statna ministerka za europske naležnosće Katja Meier (Zeleni) je zwjazkowe knježerstwo namołwjała, ćěkancam na grjekskej kupje Lesbos pomhać. „Grjekska trjeba nětko nu­znje pomoc tamnych čłonskich statow EU“, rjekny Meier dźensa na kromje konferency ministrow za Europu w Posaarskej. Zwjazkowe knježerstwo dyrbjało po zahubnym wohenju w lěhwje ćěkancow Moria spěšnje technisku a humanitarnu pomoc poskićić a potrjechenym zmóžnić do Němskeje přińć.

Sakska ministerka za integraciju Petra Köpping (SPD) praji, zo dyrbjał Zwjazk nětko nuznje swój kontingent ćěkancow rozšěrić abo krajam składnosć dać, swójski program přiwzaća ćěkancow zwoprawdźić. „Jako swobodny stat bychmy k tomu kmani byli, tež sakske komuny kaž Lipsk bychu zwólniwe byli“, zwurazni Köpping w Drježdźanach. Lěhwo Moria z 12 600 ćěkancami bě so w nocy na srjedu nimale dospołnje wotpaliło.

Swinjaca mrětwa Němsku docpěła

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Afriska swinjaca mrětwa je prěni króć w Němskej dopokazana. Chorosć běchu pola zahinjeneho dźiwjeho swinjeća blisko pólskeje mjezy we wokrjesu Sprjewja-Nysa zwěsćili, kaž zwjazkowa ratarska ministerka Julia Klöckner (CDU) dźensa w Berlinje zdźěli. „Podhlad je so bohužel jako prawy wopokazał.“ Do toho bě Friedricha Löfflerowy institut na kupje Riems w Baltiskim morju wobkrućił, zo jedna so woprawdźe wo afrisku swinjacu mrětwu. „Mrětwa njeje za čłowjeka strašna“, Klöckner rjekny, „za dźiwje kaž tež za domjace swinje porno tomu je smjertna.“

Krajne a komunalne krizowe centrumy swoje plany w padźe wudyrjenja mrětwy mjeztym aktiwizuja a naprawy přihotuja. Wudyrjenje mrětwy móhło masiwne hospodarske sćěhi za plahowarjow swini měć. Tak móhł eksport swinjaceho mjasa do krajow zwonka Europskeje unije, na přikład do Azije, wotpadnyć. Za eksport do Chiny je wobkrućenje trěbne, zo njeje Němska wot swinjaceje mrětwy potrjechena.

To a tamne (10.09.20)

Donnerstag, 10. September 2020 geschrieben von:

Dospołnje wopiłoj stej so dwě starušce w spěšniku ICE z Berlina, zo skónčnje na chódbje ležeštej. Sanitetarjo a policisća wzachu jeju w Hannoveru z ćaha. Test wunjese pola 72lětneje Mnichowčanki štyri promile, jeje 75lětna přewodnica z Gütersloha měješe přeco hišće tři. Dokelž nochcyštej na žadyn pad do chorownje, dyrbještej do dweju celow policaj­skeje straže. Po šěsć hodźinach spara je so jimaj zaso widźomnje lěpje šło. Přičina žlokańcy njeje přiwšěm znata.

Ćelo z kupanskeho basenka wuswobodźili su wohnjowi wobornicy w městačku Tann njedaloko hessenskeho Fulda. Skoćo bě zakryće poola za krutu podłohu měło a so přełamało. Wobydlerjo domu słyšachu njezwučene zwuki a alarmowachu wohnjowych wobornikow. Tući wulki dźěl wody wuklumpachu a ćelo wućahnychu, kotrež bě z pastwy ćeknyło.

Čěski dostojnik Serbow wopytał

Mittwoch, 09. September 2020 geschrieben von:
Praski arcybiskop kardinal Dominik Duka (3. měšnik wotlěwa) je tele dny Serbow we Łu­žicy wopytał. Wčera wobdźěli so dostojnik na prěnim putnikowanju Serbow za čas koronapandemije, na Marije naroda w Róžeńće (na foće). Wčera dopołdnja wopyta 77lětny ze swojim přewodom Domowinu. Nimo předsydy třěšneho zwjazka Dawida Statnika witaše najwyšeho katolskeho duchowneho Čěskeje w Budyskim Serbskim domje­ tež předsyda Towarstwa Cyrila a Metoda Jurij Špitank. W rozmołwje wuzběhny kardinal mnohe zhromadnosće Čechow a Serbow. Duka zapisa so tohorunja do hóstneje knihi Domowiny. Na třidnjowskim wopyće Łužicy poby kardinal nimo toho w Ra­dworju, Ralbicach a Nuknicy, hdźež rozłožichu jemu twar kapałki. Foto: Rafael Ledźbor

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND