Žane dalše brónje Israelej!

Donnerstag, 25. September 2025 geschrieben von:

Wjetšina ludźi w Němskej za hnydomny kónc Gazaskeje wójny

Hamburg (dpa/SN). Jasne to měnjenje wo wójnje w Gazaskim pasmje: Přemóžaca wjetšina wobydlerjow Němskeje wupraja so za hnydomne zakónčenje wojerskeje pomocy Němskeje za Israel. Tole je wuslědk reprezentatiwneho woprašowanja instituta Forsa w nadawku němskeje wotnožki organizacije za škit dźěći Plan International. Po tym je 80 procentow ludźi měnjenja, zo njesměł Israel swojeho postupowanja w Gazaskim pasmje dla najprjedy raz žane brónje z Němskeje wjace dóstać. 14 procentow woprašowanych měni, zo měła Němska Israelej dale brónje słać. Wjetšina wobydlerjow Němskeje (57 procentow) ma hladajo na humanitarne połoženje w Gazaskim pasmje, hdźež bu wjace hač 60 000 Palestinjanow morjenych, wumjetowanje za woprawnjene, zo skući Israel morjenje ludu. 29 procentow měni, zo je tute wumjetowanje přehnate. 14 procentow nima wo tym žane měnjenje. „Wuslědki woprašowanja su dorazny signal, zo chcedźa ludźo w Němskej kónc namocy“, rjekny Petra Berner, nawodnica předsydstwa Plan international Němska.

Jenož tiger z papjery?

Donnerstag, 25. September 2025 geschrieben von:

Prezident USA Donald Trump je swoje měnjenje zaso raz změnił. Nětko steji wón kruće poboku Ukrainy a kraj pozbudźa, wot Ruskeje wobsadźene kónčiny wróćo zdobyć a ruskemu „tigrej z papjery“ porjadnje na nós dać.

To dobre na tym je, zo bjerje nam Trump strach před wójnu: Tutón tiger bjez zubow chce wšu Europu zdobyć? Štó trjeba hišće brónje a sylne wójsko? Sym wćipny na reakciju našeho zakitowanskeho ministra Borisa Pistoriusa. Z pochmurjenym mjezwočom sej wón wot nas ho­towosć k wójnje žada. A nětko tajke něšto. Brónjenska industrija mi hižo nětko žel ­čini: Kotre brónje trjebaš přećiwo papjerjanemu tigrej bjez zubow?

Tola snano nam žortowanje bórze ­zańdźe: Po tym zo bě sej Ruska lěta 2014 kupu Krim přiswojiła, bě tehdyši prezident USA Barack Obama twjerdźił, zo Ruska tola wjace njeje hač „regionalna móc“. Po tym je so wójna w Ukrainje hakle prawje započała. Marko Wjeńka

To a tamne (25.09.25)

Donnerstag, 25. September 2025 geschrieben von:

Wuprózdnjena kasa planowaneho maturitneho swjedźenja šulerjow gymnazija w Gelsenkirchenje znjeměrnja. Na wšě 10 000 eurow, kotrež běchu šulerjo hižo za zhromadny swjedźeń znosyli, dyrbja nětko narunać. Za zběrku zamołwita šulerka je zdźěliła, zo pjenjezy wjace nima. Nětko policija přećiwo šulerce přepytuje. Maturitny swjedźeń móža drje při wšěm přewjesć, dokelž mjeztym nowe pjenježne dary dochadźeja. Gymnazij prosy, ze šulerku fairnje wobchadźeć.

Z patronu we wačoku je policija 65lět­neho Američana na Kölnskim lětanišću lepiła. Při wosobinskej kontroli bě podhladny předmjet w toši muža napadnył. Přiwołani policisća zwěsćichu, zo jedna so wo municiju pistole. Turist rjekny, zo je sportowy třělc a zo njemóže sej patronu we wačoku rozkłasć. Muž dyrbješe 500 eurow zapłaćić a smědźeše dale lećeć.

Serbska rada w Brjazynje pobyła

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:

Brjazyna (SN/mb). Rada za naležnosće Serbow w Braniborskej so drje prawi­dłownje w rumnosćach braniborskeho krajneho sejma w Podstupimje schadźuje, druhdy pak tež pućuje. Tak su so čłonojo gremija a hosćo wčera na 6. wuradźowanje běžneje wólbneje periody do Brjazyny podali. Tam steješe nimo rozprawow krajneho zamołwiteho za serbske naležnosće a rady wo swojej dźěławosći mjez druhim aktualna situacija Dešnjanskeho domizniskeho muzeja na dnjowym porjedźe. Do toho pak zaběrachu so konkretnje z prašenjom kubłanja. Tohodla bě tež kubłanska referentka Domowiny Katrin Suchec-Dźisławkowa přichwatała.

W Žylowje, měšćanskim dźělu Choćebuza, hdźež je pěstowarnja z najdlěšej tradiciju kubłanja po Witaj-modelu, maja w zakładnej šuli „Lutki“ hižo wjele lět wulke problemy z rumnosćemi. Wo tym nawodnica šule Madline Gjarźic rozprawješe. Twar šule a přidatny kontejner njewotpowědujetej narokam šule za přewjedźenje skupinskeje wučby abo podobneho. Do profila šule, kotraž dobry styki z Witaj-pěstowarnju pěstuje, słuša bilingualna wučba w serbšćinje.

Merz za nuznje trěbne změny

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Druhi raz w běhu wosom dnjow je zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) dźensa w generalnej debaće zwjazkoweho sejma rěčał a financne planowanje knježerstwa zakitował. Tónraz rěčachu wo etaće za lěto 2026. Hladajo na słabe hospodarske wuwiće w kraju rěčeše Merz wo „nuznje trěbnych změnach“. Wšako dyrbi so industrija zaso zhrabać. „Za to dyrbimy chětro wjele činić“, wón rjekny.

Wüst chce popłatki pruwować

Berlin (dpa/SN). Ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje Hendrik Wüst (CDU) je so za změnu wobydlerskeho pjenjeza wuprajił. Hač je sprawne, zo přijimarjam wobydlerskeho pjenjeza kóšty za bydlenje dospołnje wotewzamy, je dwělomne, rjekny Wüst w sćelaku ARD. „Ludźo ze snadnymi dochodami dyrbja podruž sami zapłaćić, tuž dyrbimy sej tole jara dokładnje wobhladać“, wón doda. Tež doba płaćenja a wysokosć popłatka maja w tym zwisku pruwować.

Dalši Afghanojo do Němskeje

Sylne zliwki tajfuna Ragasa su w thailandskej stolicy Bangkok fundamenty jedneje z hłownych dróhow njedaloko chorownje Vajira wupłokali, na čož so dróha zwjeze. Tajfun je sej w aziskich krajach dotal wjace hač 20 smjertnych woporow žadał. Dźensa wočakuja orkan druheje najwyšeje kategorije na juhu Chiny. Foto: dpa/Sakchai Lalit

Trump: Ukraina móže dobyć

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:
New York (dpa/SN). Ukraina je po słowach prezidenta USA Donalda Trumpa kmana, zo z pomocu zapadnych zwjazkarjow swój statny teritorij wot ruskeho agresora zaso zdobudźe. Ze sćerpnosću, časom a financnej podpěru NATO je tole „opcija“, piše Trump na swojej internetnej stronje TruthSocial. Dotal bě Trump Ukrainje wospjet radźił, zo ukrainske kónčiny Ruskej přewostaji a tak wójnu skónči. Nětko rěči Trump nawopak: Ukraina ­dyrbjała wšitko wróćo zdobyć, „a samo hišće dale hić“. Trump Ruskej wumjetuje, zo je wojersce „tiger bjez zubow“. Štož je Moskwa w třoch lětach wójny docpěła, by „woprawdźita wojerska móc za tydźeń zdokonjała“. „Ruska tči we hłubokej krizy. Ukraina měła nětko jednać“, wón zjima.

Mnozy za AfD w knježerstwje

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:
Podstupim (dpa/SN). Wobydlerjo Braniborskeje su hladajo na móžnosć wobdźělenja AfD na krajnym knježerstwje pačeni. 45 procentow je so při naprašowanju instituta Insa w nadawku nowin přećiwo tomu wuprajiło, 40 procentow je skerje za to. Najwyši je přihłós za AfD w starobnej skupinje 30 do 39lětnych. Wot nich je 54 procentow za sobudźěło AfD. 72 procentow ludźi nad 70 lětami porno tomu wobdźělenje AfD w knježerstwje wot­pokazuje. Wustawoškit Braniborskeje ­zastopnjuje AfD mjeztym jako prawi­carsko-ekstremistisku. AfD je po woprašowanju z 34 procentami najsylniša móc w Braniborskej. To je wjace hač ma tuchwilna koalicija SPD (24 procentow) a BSW (dźewjeć procentow) hromadźe.

Pistorius namołwja k sćerpnosći

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) je před tym wojersce nadměrnym reagowanjom na zaměrne prowokacije ze stron Ruskeje warnował. Na zetkanju ze swojim šwedskim kolegu Pålom Jonsonom w Berlinje rěčeše Pistorius wo „paslach eskalacije“. „Tutu dobrotu Putinej njewopokazamy“, wón doda. Pistorius na to skedźbni, zo njeběchu dotalne pady agresiwne. „Tole pak je wu­měnjenje za wojerske zasadźenje“, rjekny minister hladajo na žadanja, zo maja ruske wojerske lětadła při ranjenju powětroweho ruma wottřělić. „Runje tohodla dyrbimy jasnje rjec: Njedamy so prowokować. Smy pak na městnje, zo bychmy ruske lětadła wotpopadnyli a sćerpnje přewodźeli, doniž njejsu powětrowy rum NATO zaso wopušćili“, minister praji. Piloća eurofighterow pak móža powětrowy rum kóždy čas tež aktiwnje zakitować, ­Pistorius rjekny. Dale měni: „Tole dyrbjało wšěm jasne być, tež Ruskej.“

Financny labyrint

Mittwoch, 24. September 2025 geschrieben von:
Hladaš-li na podruže a na to, kak sylnje su minjeny čas stupali, spóznaješ spěšnje, zo su studowacy sylnje poćeženi. To pak je jenož poł wěrnosće. Woprawdźe napinace je stajne žonglěrowanje mjez BAföGom, pódlanskim dźěłom a cyłymi prawidłami, kotrež dyrbiš jako studowacy při tym wobkedźbować. Njesměš přewjele zasłužić, hewak dóstanješ mjenje podpěry, hačrunjež wona tak abo znak lědma dosaha. Runočasnje chceš tróšku njewotwisniši wot staršeju być. To pak so husto njeporadźi, ­dokelž dyrbiš za to dźěłać, hačrunjež to studij časowje njedowoli. Chceš sej při­wšěm pjenjezy přizasłužić, hrozy skrótšenje BAföGa. Tute stajne wotwažowanje mjez spěchowanjom, dźěłom a časom studija je frustrěrowace a mocy rubjace. Studować měło poprawom rěkać, zo so na studij koncentruješ a nic permanentnje wo pjenjezach, prawidłach a běrokratiskich zadźěwkach rozmysluješ. BAföG dyrbja nuznje realiće přiměrić, zo móhli studowacy financielnje zawěsćeni a samostatnje žiwi być. Liza-Maria Cyžec

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND