Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je w debaće wo nowu wobornu słužbu namjet kritizował, w nuzy wojakow po puću wulosowanja do wójska zwołać. „Takle to njeńdźe“, wón nowinarjam časopisa Spiegel w rozmołwje rjekny. W debaće wo nawrót k wobornej winowatosći su wot wšeho spočatka „knefle wopaki začinjeli“. „Helmut Kohl je něhdy rjekł: hdyž su knefle laca deleka wopaki začinjene, njemóže horjeka žadyn porjadny wuslědk nastać“, Kretschmer rjekny.
W diskusiji měło wo to hić, zo so wjace młodych ludźi na słužbje na dobro swojeho kraja wobdźěli. Tole so nětko pozhubi. Zwjazkowy zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) ze swojim ministerstwom je skomdźił, wobydlerjow do tuteje debaty zapřijeć. „Trjebamy towaršnostny konsens. To njeńdźe wot horjeka.“ Kretschmer namjetuje w tym zwisku ludowe wothłosowanje wo nowej wobornej winowatosći.
Němska bě zakonsku wobornu winowatosć lěta 2011 zběhnyła.
Washington (dpa/SN). Po tym zo je přiměr na Bliskim wuchodźe wuspěšnje zrjadował, přiwobroća so prezident USA Donald Trump nětko zaso sylnišo wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje. Wón chce so „najskerje přichodnej tydźenjej“ w Budapesće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom zetkać. Tole rjekny Trump nowinarjam, po tym zo bě wčera wječor z Putinom telefonował. Hižo w awgusće běštaj so statnikaj w Alasce zetkałoj – bjez ukrainskeho prezidenta Wolodymyra Zelenskeho a bjez konkretnych wuslědkow. Tež tónkróć njeje róla Zelenskeho jasna.
Erfurt/Magdeburg (dpa/SN). Wjace hač tři lětdźesatki po znowazjednoćenju Němskeje je rozdźěl mjez mzdami na wuchodźe a na zapadźe dale wulki. Na wuchodźe zasłužeja połnje přistajeni po informacijach Němskeho zwjazka dźěłarnistwow (DGB) wob lěto přerěznje 13 400 eurow mjenje hač kolegojo na zapadźe. To je rozdźěl 21 procentow. Symbolisce to woznamjenja, zo přistajeni na wuchodźe wot 16. oktobra matematisce zadarmo dźěłaja.
Hłowna přičina toho je po měnjenju DGB snadny podźěl zawodow, kiž płaća mzdu po tarifje. W tajkich zawodach dźěła w nowych zwjazkowych krajach jenož 42 procentow ludźi, na zapadźe je jich 50 procentow. W Saksko-Anhaltskej zasłužeja dźěławi w zawodach z tarifowym zrěčenjom 718 eurow wjace wob měsac. W Durinskej wobradźi tarifowe zrěčenje dźěławym wob měsac 740 eurow wjace hač ludźom w firmach bjez tarifoweje wjazby.
W ćmowych podkopkach móža so ludźo wot jutřišeho we wopytowarskim šachće Röhrig w saksko-anhaltskim Wettelrode strachować. Bywše wudobywanišćo kopora su za bližacy so Halloween spřihotowali, zamołwići zdźěleja. Wosebje zajimawa je něhdźe kilometer dołha jězba z hórniskej železnicu, kotraž je hotowy kabinet stracha. Tak zlě pak na kóncu njebudźe, wšako je šacht dźěćom wot pjeć lět přistupny. Wot 1873 do 1990 su tam kopor wudobywali.
Wosamoćenosć mjez młodymi ludźimi spochi přiběra. Tole je wuslědk přepytowanja organizacije za hospodarske zhromadne dźěło a wuwiće. Mjez 16- do 24lětnymi je podźěl wšědnych kontaktow wot 2015 do 2022 wot 44 na runje hišće 36 procentow woteběrał. Runočasnje je wšědny čas před kompjuterom a smartfonom spochi přiběrał.
Čorny Chołmc (AK/SN). Na puću Łužicy wot energijoweho k wědomostnemu regionej su Wojerecy pioněr. Tole podšmórny sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) na zběhance za slědźenski centrum za awtomatizowanu mobilitu a wěstotu Smart Mobility Lab srjedu na Čornochołmčanskim přemysłownišću. Na něhdźe hektar wulkej přestrjeni nastanje sto króć sto metrow wulka a 42 metrow wysoka slědźenska hala. Twarski knjez je TU Drježdźany. Halu twari zawod Goldbeck Ost tzwr Budyšin. Hač do kónca lěta 2026 ma twarjenje hotowe być. W januarje 2027 ma centrum dźěłać započeć. Inwesticija wučinja něhdźe 86 milionow eurow. Wona zestaja so prěnjorjadnje ze spěchowanskich srědkow Zwjazka a Swobodneho stata Sakskeje za změnu strukturow.
Berlin (dpa/SN). Dojednanje na měrowy plan za Gazaske pasmo wobhladuje zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) jako namołwu na Europu, so mjezynarodnje bóle zasadźeć. Wot minjeneje póndźele je zaso nadźije na trajacy měr w regionje Bliskeho wuchoda, rjekny Merz w swojej knježerstwowej deklaraciji dźensa w zwjazkowym sejmje w Berlinje. „Wšitcy widźa, što je móžno, hdyž zjednoćenstwo statow hromadźe dźěła.“
Podhladneho njepřepodadźa
Rom (dpa/SN). Plany za bórzomny proces přećiwo pozdatnym zamołwitym nadpada na wolijowód Nordstream lěta 2022 w Baltiskim morju před němskim sudnistwom su so rozbili. Italske sudnistwo je njewočakowano zakazało, w jastwje sedźaceho podhladneho Němskej přepodać. Muža běchu w awgusće w Italskej zajeli, jako bě tam na dowolu. Němska policija ma jeho za hłowneho zamołwiteho bomboweho atentata w morju, kiž bě měsacy po ruskim nadpadźe na Ukrainu wulku kedźbnosć zbudźił.
Klöckner za „mandat a baby“