Wobě stronje pokazać

Freitag, 05. November 2021 geschrieben von:
Wostrózbjace, to bě prěnja mysl jako widźach wčera přinošk we wusyłanju „Kontraste“. Mjez druhim předstajichu porik, kotryž so prawidłownje na protestach swo­jowólnych myslerjow wobdźěla. Mandźelskaj rěčeštaj wo njedowěrje wědomosći a statej napřećo – přiwobroćataj so k najwšelakorišim teorijam ze syće. Přiznawam, zo wěste politiske rozsudy tež za prawe nimam. Cyłkowne wustupowanje porika pak bě wottrašace, tak zo samo swójske dźěći, wnučki a dalši kontakt k nimaj wotpokazuja. Zwotkel porik pochadźa su w přinošku wobšěrnje tematizowali – z Budyšina. Wospjet předstajichu město, tak bohate na stawiznach a kulturje, z njerjaneje strony. A to je „špak“ naležnosće. Nažel zhonimy z medijow často jenož to spektakularne a njewšědne, byrnjež to w tym padźe jenož z małym dźělom ludnosće zwisowało. Wo wjetšim dźělu pak so přečasto mjelči. Tuž měli ludźom wobě stronje našeho regiona pokazać. Wšako je tež tójšto pozitiwnych iniciatiwow a idejow. Jan Bogusz

To a tamne (05.11.21)

Freitag, 05. November 2021 geschrieben von:

67 gramow konopje namaka policija w bydlenju 41lětneho w Budyšinje. Srjedu wječor bě wón z kolesom w nutřkownym měsće po puću. Policija jeho kontrolowaše, dokelž podhladnje wonješe. Sydom pakćikow konopa měješe muž při sebi, ale žadyn wupokaz. Tuž přepytowachu zastojnicy na přikaz statneho rěčnistwa jeho bydlenje a namakachu tu dalše wopojadła.

Policiji runjewon do rukow ćěkaše srjedu muž na motorskim w Hamburgu. Jako chcychu policisća jeho zadźeržeć, dokelž njeměješe nahłownik, muž, kiž so najskerje w kónčinje njewuznaje, do hłubokogaraže policajskeho komisariata 21 w měšćanskej štwórći Altona ćekny. Tam prasny do duri a ćěkaše pěši dale, doniž jeho zajachu.

Moratorij žadany

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:
Njebjelčicy (SN/pdź). Serbski sejm kritizuje raznje plan Energijoweho koncerna LEAG Miłoraz wotbagrować. LEAG mjeztym hižo prózdne a předate chěže w srjedźołužiskej wsy zwottorhuje. Hdźež je nětko hišće Miłoraz ma tak spěšnje kaž móžno brunicowa jama nastać, byrnjež wjacore wědomostne studije na trěbnosći wotbagrowanja wsy dwělowali. Němski institut za hospodarske slědźenje je hakle njedawno „Studiju k rewidowanju rewěroweho koncepta 2021 – zwužitkowanje wosebiteje přestrjenje Miłoraz njeje energijohospodarsce trěbne“ wozjewił, z kotrejž po měnjenju Serbskeho sejma „dalši raz z njewotwisneje strony pokazuja, zo wuhlo pod Miłorazom kónca brunicy dla hižo trěbne njeje“, informuje sejm w nowinskej zdźělence. Najpozdźišo za 2038, po móžnosći hižo zašo, je kónc wudobywanja wuhla w Němskej wobzamknjeny. Dokelž LEAG njedźiwajcy toho z wottorhanjom twarjenjow pokročuje, žada sej Serbski sejm hnydomny moratorij, juristisce postajene wotstorčenje rozsuda, a zo měli město toho kónčiny rekultiwować.

Škitej klimy přinošować

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Mjezynarodne financne zawody chcedźa nimale 130 miliardow dollarow za škit klimy mobilizować. K tomu wupraja so belgiska nowina „De Standaard“ dźensa, zo su pjenjezy, kotrež banki, zamóžni ludźo a fondsy za pensije přewostajeja, minimum toho, štož wočakuješ wot zamołwiteho předewzaća. Pjenjezy su dołho hižo za inwesticije předwidźane, kotrež Pariske klimowe zaměry podpěraja.

Migrantow na morju wumóžili

Calais (dpa/SN). W Doverskim zaliwje mjez Francoskej a Jendźelskej su wot wutory wječora 400 migrantow z nuzy wumóžili. Jedna wosoba, kotraž bě hižo we wodźe bjez wědomja, pak w přistawje zemrě. Migranća spytachu z čołmami Jendźelsku docpěć. Na pomocnej akciji wobdźělichu so łódźe francoskeje mariny, pobrjóžneje straže a dwaj helikopteraj. Wot spočatka lěta hač do kónc awgusta su hižo nimale 16 000 ludźi z Doverskeho zaliwa wuchowali.

Korona bytostna přičina

Aktiwisća „Extension Rebellion“ protestuja před zawodom banki JP Morgan w šotiskim Glasgowje přećiwo pr-akciji „green­washing“ – pospyt zawodow pokazać, zo so za škit přirody zasadźuja, hačrunjež to scyła abo mało činja. Demonstranća ­skedźbnjeja tak w ramiku COP26 UN ­tam so wotměwaceho klimoweho zetkanja na móžne jebanje. Foto: pa/Alastair Grant

Merkel pomina k wjetšej kedźbliwosći

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). W koronakrizy starosće před nowym přiwótřenjom połoženja předewšěm w hladarnjach a regionach z razantnje stupacymi infekciskimi ličbami přiběraja. Amtěrowaca zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) pominaše k wjetšej kedźbliwosći a wabješe znowa nuznje za wjace šćěpjenjow – tež jako wobnowjenje pola staršich ludźi. Wona je wuwědomiła, zo dyrbja při kritiskim wuwiću regionalnje z postajenjemi zakročić, kotrež su jenož pola nješćěpjenych trěbne. Strowotniski minister Jens Spahn (CDU) tłóči dale na wobšěrniše wjetše tempo při šćěpjenskim posylnjenju, tak mjenowanych „Boosterach“, a chce z praksowymi lěkarjemi a krajemi konkretne rozrisanja rozjimać.

Tež prezident RKI Lothar Wieler warnowaše před přiwótřenjom połoženja.

Sakska měła so wo bjezpłatne testy starać

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). W zwisku ze sylnje stupacymi ličbami korona­natyknjenjow w Sakskej je zapósłanc zwjazkoweho sejma Torsten Herbst (FDP) krajne knježerstwo namołwił, so za to zasadźiło, koronatesty znowa bjezpłatnje zmóžnić. „Znajmjeńša we wokrjesach, kotrež maja wysoke ličby infekcijow, měł zaso poskitk bjezpłatnych testow za wšitke wobydlerki a wšitkich ­wobydlerjow być“, rjekny Herbst wčera w Berlinje.

Njewotwisnje wot šćěpjenjow je prawidłowne testowanje wažny instrument, zo hodźeli so natyknjenja zahe spóznać a infekciske rjećazy přetorhnyć. Tež dwójce šćěpjene wosoby móža so natyknyć a infekcije dale dawać.

Zhromadny koronakurs pytany

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Berlin/Lindau (dpa/SN). Z 33 949 nowymi koronainfekcijemi je so telko ludźi w běhu dnja natyknyło kaž ženje do toho w Němskej. Paralelnje k nowemu rekordej pytaja ministrojo za strowotu Zwjazka a krajow wot dźensnišeho na konferency w Lindauje nad Bodamskim jězorom za nowym zhromadnym kursom za pandemiju w zymje. Mjez druhim chcedźa hač do jutřišeho diskutować, kak móža wjace ludźi za wobnowjace šćěpjenje motiwować. Tež testowa winowatosć w hladarnjach je tema. Hišće amtěrowacy zwjazkowy minis­ter za strowotu Jens Spahn (CDU), je wčera znowa za tak mjenowane „boosterowe“ šćěpjenja wabił. Z jeho wida njeńdźe spěšnje dosć. Tohodla maja zwjazkowe kraje wšitkim ludźom w starobje nad 60 lětami list pisać a na to pokazać. Z krajow je namjet přišoł, wšitkich, kotřiž su starši hač 70 lět, pisomnje informować.

Wotewrjene je tež prašenje, hač maja so regionalne šćěpjenske centry za boosterowe šćěpjenje reaktiwizować. Wjacore kraje, Němski dźeń městow a zastupjerjo lěkarjow su namjet Spahna kritizowali.

Při pólskej mjezy njekontrolować

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo policije (GdP) nima kontrole při mjezy k Pólskej najebać jasnje zwyšeneje ličby njedowolenych zapućowanjow požadarjow azyla tuchwilu za trěbne. „Aktualne migraciske połoženje drje je chutne, přiwšěm pak jara zdalene wot situacije, kajkuž smy we wobłuku masoweje migracije w lěće 2015 dožiwili. Tak wokomiknje scyła žaneje přičiny njeje, nachwilnje namjezne kontrole přewjesć“, rjekny předsyda GdP za zajimy zwjazkoweje policije Andreas Roßkopf wčera.

Ze 120 hač do 280 bjez dowolnosće zapućowanymi migrantami na dźeń při cyłkownej mjezy k Pólskej wot Ahlbecka hač do Žitawy su hišće we wobłuku, w kotrymž njeje wysoke zapřimnjenje do pućowanskeje swobody Europskeje unije z namjeznymi kontrolemi wusprawnić, wón doda. Roßkopf měješe nastupajo połoženje při němsko-pólskej hranicy tónle tydźeń tež rozmołwu z tuchwilu jednacym zwjazkowym ministrom nutřkowneho Horstom Seehoferom (CSU) a z Dagmar Busch, nawodnicu wotrjada za naležnosće zwjazkoweje policije w ministerstwje.

Su potrjechene

Donnerstag, 04. November 2021 geschrieben von:

Glasgow (dpa/SN). Na swětowym klimowym wjerškowym zetkanju su zastupjerjo wuwićowych krajow industrijne staty namołwili, zo bychu jich wustorkowanja škódnych maćiznow hač do lěta 2030 połojcowali a financne slubjenja dodźerželi. „Njemóžemy dlěje čakać“, rjekny Sonam Phuntsho Wangdi, zastupjer knježerstwa z Bhutana a rěčnik skupiny nanajmjenje wuwitych krajow wčera w Glasgowje. „My smy nanajmjenje k tutej krizy klimy přinošowali.“

46 krajow skupiny, w kotrychž je ně­hdźe miliarda ludźi žiwa, su po słowach Wangdija jenož za jedyn procent globalnych klimoškódnych wustorkowanjow zamołwite. Runočasnje su wone hižo nětko wšědnje wot změny klimy potrjechene. „Smy wotwisni wot toho, štož so tu rozsudźi“, Wangdi podšmórnje. Wón je zhromadźenstwo statow namołwił, połojcowanje parnišćowych płunow hač do lěta 2030 postajić.

Zastupjerjo wuwićowych krajow běchu přesłapjeni, zo industrijne staty swoje w Pariskim klimowym zrěčenju po­twjerdźene slubjenje, kóžde lěto 100 miliardow dolarow k zmištrowanju klimoweje krizy přewostajić, hakle ze zapozdźenjom docpěja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND