To a tamne (02.06.21)

Mittwoch, 02. Juni 2021 geschrieben von:

Pytanje za zhubjenej holčku je w bayerskim Altenmünsteru jeno dźesać mjeńšin trało. Staršej běštaj wohnjowu woboru wołałoj, dokelž njeběštaj dźowku nimale hodźinu wjace widźałoj a mjeztym so ćmičkaše. Wobornicy nańdźechu třilětnu spjacu pod kuchinskim blidom.

Do Karla Lauterbacha zalubowała je so 53lětna w Kölnje. To znajmjeńša twjerdźi kabaretistka Hazel Brugger, poćahowaca so na list žony, kotraž ju prosy styki k Lauterbachej nawjazać, zo njeby so list w „masy fanoweje póšty“ zhubił. Lauterbach bě žonje minjene měsacy kruta zepěra w koronakrizy, žona piše. Po spěwnym wustupje politikarja we wusy­łanju „Carolin Kebekus Show“ bě pak „lubosćinski šok“ poćerpjeła, kaž piše. Dyrbjał-li so kontaktny pospyt nimokulić, chcyła so 53lětna wopić. Lauterbach je sam kubłacy nan pjeć dźěći.

Nichtó nochce kontrolować

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Po padach pozdatneho wobšudnistwa při wotličenju testow na koronawirus njeje jasne, štó ma testowanske centrumy přichodnje kontrolować. Komuny a strowotniske słužby to ru­nje­ tak wotpokazuja kaž zwjazk kasowych lěkarjow. Podobnje wuprajichu so zwjazk městow a gmejnow kaž tež sejm wokrjesow, dokelž njejsu za to ani personelnje ani financielnje kmane, kaž zdźělichu. Strowotniscy ministrojo Zwjazka a krajow běchu so wčera na kontrole dojednali.

Přihotuja wjeršk z Bidenom

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni a zakitowanscy ministrojo čłonskich krajow NATO­ přihotuja wot dźensnišeho na widejowej konferency wjerškowe zetkanje statnych a knježerstwowych šefow. Na prěnim zetkanju z prezidentom USA Joewom­ Bidenom 14. junija chcedźa wo re­formowej iniciatiwje „NATO 2030“ rozsudźić. Při tym ma tež wo wjetše wudaw­ki za zakitowanje a wo stejišćo napřećo Ruskej a Chinje hić.

Serum za dźěći w EU dowoleny

W kulturnym centrumje afroameriskeje wosady Tulsa w staće USA Oklahoma su wčera brutalny masaker před sto lětami wopomi­nali. 1921 bě so běły mob do afroameriskich susodow dał, jich domy kaž tež cyrkej wotpalił a dźesatki ludźi morił. Zamoł­witych njeskutka njejsu nihdy chłostali. Dźensa wočakowachu tam prezidenta Joewa Bidena. Foto: pa/AP/John Locher

Wuběrkaj so schadźowałoj

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Budyšin (SN). K wirtuelnej wuměnje nazhonjenjow schadźowałoj stej so wčera Europski wuběrk čěskeho Senata a čłonojo wuběrka za prawo, demokratiju a Europu Sakskeho krajneho sejma. Prěnju wuměnu tajkeho razu nastorčił bě předsyda čěskeho wuběrka Mikuláš Bek.

W něhdźe hodźinu trajacej rozmołwje dźěše mjez druhim wo saksko-čěske zhromadne dźěło we wobłukach wobchad, strukturna změna, energijowe hospodarstwo, wobswět a medicinske zastaranje. We wuběrkomaj běchu sej pře­zjedni, zo trjebaja předewšěm młodźi ludźo­ impulsy za wuměnu. Tak chcedźa projekty podpěrać, z kotrymiž maja młodźi ludźo na woběmaj bokomaj mjezy składnosć so zetkawać. „Chcemy nazhonjenja pandemije wužić a zastatki zhromadneho dźěła nachwatać, kotrež su nanu­zowaneje přestawki dla nastali“, rjekny Marko Šiman (CDU), předsyda sakskeho wuběrka. Wotnětka chcedźa so čěscy a sakscy zapósłancy prawidłownje schadźować, nazymu zaso wosobinsce.

Merkel: Borzdźidło skónčić

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). „Zwjazkowe nuzowe borzdźidło“ z jednotnymi naprawami při wulkej ličbje koronainfekcijow móže po měnjenju zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) kónc junija wuběžeć. „Wone móže so skónčić“, rjekny Merkel wčera w Berlinje. Zdobom wona w padźe zaso přiběraceje ličby infekcijow wujasni: „Dyrbjało-li so něšto přez mutacije wuwić, čehož so njenadźijamy, móžemy borzdźidło kóždy čas reaktiwizować.“

W aprylu wobzamknjene cyłoněmske škitne naprawy su w zakonju wo škiće ludźi­ před infekcijemi hač do 30. junija wobmjezowane.

Kaž Angela Merkel potwjerdźi, je nuzowe borzdźidło k tomu přinošowało třeću žołmu korony zadźeržeć. Wona dźakowaše so ludźom za rozumnosć a napinanja w minjenych měsacach, zdobom pak rjekny: „Korona tu hišće je, byrnjež incidency k našemu wjeselu woteběrali. Dyrbimy dale rozumni wostać.“

Hinak hač kanclerka sej strowotniski politikar CDU Erwin Rüddel žada, borzdźidło mutacijow dla podlěšić.

Poskitk Němskeje wotpokazuja

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Zastupnicy Hererow a Namow w Namibiji chcyli znowa jednać

Windhuk (dpa/SN). Zwjazk włodykow ludo­wych skupin Herero a Nama w Namibiji je wot Němskeje namjetowane zrěčenje wotpokazał, z kotrymž zwjaz­kowe knježerstwo złóstnistwa němskeje kolonialneje mocy před wjace hač sto lěta­mi w dźensnišej Namibiji jako ludomordarstwo připóznawa. Woni sej žadaja, zo so planowana ceremonija podpisanja mjez Němskej a Namibiju přestorči.

Wot zwjazkoweho knježerstwa namjetowane wupłaćenje cyłkownje 1,1 miliardy eurow přez 30 lět je „šokowace wu­znaće njezamóžnosće“, „njeakceptabelne“ a „afront přećiwo našej eksistency“, zdźělichu zastupnicy wot namibiskeho knježerstwa připóznateje rady włodykow we wčera wozjewjenym stejišću. „Ranjacu sumu pjenjez“ woni wotpokazuja.

Bumerang so nawróći

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:
Komu je dźensa hišće wědome, zo bě Něm­ska­ jónu třeći najwjetši kolonialny impe­rij po Britaniskej a Francoskej? Zo smy na to zabyli, zawěsće na tym zaleži, zo bě sprěnja kolonialna doba za Němsku z kóncom Prěnjeje swětoweje wójny nimo a zo smy sej zdruha z holocaustom šamałe prěnje městno na polu ludomordarstwa w stawiznach zdobyli. Zo smy za – oficialny – prěni genocid na ludomaj Herero a Nama w Namibiji runje tak zamołwići, tež lědma štó wě. Bumerang so nětko po lětstotku nawróći. Kak móhli zničenje čłowjekow wotrunać, njewěm. Ale prašam so, kak mó­že­my so dźensa ze swědstwami tehdyšich złóstnistwow pyšić. Tak słuša Lufowy čołm k atrakcijam Humboldto­weho foruma w Berlinje. Historikar Götz Aly je hrózbne stawizny tohole jónkrótneho čołma na­pi­sał. Němcy su wjetšinu wobydlerjow kupy­ Luf 1882 zatřělili a sej po tym žadali, zo zbywacy tradicionalny čołm twarja. Dźeń a wjace historiskich bumerangow so nawróća. Cordula Ratajczakowa

Köpping warnuje

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) je ludźi namołwjała, hladajo na dalše wolóženja nastupajo bój přećiwo koronawirusej rozumni wostać. W druhich krajach, w kotrychž su ze šćěpjenjom hižo dale hač w Němskej, wjedu nowe wirusowe mutacije k přiběracej ličbje infekcijow. Wot wčerawšeho płaća za wikowanje, wólnočasne institucije a sport nowe rjadowanja. Tak smědźa kupjele a wólnočasne parki zaso wotewrjene być. Wot 14. junija planuja dalše wolóženja.

Wobčušlenje njeakceptabelne

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Kopenhagen (dpa/SN). Po rozprawach wo zhromadnym dźěle danskeje tajneje wojerskeje słužby FE z ameriskej tajnej słužbu NSA při wobčušlenju zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) a dalšich wodźacych politikarjow je so knježerstwo w Kopenhagenje wot tuteje praksy wotposkanja distancowało. Zakitowanska ministerka Trine Bramsen rjekny na na­prašowanje powěsćernje dpa, zo ma „systematiske wobčušlenje wuskich zwjazkarjow za njeakceptabelne“.

Rešeršowy zwjazk wokoło danskeho rozhłosoweho sćelaka DR kaž tež NDR, WDR a Süddeutsche Zeitung bě, powo­łujo so na anonymne žórła, rozprawjał, zo je NSA z pomocu Danskeje mjez 2012 2014 zaměrnje europskich wodźacych politikarjow wotposkała. K wobčušlenym słušachu nimo Merkel tež dźensniši zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier, bywši kanclerski kandidat SPD Peer Steinbrück kaž tež načolni politi­karjo Šwedskeje, Norwegskeje a Francoskeje. Whistleblower Eduard Snowden bě hižo­ w lěće 2013 masowe a swět wopři­jace čušlenje NSA wotkrył. Njewotwisne přepytowanja su to nětko wobkrućili.

To a tamne (01.06.21)

Dienstag, 01. Juni 2021 geschrieben von:

Spěšneje reakcije dźesaćlětneho dla je policija w Düsseldorfje ćeknjeneho zawinowarja njezboža zwěsćić móhła. Hólčec bě wobkedźbował, kak małotransporter do parkowaceho awta zrazy a je tak do dalšeho jězdźidła storči. Hólčec sej čisło na tafličce awta spomjatkowa a nana na­moł­wi, policiju informować. Ta móžeše 41lětneho šofera transportera spěšnje zwěsćić a sćaza jemu jězbnu dowolnosć. Dźesaćlětnemu pachołej radźa, so pozdźišo na kóždy pad z policistom stać.

Paduši hromaka su na polu w južnej Hessenskej na šěsć kilometrach hromak „žnjeli“ a so z rubiznu 300 kilogramow zminyli. Po informacijach policije běchu njeznaći pakostnicy w nocy na njedźelu profesionalnje postupowali, jako hromak korektnje kałachu a nastate dźěry w nasypach zaso porjadnje zamjetachu. Škoda wučinja 3 000 eurow.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND