Wulkotne dožiwjenja w Južnej Africe

Freitag, 19. Januar 2024 geschrieben von:

Kajke su žiwjenske wobstejnosće woprawdźe na južnym boku swěta? A kajke maja tam zastaranje za dźěći? Tute a podobne prašenja měješe Borbora Šeferowa, jako poda so do Južneje Afriki.

Połna wjesela podach so loni spočatk oktobra ze swojim mužom do Južneje Afriki. Poskitk běchmoj sej přez pućowanske posrědnistwo sonnenklar.TV wupytałoj, pola kotrehož hižo lěta dołho knihujemoj. Južna Afrika běše namaj woběmaj dospołnje njeznaty kraj, kotryž chcychmoj zeznać. Pola pućowanskeho poskićowarja běchu dnjowe wulěty jara nazornje wopisane a předstajene, štož je so namaj wosebje lubiło.

Tež němski přewod jězby běše nam wažny, wšako njejsu naju znajomosće jendźelšćiny wosebje dobre. Nimo přijomnych ćoplišich temperaturow, za kotrymiž so žedźachmoj, běchmoj wćipnaj na krajinu, na ludźi a na nam njeznatu, nowu kulturu.

fota: jan bogusz, józef donat

Skupina Holaski je w Serbach krute zapřijeće – wona steji za hudź­bnu wšelakorosć, wuběrnje produkowane spěwy a wosebje staj­nje dobru naladu na žurlach, hdźež wona zapiska. Holaski, to su Donatec bratřa z Chrósćic a Kito Mark jako bubnowar. Tež tuta wobsad­ka pak njewobsteji ze wšeho spočatka w tutej konstelaciji. Čłon skupiny, Józef Donat, powěda: „Na spočatku, to rěka w lěće 2019 wob­steješe naša wobsadka ze štyrjoch Donatec bratrow z Chrósćic. Na prěnich wustupach přewodźeše nas hišće přećel Roman Wjesela, ko­tryž tohorunja w Chrósćicach bydli. Pozdźišo potom so Kito Mark z Noweho Łusča přizamkny. Tuta wobsadka je hač do dźensnišeho tak wobstała.” A tuta wobsadka postara so wo tón abo tamny hit. Serbska młodźina drje sebi wosebje štučku „Wódny muž” jara česći. Tole zwěsći kapała tež potom, hdyž wobhlada sebi ličby streamow a klikow na spěw. Ale tež dwurěčna produkcija „Meine 13”, kotruž su hakle njedaw­no wozjewili, je pola publikuma derje připóznata, Józef Donat rozprawja.

foto: maćij bulank ...

Freitag, 12. Januar 2024 geschrieben von:
foto: maćij bulank


Budu sonjer zbožowny

Měrćin Weclich z časa dźěćatstwa hudźi a spěwa.

Wón je njeličomne młode talenty wotkrył a spěchował.

Dźensa skutkuje skerje jako producent hač interpret.

Milenka Rječcyna je so z nim rozmołwjała.

Słyšiš zapřijeće młoda serbska hudźba, što tebi do mysli přińdźe?

Měrćin Weclich: W prěnim rjedźe myslu na serbske kapały. Te běchu a su najwažniše w mjenowanym zwisku. Wšako su kapały trěbne za hudźenje, wosebje na serbskich kwasach a mnohich wjesnych swjedźenjach kaž na mejemjetanju, jednorje prajene tam, hdźež so tradicije pěstuja. Tam hercy, tak w Serbach prajimy, piskaja. Jich dale trjebamy.

Mamy tych dosć?

Na platformach kaž Instagram abo TikTok wuhladaš w po­slednim času častohdy krótke wideja, w kotrychž młodźi serbscy mužojo popularne spěwy do polka a folkoweho stila přenjesu. Je to skupina "PopSorben". Serbam su snano pod mjenom "Brankatschki" lěpje znaći. Tuta skupina wob­steji hižo wot lěta 2017, znajmjeńša oficialnje. Tež do toho hižo běchu čłonojo kapały w měnjatych wobsadkach na swje­dźenjach piskali. Sydom lět nětko potajkim hižo w samsnej wobsadce: To su Syman Hejduška, Jan Brězan, Julian Bulank, Syman Handrik, Dawid Cyž a Chrystof Cyž. Posledni mjenowany rozprawja w zwisku z nastaćom mjena skupiny: "Mój bratr Dawid dźěłaše wěsty čas pola twarskeho předewzaćela. Tutón měješe zdobom poćah k jednej hudźbnje wobdarjenej swójby z Budyšina, kotraž Brankačk rěka. Na twarnišću je tutón předewzaćel potom tež mojeho bratra husto žortnje z Brankačk narěčał. Někotre razy piskach­my potom za njeho na wšelakich swjedźenjach a tam so ludźom potom jako "Brankatschki" předstajichmy.

Foće: Milena Wowčerjec

Hižo dołho je Milena Wowčerjec jako spěwarka na serbskich a mjezynarodnych jewišćach znata. Wo jeje wotkryću hudźby a wizijach do přichoda je so Maximi­lian Gruber z njej rozmołwjał.

Młodych serbskich žonow drje w serbskej hudźbnej scenje přewjele nimamy. Kak sy ty k hudźbje přišła?

Hižo jako dźěćo sym rady spěwała. Jako běch 5 lět stara, mejach swój prěni solo-wustup pod nawodom Friedemanna Böhme w Budyskim Serbskim domje. W mojim dźěćatstwje a młodźin­skim času je mje hudźba potom stajnje přewodźała. Běch spěwarka w Chróšćanskej šoli, šulskim chorje na Wyšej šuli we Worklecach a w prěnjej serbskej kulturnej brigadźe. Tři lěta dołho sym pola pop-spěwarki a wučerki za spěwanje Anne Fox swój hłós a techniku spěwanja polěpšiła a so dale wukmaniła.

Kajke projekty sy dotal hižo zwoprawdźiła?

„Perfektne lěćo“
Facts & stats wo serbskich kapałach
Serbskej kapale raz cyle blisko
Interview z titanom serbskeje hudźby
1. Ćoplišo wonka dźeń, bóle bywa. Kaž lód w słóncu rozběžu, hdyž na tebje pokuknu. refr.: Z tobu do hata skakać w nim, płuwać w pruhach słónca lěćneho. Kóžda hodźinka z tobu tak krasna, nihdy nima minyć so! 2. Po pólnej šćežce pódla so rjenje směrki hižo padaja huba so mi přibliža refr. 3. Synowe rynki - pycha tej´ łuki, do nich so mój ćisnjemoj a sej zbóžnje wusnjemoj. refr. Annamaria Zahonowa
Młody magacin Serbskich Nowin
Mysle wo serbskej hudźbnej scenje

serbskej popularnej kapale

Freitag, 12. Januar 2024 geschrieben von:
fota: syman hejduška

Con-Takt

Wšojedne hač na folklornym festiwalu, na schadźowance abo abibalu – Con-Takt je w Serbach krute wopřijeće. Drje je so wobsadka kapały w minjenych lětach tójšto razow změniła, to jedne pak je samsne wostało: Hdźežkuli tuta skupina zahraje, je rejowanišćo stajnje přewšo derje pjelnjene.

Coverowe pěsnje zawjeseleja publikum wosebje tohodla, ­dokelž zamóže so wuběrnje k nim zarejować.


1

fota: syman hejduškacon-takt a trio a kumple
2

fota: maćij bulank, feliks haza, lea kralec (2)
▶ Přehlad někotrych  serbskich kapałow   1. Holaski   2. Popsorben / brankatschki   3. Con-Takt   4. Trio a kumple   5. Klanki   6. Nowa Doba   7. Serbeat   8. Lózy hólcy   9. Jankahanka   10. skupina Astronawt   11. Logarhytmus

W Krušwicy blisko Mužakowa bydli Helga Heinze. 69lětna wuměnkarka ma dwaj wulkej konikaj: domizniske stawizny a keramiku. Tuž njedźiwa, zo angažuje so wona čestnohamtsce hižo přez lětdźesatki w předsydstwje spěchowanskeho towarstwa Muzeja za rjemjesło a přemysło w Zagorju a zo je, hromadźe z domizniskim slědźerjom Holgerom Kleinom, knihu wo stawi­znach Mužakowskeje keramiki wudała.

Helga Heinze steji w stwičce na wutwarjenej łubi swojeho domskeho. W regalach kołowokoło wuhladaš keramiku, runje tak tež na blidźe wosrjedź komory. „Hlej! To je moja zběrka!“, praji wona a wozmje swětłobruny karan do ruki. „To je typiski objekt našeje Mužakowskeje keramiki z kamjeniny (Steinzeug).“ Dekoracija – módra stilizowana tulpa wokoło hornjeje kromy karana – je charakteristiski detail na keramiskich wudźěłkach kónc 17. a spočatk 18. lětstotka. „Wšako běše tuta kwětka w tehdyšim času prawy luksusowy artikl“, rozłožuje Helga Heinze.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND