Wadephul połny nadźije za Gazu
Kairo/Tel Aviv (dpa/SN). Zastupnicy Israela a islamistiskeje Hamas su dźensa w Egyptowskej rozmołwy wo přesadźenju měroweho plana prezidenta USA Donalda Trumpa nastupajo Gazaske pasmo zahajili. Při tym dźěše najprjedy raz wo hnydomne pušćenje zbywacych 48 zastajencow a wo pušćenje sta Palestinjanow z israelskich jastwow. Nimo toho rěčachu wo wotbrónjenju Hamas a wo cofnjenju israelskich wojakow z Gazaskeho pasma.
Wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) rjekny dźensa rano w sćelaku ARD: „To móže přewrót być. Njeńdźe jenož wo kónc wojowanjow, ale wo móžne politiske rozrisanje.“ Prezident Trump namołwješe, so do spěcha měć, a hrožeše: „Hewak hrozy nowe přeliwanje kreje.“
Merz: Dobrowólnosć njedosaha
Berlin (dpa/SN). Unija wukonja dale ćišć nastupajo wožiwjenje lěta 2011 zběhnjeneje woborneje winowatosće. Nawodaj CDU a CSU, zwjazkowy kancler Friedrich Merz a Markus Söder, wčera rozjasništaj, zo dobrowólnosć njedosaha, wjace wojakow za zwjazkowu woboru zdobyć. Porno tomu generalny sekretar SPD Tim Klüssendorf na tuchwilnym systemje dobrowólnosće wobstawa. Poprawom chcychu přichodny štwórtk w zwjazkowym sejmje wo naćisku zakonja prěni króć wuradźować. Debatu pak su přestorčili.
Zakoń předwidźi rozšěrjenje zwjazkoweje wobry wo 80 000 aktiwnych wojakow. NATO ma něhdźe 260 000 němskich wojakow za trěbnych, zo móhł so kraj ruskemu nadpadej wobarać. Naćisk zakonja, kiž je zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) zdźěłał, złožuje so najprjedy raz na dobrowólnosć.
Friedrich Merz wčera k tomu w sćelaku ARD rjekny: „Sym za dobrowólnosć, kaž smy to dojednali. Tukam pak na to, zo to njedosaha.“ Markus Söder rjekny: „Bjez woborneje winowatosće njepóńdźe.“
Zacpěty so nawróćił
Wólbne zadźerženje ludźi susodneho kraja komentować, je stajnje łoskoćiwa wěc. Zo pak su so Češa wčera z wjetšinu za Andreja Babiša a z nim za politikarja rozsudźili, kotrehož su před štyrjomi lětami hižo raz wotwolili, je přiwšěm přičina rozmyslowanja. Wočiwidnje njejsu ludźo z politiku knježerstwa ministerskeho prezidenta Petra Fiale spokojom byli.
Dopominam so derje na skandale wokoło woneho „Baćonjaceho hnězda“, wólnočasneho objekta, do kotrehož bě Babiš jako předewzaćel splećeny. Stajnje bě čas jeho zastojnstwa wot wumjetowanjow přewodźany, zo zwjazuje miliardar politiku kraja ze swójskimi hospodarskimi zajimami. Na kóncu dóńdźe samo k hoberskim demonstracijam přećiwo njemu.
Najebać to je Babiš wróćo na politiskej runinje. W Brüsselu změja z kritiskim politikarjom činić a w Berlinje drje dokładnje wobkedźbuja, kak so Čěska wuwije. Njespokojnosć z knježerstwom je tež w Němskeje jara wulka ... Marko Wjeńka
E-awta dale bjez dawka
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo dotalne rjadowanje hač do lěta 2035 podlěši, po kotrymž su elektriske awta wot dawka na jězdźidła wuswobodźene. Zwjazkowy minister za financy Lars Klingbeil (SPD) powěsćerni dpa rjekny: „Zo bychmy přichodne lěta hišće wjace elektriskich awtow na dróhi přinjesli, dyrbimy nětko prawe dawkowe powabki poskićić. Tohodla e-awta tež přichodnje wot dawkow wuswobodźimy.“
Po dotalnym stawje bychu sej za e-awta wot 1. januara 2026 tohorunja dawki žadali, dokelž dotalne rjadowanje wuběži. Klingbeilej je rjadowanje tež zakład diskusije na awtomobilowym dialogu, na kotryž prosy zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) přichodny štwórtk.
Berlinska policija přihotowana
Berlin (dpa/SN). Dnja 7. oktobra 2023 běchu terorisća palestinskeje organizacije Hamas a dalše islamistiske skupiny Israel nadpadnyli a něhdźe 1 200 ludźi morili a wjace hač 250 jako zastajencow zawlekli. Wot tutoho dnja wjedźe israelske wójsko w pasmje Gaza wójnu z cilom, organizaciju Hamas zničić a zastajencow wuswobodźić. Po informacijach palestinskeho strowotniskeho zarjada je wot spočatka wójny dohromady 66 000 Palestinjanow swoje žiwjenje zhubiło.
Berlinska policija wočakuje na jutřišej dwulětnej róčnicy masakra tójšto politiskich akcijow w měsće a chce napjateje wěstotneje situacije dla wjace hač 1 000 přidatnych zastojnikow mobilizować. To zdźěli policajska prezidentka Barbara Slowik Meisel w rozmołwje z nowinu Tagesspiegel. Škit židowskich a israelskich zarjadnišćow a spěšne postupowanje přećiwo njeskutkam změje za zastojnikow policije prioritu, wona podšmórny.
Mjez druhim je jutře wječor antiisraelska demonstracija pod hesłom „Hač k dospołnemu wuswobodźenju“ na Alexandrowym naměsće přizjewjena.
Nowa wuhladna wěža wotewrjena
Słubice/Frankfurt n.W. (RD/SN). Nowu wuhladnu wěžu nad dwójnym městom Słubice/Frankfurtom nad Wódru su po šěsć lětach twarskeho časa, tójšto mjerzanjach a mnohich diskusijach kónc septembra skónčnje wotewrěli. Wěža na pólskim dźělu Wódry ma nowa swětłownja kónčiny a jako tajka tež – toho so zamołwići nadźijeja – nowa turistiska atrakcija być. Wona dopomina na historisku wěžu, kotraž steješe jenož něšto metrow zdalena. Wojacy Wehrmachty běchu ju spočatk 1945 rozbuchnyli. Nowa, 30 metrow wysoka wěža steji na wyšinje wosrjedź parka sportoweho a wólnočasneho centruma w Słubicach. Wona ma dwě platformje: jednu z třěchu we wysokosći 25 metrow, druhu bjez třěchi na hornim kónčku impozantneho twarjenja. Twarske dźěła ćehnjechu so wot lěta 2019, dokelž wjacore firmy zbankrotowachu. Čas korony a wójna w Ukrainje z wyšimi płaćiznami dźěła tohorunja haćachu.
Foto: Ralf Döscher
Haseloff: Nichtó nochce čas NDR
Magdeburg (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je składnostnje Dnja jednoty Němskeje před dalšim rozmachom AfD warnował a demokratiske mocy politiki a towaršnosće k zhromadnosći namołwjał. „Njemóže prosće być, zo stanje so dopokazana prawicarsko-ekstremistiska strona z najsylnišej politiskej mocu w tutej zwjazkowej republice“, rjekny Haseloff w sćelaku ZDF.
W 35. lěće němskeje jednoty dyrbjeli wšitke demokratiske mocy na tym dźěłać, wudobyća demokratije a socialneho stata pozitiwnje dale posrědkować.
Politikar CDU, kiž nochce klětu hižo k wólbam krajneho sejma nastupić, zjednoćenje najebać to pozitiwnje bilancuje. „Smy hoberske wuwiće zmištrowali. Nichtó njemóže tole chutnje do prašenja stajeć“, Haseloff rjekny. „Nichtó nochce wróćo do časa NDR.“
Jako tuchwilne wužadanja wobhladuje Haseloff wójny, hospodarsku njewěstosć a strach před bjezdźěłnosću. Knježerstwo njesměło telko diskutować, ale dopokazać, zo je kmane, spěšnje a konsekwentnje jednać.
To a tamne (06.10.25)
Swojeho přeńdźenja sprawnje so kał je muž w badensko-württembergskim Zellu nad Hammersbachom. Z rukopisnym listom a 300 eurami we wobalce je so muž pola policije přizjewił. Před dnjemi bě wón cuzu móšnju pod pjenježnym awtomatom namakał a sobu wzał. Po tym zo bě pjenjezy wzał, wón móšnju do listoweho kašćika ćisny. „To bě najwjetši zmylk, kotryž sym činić móhł“, wón piše. Spisar policiju želniwje prosy, škodowanemu pjenjezy wróćić.
Mobilne telefony na zakładnych šulach zakazać by z wida zwjazkoweho kanclera Friedricha Merza (CDU) skutkowna naprawa była. „Dźeći dyrbja nawuknyć, ličić, pisać a čitać, město toho, zo sej ze handyjom hrajkaja“, rjekny Merz we wusyłanju ARD „Caren Miosga“. Socialne medije młodostnym pod 16 lětami zakazać, nima wón za přesadźomne.
Měšćanostku Grodka počesća
Gródk (dpa/SN). Měšćanostku Grodka Christine Herntier počesća lětsa z mytom za ciwilnu kuražu přećiwo antisemitizmej, prawicarskemu radikalizmej a rasizmej. 2 000 eurow hódne myto přepodadźa jej zhromadnje z wobydlerskimaj iniciatiwomaj „Njedźěleny Grodk“ a „AG Spurensuche“, zdźěla spěchowanski kruh „Pomnik za morjenych Židow Europy“. Herntier bě přiběracy prawicarski ekstremizm w Grodku zjawnje šwikała.
Podhladnu łódź přepytowali
Kopenhagen (dpa/SN). Po wospjetnym powětrowym alarmje njeznatych trutow w Danskej dla je francoske wójsko podhladnu łódź před pobrjohom kraja kontrolowało a kapitana a dalšeho oficěra zajało. Tukaja na to, zo słuša tanker k tajnej floće Ruskeje, kiž najebać zakaz dale zemski wolij po morjach transportuje. Kapitan njebě na naprašowanje za jeho identitu a za zaměrom jězby wotmołwił. Wobdźělnicy wjerška EU w Kopenhagenje su akciju francoskeje mariny witali.
Shutdown w USA dale traje
