Berlin (SN). Po wólbach noweho prezidija Federalistiskeje unije europskich narodnosćow FUEN 1. oktobra 2022 w Berlinje je so mjeńšinowa rada štyrjoch awtochtonych mjeńšin Němskeje k rozrěči wo wozjewjenym stejišću k połoženju w Madźarskej zešła.
Prezident FUEN Loránt Vincze bě hižo do kongresa FUEN a tež po tym z kritiku na Europskim parlamenće napadnył, wot kotrejež so mjeńšinowa rada z nowinskej zdźělenku wuraznje distancuje. „Wotpokazujemy twjerdźenje, zo je rozprawa Europskeho parlamenta, kotraž wobswědča Madźarskej rozpadowanje demokratije, prawostatnosće a zakładnych prawow, dospołnje wopačna“, mjeńšinowa rada pisa. Europski parlament bě w swojej rozprawje nadrobnje rozłožił, zo je Madźarska na najlěpšim puću do awtokratije abo wólbneje awtokratije a zo su demokratiske institucije wosłabjene. Rozprawa wěnuje so dokładnje połoženju narodnych mjeńšin w Madźarskej a wosebje Romam.
Wumjetowanja Loránta Vinczeho, zo su wuprajenja rozprawy „wulka lěwicarska hromada ze starymi wěrnosćemi“ ale bjez faktow, mjeńšinowa rada raznje wotpokazuje.
Brüssel (dpa/SN). Zakitowanscy ministrojo čłonskich krajow NATO su so dźensa k dwudnjowskemu zetkanju w Brüsselu zešli. Temy rozmołwow w centrali wojerskeho zwjazka na kromje města su mj. dr. wójna w Ukrainje a zhromadne napinanja k wutwarej brónjenskeje industrije. Nimo toho ma po wočiwidnych sabotažach při płunowodomaj Nord Stream 1 a 2 wo přidatny škit kritiskeje infrastruktury hić. K tomu liča nimo pipelinow płuna a wolija tež milinowe syće a datowe kable.
Do oficialneho zetkanja NATO su USA zetkanje tak mjenowaneje kontaktneje skupiny za Ukrainu organizowali. Přez nju koordinuja dodawanje bróni Ukrainje. NATO wšak oficialnje žane brónje njesćele, dokelž nochce dźěl wójnskeje konfrontacije być. Zasćinjene je zetkanje w Brüsselu wot dołhotrajneho spjećowanja Turkowskeje, přiwzaću Finskeje a Šwedskeje do NATO přihłosować. Po zahajenju wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje běštej krajej wo to prosyłoj. Turkowska wumjetuje jimaj podpěru „terorizma“.
Brüssel (dpa/SN). Wójnskim ćěkancam z Ukrainy poskićuja w Europskej uniji dale spěšnje a njekomplikowanje škit. Wotpowědne prawidła wostanu znajmjeńša hač do měrca 2024 płaćiwe, zdźěli komisarka EU za nutřkowne naležnosće Ylva Johasson wčera w Brüsselu. Najnowše nadpady na ukrainske města pokazuja, kak wažna je solidarita z tutym krajom. Tamne kraje EU njetrjebaja rozsud komisije wobkrućić.
Kraje EU běchu krótko po zahajenju ruskeje wójny přećiwo Ukrainje směrnicu za pad „masoweho přićaha“ wuhnatych postajili. Prawidła płaća najprjedy raz za jedne lěto, móhli pak so wo dalšej lěće podlěšić. Dołho trajace azylowe jednanje njetrjebaja škit pytace wosoby na so wzać. Nimo toho maja prawo na socialne posłužby, kubłanje, přebytk a na dowolnosć, směć dźěłać. Tuchwilu ma 4,2 milionaj Ukrainjanow w EU prawo na nachwilny škit. Mjeztym je komisija EU pilotowy projekt zahajiła, zo by za dźěłom pytacych Ukrainjanow podpěrała. Zajimcy móža swój žiwjenjoběh w interneće wozjewić. Zarjadnišća a předewzaća maja tam wotpowědny přistup k tomu.
Indiska wobžaruje smjerć lětdźesatki stareho krokodila. Zwěrjo z mjenom Babiya bě w haće hinduistiskeho templa w juhoindiskim Kerala žiwe a žerješe jenož rajs a cokor, kiž běchu jemu wěriwi sobu přinjesli. Póndźelu su krokodila pochowali. Wobrazy pokazuja z kwětkami pyšene a z palmowymi łopjenami zawodźěte zwěrjo. Kak dołho je Babiya w templu žiwy był, njeje znate.
W zwadźe nahubnika dla je 39lětny w spěšniku ICE pola Bochuma mječ wućahnył. Muž sedźeše bjez nahubnika w ćahu. Jako druzy jeho na winowatosć wužiwanja nahubnika skedźbnichu, dóńdźe k zwadźe. Na to muž mječ wućahny a před sobu połoži. Policija muža zaja. Mječ bě drje jenož hrajka, najebać to dyrbi wón z chłostanjom wohroženja dla ličić.
Minsk (dpa/SN). Pod raznym protestom je wulkopósłanc Němskeje w Běłoruskej Dirk Schuebel swój běrow w Minsku wopušćił. Zamołwići mócnarja Alexandera Lukašenka njejsu wizum a akreditowanje diplomata podlěšili. 64lětny, kotryž misiju wot lěta 2019 nawjeduje, kritizuje „eklatantne ranjenje čłowjeskich prawow a mjezynarodneho prawa“ po prezidentskich wólbach 2020, kiž běchu falšowane a wot „stajneje namocy přećiwo njewinowatym ludźom přewodźane“.
Tarifowe žadanja schwalene
Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo ver.di a Zwjazk zastojnikow Němskeje stej dźensa swoje žadanja za bližace so tarifowe jednanja w zjawnej słužbje wobzamknyłoj. W běhu dnja chcyštej paket žadanjow zjawnosći předstajić. Wot spočatka lěta chcedźa dźěłarnistwa z dźěłodawarjemi Zwjazka a komunow wo dochodach přistajenych jednać. Potrjecheni su na přikład přistajeni pěstowarnjow, měšćanskich zawodow abo nazemskeho personala na lětanišćach.
Infrastrukturu lěpje škitać
Berlin (dpa/SN). Braniborski nutřkowny minister Michael Stübgen (CDU) je sej wěsty, zo su komuny nastupajo zaměstnjenje ćěkancow lětsa mjezu poćežowanja docpěli. To rjekny wón do dźensnišeho wjerškoweho zetkanja zwjazkoweje nutřkowneje ministerki Nancy Faeser (SPD) ze zastupnikami městow, gmejnow a wokrjesow w Berlinje. Wjerškowe zetkanje je prěnja wažna kročel. Bjez zapřijeća krajow pak njepóńdźe“, rjekny Stübgen nowinarjam. Jeničce lěpše rozdźělenje přichadźacych ćěkancow njedosaha. „Hladajo na wysoke ličby nowych ćěkancow měło so dalšemu poćežowanju komunow přez přidatne přijimanske programy zwjazkoweho knježerstwa zadźěwać.“
Při wuradźowanjach chcychu wo lěpšej koordinaciji mjez Zwjazkom a zwjazkowymi krajemi kaž tež wo sprawnišim rozdźělenju kóštow rěčeć. Bayerski nutřkowny minister Joachim Herrmann (CSU) knježerstwu wumjetuje, zo w časach wysokich ličbow ćěkancow z nowymi programami nowych ćěkancow do Němskeje přiwabja, problemy při jich zaměstnjenju a zastaranju pak zwjazkowym krajam přewostaja.
Kijew (dpa/SN). Po ćežkich ruskich raketowych nadpadach na wjacore ukrainske wulkoměsta je prezident Wolodymyr Zelenskyj potwjerdźił, zo je Ukraina dale zwólniwa so wobarać. „Ukraina njeda so zatrašić, ale jenož hišće bóle zjednoćić“, rjekny wón w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Při nadpadach je po wšěm kraju 14 ludźi žiwjenje přisadźiło, něhdźe sto ludźi so zrani.
Hladajo na wot ruskeho prezidenta Wladimira Putina wukazanu eskalaciju wójny Ukraina spyta, dalšu mjezynarodnu pomoc mobilizować. Zelenskyj rěčeše z prezidentom USA Joewom Bidenom, ze zwjazkowym kanclerom Olafom Scholzom (SPD) a dalšimi zapadnymi politikarjemi. Pola UNO sej Ukraina wot swětoweho zjednoćenstwa žadaše, najnowšu ludowe prawa ranjacu aneksiju swojeho teritorija na juhu a wuchodźe přez Rusku zasudźić. Skupina sydom wodźacych zapadnych industrijowych krajow G7 chcyše dźensa na widejowej konferency wo přiwótřenych ruskich nadpadach na ciwilne objekty w Ukrainje wuradźować.