„Aurora Nights“ rěka nowa party, kotruž wuhotuje Chróšćanski młodźinski klub. Tak čakaše spočatk oktobra w tamnišej wjacezaměrowej hali na młodostnych hudźba wšelakorych Djjow. DJjowej dwójce Hangover Crew přizamkny so dalša z mjenom SimpleXx & Scala. Tohorunja elektroniske zynki poskićowaše DJjowka ACINA. 28lětna Berlinjanka wě wšelake žanry kaž Bass House, G-house a Drum & Bass derje mjez sobu kombinować. Nimo toho je wona hižo na znatych festiwalach, kaž „Airbeat One“, „Sputnik Springbreak“ abo „Sonne Mond Sterne“, swój publikum zahoriła.
Hladajo na titul zarjadowanja „Aurora Nights“ běchu so Chróšćenjo wo wotpowědny jewišćowy wobraz postarali. Tak tworjachu wosebite swěcy a lasery mystisku atmosferu, kotraž měješe na polarne nocy dopominać. Hižo pjatk do „Nocy Awrory“ wotmě so w „Jednoće“ „Ü-30-party“. Tu zapiska kapała „Biba & die Butzemänner“.
Mjeztym hižo 20. raz běše młodźinski klub Konjecy-Šunow k swojej party Němsko-serbskeho přećelstwa (DSF) do Konjec přeprosył. Lětsa steješe wona pod motom „Jězba přez DSF-galaksiju”.
Brěza drěma. Hałužki so we wětřiku kolebaja. Poslednje zežołtnjene łopješka na to čakaja, zo bychu hatnu hładźinu barbnje debili, kotraž kaž škleńca skutkuje, a jej kusk žiwjenja wróćili. Romantiski to wid na hat, hotowacy so na zymski spar. Pod lipu sedźi młoda žona na ławce, kaž dźowka wódneho muža, dołhe włosy we wětřiku wěja, a soni. Wo čim? Snadź wě to młody wobhospodarjer hata na Hórčanskich honach Florian Šołta? Blisko ławki je domčk, w kotrymž w lěću hišće dźiwje kački bydlachu. Tola te tam hižo njejsu. Někajke dźiwje zwěrjo bě sej po nje přišło. Kuna, ptačk – štó to wě? „Přiroda so wšako stara“, wě Florian powědać, kiž sej nimale wšědnje k hatej dojědźe – po puću do Budyšina, hdźež młody Hórčan bydli. Je tomu tak, zo tež ryby to a tamne w zymje trjebaja, štož lajk sej předstajić njemóže. Wězo, karpy, pjerski a druhe ryby podadźa so w tymle počasu do zymskeho měra.
Wukubłanje rybarjow korjeni w starym rjemjesle a ma so po starodawnych tradicijach. Kak pak so na šuli za rybarjow w Rakecach z wukubłanjom młodych rybarjow postupuje? Milenka Rječcyna je so z rybarskim mištrom za wobhospodarjenje hatow (Fischwirtschaftsmeister) Stefanom Wornarjom ze Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju rozmołwjała.
Kelko wukubłancow tuchwilu maće? A su mjez nimi tež młode žony?
S. Wornar: W aktualnje nowym lětniku mamy 15 wukubłancow. Podobnje je to w 2. a 3. wukubłanskim lěće. Nažel je ličba młodych ludźi za tute powołanje woteběrała. Někotre lěta po přewróće bě tež hižo 40 nowačkow, tak zo dyrbjachmy dwaj lětnikaj zarjadować. Stajnje pak su mjez nimi młode žony, kotrež powołanje rybarki nawuknu.
Zwotkel młodostni přichadźeja?
Hornjołužiska hola a haty je hromadźe ze sewjernej Delnjej Łužicu najwjetša hatna krajina srjedźneje Europy. Cyłkownje wopřijima přestrjeń něhdźe tysac wodźiznow. Tohodla mjenujemy kónčinu tež krajinu tysac hatow. Kaž hižo před něhdźe 800 lětami plahuja ludźo w hatach ryby. A nazymu je za wšitkich rybarjow čas žnjow, hdyž saki z hatow wućahuja.
Ryba je w kónčinje tysac hatow wjace hač strowe, regionalne zežiwidło. Rybarstwo charakterizuje přez lětstotki kulturnu krajinu Łužicy. Tohodla je to kulturne kubło. Njezadźiwa tuž, zo sej tole tež wažimy. Łužiske rybowe tydźenje su za to dobra přiležnosć. Bianka Šeferowa
Při najrjeńšim nazymskim wjedrje kónc oktobra wułójichu z hata Wernera Čornaka w Nowoslicach nimo šćukow a běłeje ryby tež wšelake družiny karpa. Wosebje dźěći přiwuznistwa ale tež přećeljo a znaći do lěsa k hatej přichwatachu.
Recept pochadźa poprawom z Madźarskeje. Wón je z małymi wariacijemi po cyłej juhowuchodnej Europje popularny. Jednu wariantu je nam fotograf našeho dźenika Bojan Benić ze swojeje serbiskeje domizny sobu přinjesł.
Tute přidawki trjebaće
(za štyri wosoby):
ü 500 g cyble
ü 3 kg karpa
ü 3 l wody (1 liter wody na 1 kg karpa)
ü 5 – 7 łžicow próška papriki
ü 150 – 250ml tomatoweje juški
ü popjer
ü 6 šćipkow sele
ü pětršilku za garněrowanje
ü 500 g – 1 kg tołstych nudlow
1. Karpa wurjedźić, wubrać, porjadnje wumyć a na wjetše čwaki rozkrać (něhdźe dwaj porstaj šěroke).
2. Cyblu rozsykać a do hornca sypnyć, potom čwaki ryby na cyblu skłasć.
3. Wodu a tomatowu jušku, łžicu sele a popjer přidać.
4. Wšitko zawarić dać. Ručež je so juška zawariła, paprikowy próšk přidać.
5. Při konstantnej a dosć wysokej temperaturje wšitko něhdźe 45 mjeńšin do hodźiny dać ćahnyć (juška njech wobstajnje plapota). Jenož łahodnje, radšo scyła nic, měšeć, hewak ryba rozpaduje. Na kóncu jušku ze selu wosłodźić.
6. Nudle do warjaceje seleneje wody sypnyć a na zwučene wašnje warić. Na kóncu přez křidu wotleć
Dlěje hač tři lětdźesatki bě dr. Monika Liznarjowa domjaca lěkarka w Radworju. Lětsa spočatk julija je so na zasłuženy wuměnk podała. A wězo bě so wo to prócowała, praksu a pacientow do zamołwiteju rukow přepodać.
Monika Liznarjowa, rodźena Klimanec, narodźi so 1959 w Radworju, hdźež je wotrostła. Wosrjedź wsy wobsedźeštaj staršej statok z pódlanskimi twarjenjemi. Bróžnja bu za čas NDR w 70tych lětach přetwarjena. Tehdy nastawachu ambulancy, a tak běštej hižo tehdy domjaca lěkarska praksa kaž tež zubnolěkarska praksa w bywšej bróžni zaměstnjenej. Nad praksomaj běchu tři mjeńše bydlenja za sobudźěłaćerjow w prodrustwje přihotowane.
Znajemoj so mnohe lěta. Widźałoj pak so lědma hdy smój. A tež kontakt po telefonje skerje zrědka mamoj. Tola zetkanje z Carolu Eitnerec bě, kaž zo bychmoj so stajnje widźałoj.
Mała chěžka, schowana za wulkim bydlenskim domom, steji na kromje zahrody a je ze wšelakimi kćějacymi kerčiznami wobrosćena. Anton, pos, so ke mni lehnje. A kóčka Flora, kotrejž rěkaja Frau Hoppenstädt, na mnje zywajo hlada. Miła wóń něžnych kwětkow mje pohnuwa, so za rjenje kryte blido sydnyć, nad kotrymž słónčko złote nazymske pruhi wusyła. Horcy čaj a mjechka přikrywa wotpomhatej lochkemu huškanju na koži. Za Carolu Eitnerec je to typiske. Z lubosćiwosću stara so wona wo swojich hosći. Wobhladujo sej ju zwěsćam, zo je wona zbožowna, zo ma wokoło sebje ludźi, kotrymž je wona bliska.