Bustu molerja wotkryli

Donnerstag, 27. Oktober 2022 geschrieben von:
Před Choćebuskej radnicu, hdźež so znaty moler Carl Blechen (1798–1840) narodźi, bu minjeny pjatk jeho busta swjatočnje wotkryta. W měsće bydlaca wuměłča ­Ekaterina Orba je ju zhotowiła. Lětsa z bronzy lata połpostawa je kopija, kotraž ma hižo něšto tydźenjow swoje městno w zběrce Carla Blechena w restawrowanych wjerchowskich rumnosćach Rogeńskeho hrodu. Nowy pomnik bu z pomocu ­wobydlerskeho towarstwa měšćanskeho dźěla Strobice financowany. Postawa ­ ma turistow a domoródnych na molerja ze serbskimi korjenjemi skedźbnić. Foto: Michael Helbig

Chce poćahidale redukować

Donnerstag, 27. Oktober 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Dla kruteho postupowanja iranskich zarjadow přećiwo tamnišemu protestnemu hibanju chce Němska swoje poćahi z Teheranom dale wobmjezować. Njeje žane „dale tak“ w bilateralnych poćahach móžne, zdźěli wčera zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni). Nastupajo na runinje EU wobzamknjene sankcije maja so přidatne narodne zapućowanske wobmjezowanja postajić. Tak a tak hižo wobmjezowane hospodarske kontakty maja so dale redukować, tež hladajo na hišće wobstejace poćahi z iranskimi bankami.

Wuskutk masowych protestow w Iranje bě smjerć 22lětneje Mahsa Amini. Policija bě ju zajała, dokelž njeje jeje drasta islamskim předpisam wotpowědowała. Młoda žona 16. septembra w policajskej jatbje zemrě. Wot toho časa sem demonstruja po cyłym kraju tysacy přećiwo represiwnemu kursej knježerstwa kaž tež islamskemu knježerstwowemu systemej. Protestow dla buchu po informacijach iranskich statnych medijow wjacore sta ludźi wobskoržene. Štyrjom wosobam ­samo „wójnu přećiwo Bohej“ wumjetuja, čehoždla hrozy jim smjertne chłostanje.

To a tamne (27.10.22)

Donnerstag, 27. Oktober 2022 geschrieben von:
Stadło kruwow je pola Übersee při Chiemskim jězoru w Bayerskej přechodnje regionalny železniski wobchad za­haćiło. Kaž zwjazkowa policija wčera ­rozprawješe, běchu wjacore howjada zawčerawšim wječor z pastwy ćeknyli a potom po kolijach čampali. Zastojnicy postajichu, zo njesmě so železniska čara mjez ­Freilassingom a Rosenheimom ­přechodnje wužiwać. Policiji so potom z podpěru wjacorych wohnjowych woborow po­radźi, zwěrjata k burskemu statokej wróćo ćěrić. Jedna z kruwow bě ­so při ćě­kańcy zraniła a tuž dyrbješe ju skótny l­ěkar zastarać. Howjada běchu do toho groćany płót pastwy wobškodźili a ćeknyli.

W Sakskej dale mało šćěpjenych

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska steji w cyłoněmskim přirunanju najebać wšěch prócowanjow a namołwow přeco hišće na poslednim městnje nastupajo šćěpjenje přećiwo koronawirusej. Dotal je po šćěpjenskim monitoringu Roberta Kochoweho instituta hakle 66,3 procentow woby­dlerstwa znajmjeńša jónu šćěpjenych. Tež nastupajo druhe šćěpjenje kaž tež wobnowjenje tutoho leži Sakska procentualnje cyle zady – w absolutnych ličbach pak w delnim srjedźnym polu. Po statistice, kotraž bu zawčerawšim wozjewjena, je 65 procentow wobydlerstwa zakładnje imunizowanych a ma nimo prěnjeho a dru­heho šćěpjenja tež třeće šćěpjenje. W Budyskim wokrjesu leži incidenca dźensa pola 356,4. W Zhorjelskim wokrjesu mjenowaše RKI dźensa incidencu 274,7.

Hladajo na dalše wuwiće wabi Sakska ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) dale za škit šćěpjenja přećiwo koronje. „Pandemija njeje nimo“, wona wuzběhny. Köpping je so dźensa k štwórtemu razej šćěpić dała.

Žony měli widźomniše być

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:

Drježdźany (SN). Sakska chce žónske dorostowe nawodne mocy podpěrać, zo bychu so zaměrnje na nadawki nawjedowanja přihotowali. Tomu słuži lěto trajacy pilotowy program „Sakska digitalna – Ze žonami w načolnistwje“. Wusměrjene je wón na wony žónski personal, kotryž wotpohladuje w bliskim přichodźe nawjedowansku zamołwitosć we wobłuku digitalneje transformacije přewzać. Program skići žonam móžnosć, so intensiwnje z temami nawjedowanja specielnje w IT-branši zaběrać, so z druhimi wuchadźišćemi a perspektiwami zeznajomić, nowe zabrać a so z kmótrami a dalšimi wobdźělnicami do zaměrneje wuměny podać. Społnomócnjena sakskeho knježerstwa za digitalne, statna sekretarka Ines Fröhlich, mjenuje to nastupajo njedostatk fachowcow a nawodnych mocow „wažnu naležnosć, zo budu žony we wobłuku digitalneje transformacije widźomniše a zo wone wjace nadawkow wokoło nawjedowanja přewozmu“.

Zajimče móža so hač do 21. nowembra 23.59 hodź. pola Digitalneje agentury Sakskeje w Drježdźanach resp. pod emailowej adresu požadać.

Konop legalizować?

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Něšto dnjow po wozjewjenju prěnich detailow k planowanej legalizaciji konopje w Němskej chce zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) dźensa zwjazkowemu kabinetej hłowne dypki k tomu před­połožić. To pak njeje hišće konkretny ­naćisk zakonja. Tak rěka w naćisku na přikład, zo nima so přichodnje hižo přiswojenje a wobsydstwo mnóstwa 20 do 30 gramow k swójskemu konsumej, ­njewotwisnje wot konkretneho podźěla a pochada THC, chłostać.

Na kompromis so dojednali

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kabinet je so w zwadźe nastupajo Chinu a kontaineroweho terminala w Hamburgskim přistawje dorozumił. Chinski koncern Cosco smě so na terminalu jenož ze 24,9 procen­tami, město planowanych 35 procentow, wobdźělić. Kompromis je w amplowej koaliciji dwělomny. Njedawnych nazhonjenjow z Ruskej dla a wotwisnosće wot dodawanja płuna je so politiska zwada wuwiła. Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck ­(Zeleni) warnowaše před nowymi wotwisnosćemi.

Němska banka z dobytkom

Na krótkodobnym wopyće wčera w Kijewje dyrbješe so zwjazkowy prezident Němskeje Frank-Walter Steinmeier (SPD) po alarmje do powětroškitneho bunkra podać. Při tym rozmołwješe so z pomocu přełožerja z wobydlerjemi a zhoni wo jich situaciji. Na wopyće je Steinmeier Ukrainje brónjowu a zymsku pomoc přilubił. Foto: pa/AP/Michael Kappeler

Směrnica podpěruje digitalizaciju

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:

Drježdźany (SN/dpa). Wjace šulerkow a šulerjow ma so za wukubłanje abo studij w branši informaciskeje technologije motiwować. Na to měri so nowa spěchowanska směrnica „Iniciatiwa digitalna šula Sakska“, na kotruž je so sakski kabinet wčera dorozumił. „Ze spěchowanjom chcemy šulerki a šulerjow na wočakowane přeměnjenje dźěłoweho swěta přez digitalizaciju přihotować. Nimo toho ma so z tym njedostatk fachowcow w po­wołanjach informaciskeje technologije wotpopadnyć“, wopodstatnja kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) spě­chowanje. Ze směrnicu hodźa so šulske a zwonkašulske projekty a poskitki z wob­łukow informatiki, robotiki a programěrowanja spěchować. Štyri miliony eurow steja po zdaću lětnje k dispoziciji. Šule w zjawnym a swobodnym nošerstwje móža próstwu wo spěchowanske srědki runje tak stajić kaž towarstwa, zwjazki, załožby abo wysoke šule. Wosebje šulerkam a šulerjam we wjesnych kónčinach ma so přistup k temam kołowokoło informatiki na zwonkašulskich wuknjenskich městnach zmóžnjeć.

Inwesticija do demokratije

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Sydom hospodarskich demokratijow su wčera zhromadnje z Europskej uniju Marshallowy plan za znowanatwar Ukrainy wobzamknyli, po přikładźe ameriskich pomocow za Europu po Druhej swětowej wójnje. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wuzběhny w Berlinje, zo njeńdźe pola wuhotowanja přichoda Ukrainy „jenož wo přichodne měsacy, ale wo přichodne lěta“. Ursula von der Leyen (CDU) wuzběhny, zo njemóhł žadyn kraj znowanatwar sam zwoprawdźić. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj rozłoži, zo je wosebje w chorownjach, šulach a infrastrukturje nuznje trěbnych inwesticijow. Tutón dźěl znowanatwara njemóže so na čas po wójnje přesunyć, za to trjeba Ukraina nětko pjenjezy, zo móhła potrjebu 38 miliardow dolarow statneho deficita wu­runać. Nawoda pólskeho knježerstwa Mateusz Morawiecki rjekny, zo hodźa so za znowanatwar zamjerznjene hódnoty ruskich oligarchow wužiwać. Wón wu­zběhny, zo je wójna wotwisnosće wot ruskeho płuna wotkryła.

Wědome znjewužiwanje

Mittwoch, 26. Oktober 2022 geschrieben von:
Młoda žona a młody muž běštaj w awgusće ruku na ramiku najsławnišeje wuměłskeje twórby Drježdźanskeje galerije Stari mištrojo přilěpiłoj. Ze škleńcu škitany ­wobraz ze 16. lětstotka so při akciji njewobškodźi. Tola restawratorojo mějachu wjele dźěła z tym, slědy lěpka na ramiku wotstronić. Ataku radikalneje klimoweje skupiny „Poslednja generacija“ mam za jara dwělomnu. Hakle minjenu njedźelu staj młody muž a žona w Podstupimskim muzeju Barberini tołčene běrny na mólbu Claude Moneta mjetałoj a so potom „při­lěpiłoj“. Klimowa protestna skupina „Poslednja generacija“ je za to zamołwitosć přewzała a žada sej wot politiki ­naprawy k wobmjezowanju klimoweje změny. Klimowi aktiwisća znjewužiwaja wědomje twórby a muzeje, zo bychu kedźbnosć zbudźili. Wuskutki akcijow pak njesu chcyjo nochcyjo ći, kotřiž kulturne herbstwo zachowaja. Hižo nětko rozmysluja zamoł­wići wo tym, wěstotne naprawy zwyšić. A štó to zapłaći? Bianka Šeferowa

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND