W zajimje wěstoty

Dienstag, 06. Juli 2021 geschrieben von:
Parličkam na šnórje podobnje jězdźa ­nakładne awta po awtodróze A 4 wot ­wuchoda na zapad Němskeje a nawopak. Druhdy maš zaćišć, zo je tam dołhi ćah po puću. Transport po dróze je bolostnje přiběrał. Wulke firmy sej drohi skład zalutuja a znjewužiwaja awtodróhu jako tajki, štož problemy zawinuje. Tele ćeže wuhład­kować je naležnosć šoferow. Njezadźiwa tuž, zo widźa někotři z nich w manipu­lowanym jězdnym pisaku jeničku móžnosć, so po zdaću wšej bědźe wuwinyć. Hdyž so přećiwo přiběracej mučnosći za wodźidłom wobaraš, ćerpi wěstota. A tohodla je nowy system DSRC trěbny, zo bychu jězdne pisaki pod kontrolu byli. Hdyž móže policija po cyłej Sakskej z jeho pomocu woprawdźe wone „čorne wowcy“ lěpje wot tamnych šoferow nakładnych wozy­dłow rozeznawać a je z woprawnjenjom z wobchada wzać, je to w zajimje wěstoty. Wšako njetrjebamy z mjenje Lkw-jemi ličić, a „čorne wowcy“ přeco maš. Axel Arlt

Lěwica: Změna bjez wojakow

Dienstag, 06. Juli 2021 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska Lěwica wobara so planowanemu wutwarej wojerskeho zwučowanišća Hornja Łužica jako přinošk k strukturnej změnje w regionje. „Tysac wojakow do kónčiny pósłać, hdźež je tak a tak hižo wjace muži hač žonow, njeje žana dobra ideja“, rjekny zapósłanča Sakskeho krajneho sejma Antonia Mertsching wčera w Drježdźanach. Tak so problemy nastupajo wotchad, špatnu infrastrukturu, demografisku změnu a pobrachowace fachowe mocy na žadyn pad njerozrisaja. Strukturna změna we Łužicy njetrjeba žanych wojakow, ale sobupostajowanje na městnje. „Wjace hač 287 milionow eurow zwjazkowych srědkow, kotrež su za wutwar wojerskeho zwučowanišća předwidźane, dyrbjeli radšo iniciatiwam na městnje kaž tež spěchowanskim programam za trajace wuwiće přewostajić. Ludźo měli sami rozsudźić, za čo srědki za strukturnu změnu nałoža, Mertsching wuzběhny. Zwjazkowa wobora chce strukturnu změnu we Łužicy podpěrać. Tak chcedźa tu hač do tysac wojakow zaměstnić a slědźerski centrum za awtonomne wo­jerske systemy natwarić.

To a tamne (06.07.21)

Dienstag, 06. Juli 2021 geschrieben von:

Z runje jědnaće lětami studij fyziki zakónčił je Laurent Simons na Uniwersiće Antwerpen w Belgiskej, a to z najwyšim wuznamjenjenjom, kaž jeho nan wčera zdźěli. Pachoł trjebaše dobre lěto za maćiznu, za kotruž liča normalnje tři lěta. Kwantowa fyzika jeho wosebje zajimuje. Nětko chce hišće masterski studij zmištrować a potom doktorske dźěło pisać. Laurent je wulce nadarjeny a bě hižo z wosom lětami maturował.

Dlěje hač 35 lět bjez płaćiweje jězbneje dowolnosće z awtom jězdźił je 56lětny muž ze sakskeho Mockrehna, kaž so při wobchadnej kontroli wukopa. Tam policija zwěsći, zo bě muž wotydźenja časćišo z awtom na dźěło jězdźił a wužiwaše je tež za priwatne jězby. Jeho 1985 w bywšej NDR wupisana jězbna dowolnosć płaćeše pak jeničce za moped a traktor. Nětko drje ma z chłostanjom ličić.

Kardinal nětko sudnik

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). Něhdyšeho prefekta ­kongregacije wěry, kardinala Gerharda Ludwiga Müllera, je bamž Franciskus 21. junija na pjeć lět za sudnika na Najwyšim cyrkwinskim sudnistwje Japo­štołskeje signatury powołał. Potrjecheny ma rozsud bamža za znamjo dowěry. Kardinal Müller bě dotal profesor ­za dogmatiku na Mnichowskej uniwersiće a njeje w cyrkwinskim prawje wukubłany. K nadawkam japoštołskeje signatury słuša rozsudy druheho najwyšeho cyrkwinskeho sudnistwa w Romje přepruwować. Mjez bamžom Franciskusom a kardinalom Müllerom je w zašłosći k rozestajenjam wo moralnoteologiskich prašenjach dóšło. Tež nadawki ku­rije­ nastupajo staj wonaj rozdźělneho měnjenja.

Rozmysluje wo wotstupje

Kralowski wopyt w Berlinje

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nižozemski kralowski porik je dźensa na statny wopyt do Berlina přijěł. Willem-Alexander a Máxima wostanjetaj tři dny w zwjazkowej stolicy. K zahajenju witaše jeju zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier z wojerskej ceremoniju před hrodom Bellevue. Nimo politiskich rozmołwow steja tež wopyty kulturnych a wědomostnych institucijow na programje. Je to prěni statny wopyt wobeju w Němskej.

Orbán „njepřećel“ žurnalistow

Berlin (dpa/SN). Organizacija Reporterojo bjez mjezow wjedźe na swojej prawidłownej lisćinje „Njepřećeljo nowinarskeje swobody“ prěni króć tež knježerstwoweho šefa z Europskeje unje: madźarskeho ministerskeho prezidenta Viktora Orbána. „Po tym zo je Orbán ze swojej stronu Fidesz lěta 2010 móc přewzał, su woni madźarsku medijowu krajinu krok po kroku pod kontrolu přinjesli“, rěka w dźensnišej zdźělence zjednoćenstwa žurnalistow.

Wulke njewjedra zachadźeli

Wobraz historiskeho wuznama: Britiska kralowna Elizabeth II. je minjeny pjatk zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) krótko do zakónčenja jeje doby zastojnstwa na hrodźe Windsor njedaloko Londona witała. Wobě žonje běštej so minjene lěta wospjet ­widźałoj. Merkel po wólbach zwjazkoweho sejma wotstupi, Elisabeth II. wostanje dale kralowna. Foto: dpa/Steve Parsons

Čěska přiwótřa postajenja

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Starosćo so wo rozšěrjenje delta-warianty koronawirusa, Čěska swoje postajenja nastupajo zapućowanje do kraja přiwótřa. Po planach knježerstwa dyrbja wot 9. julia wšitcy, kiž do kraja přińdu, internetny formular wupjelnić. Štóž njeje dospołnje šćěpjeny, dyrbi negatiwny PCR-test na koronawirus předpołožić, njewotwisnje wot toho, z kotreho kraja wón přińdźe. Dotal smědźa ludźo z tak mjenowanych zelenych krajow kaž Němskeje bjez wuměnjenjow zapućować. Wažna změna płaći wot 9. julija tež w druhim dypku: Jako dospołnje šćěpjenych wobhladuja tam ludźi hakle 14 dnjow po druhej sykawje. Dotal płaćeše to hižo tři tydźenje po prěnim šćěpjenju. Dźěłodawarjo dyrbja kontrolować, hač su dźěławi po nawróće z wukraja testowani. Ličby koronainfekcijow w Čěskej su dale snadne. Tuchwilu maja wosom padow na 100 000 wobydlerjow.

Tusk zaso wróćo

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Bywši prezident Rady EU a něhdyši ministerski prezident Pólskeje Donald Tusk je so do politiki swojeho kraja nawróćił. 64lětny přewozmje wotnětka nawodnistwo najwjetšeje opoziciskeje strony. Konwent Wobydlerskeje platformy (PO) wuzwoli jeho předwčerawšim, sobotu, jednohłósnje za městopředsydu, kiž stronu komisarisce jako předsyda nawjeduje. Do toho bě dotalny předsyda PO Borys Budka wotstupił. W temperamentnej narěči namołwješe Tusk stronu do boja přećiwo knježacej narodno-konserwatiwnej PiS. „Dźensa knježi w Pólskej zło. PiS je so ze wšěmi zwadźiła“, Tusk podšmórny.

Biskop: Na nas skeptisce hladaja

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:

Münster (dpa/SN). Skeptiske zhladowanje swětoweje cyrkwje na tuchwilny reformowy proces w Němskej ma po słowach Münsterskeho biskopa Felixa Genna tež něšto z němskej zašłosću činić. „Wobsteji strach, zo nas Němcow w swětowej cyrkwi jako tych wobhladuja, kiž po zdaću wšitko lěpje wědźa hač druzy“, rjekny Genn katolskemu internetnemu magacinej Kirche + Leben. Wón před tym warnuje to pohódnoćić. „Hdyž nastanje zaćišć, zo my Němcy wšitko zdokonjamy a wy tamni to snano tež něhdy docpějeće, by to fatalne a jara strašne było. Wostanjemy poćežowany lud z poćežowacym herbstwom.“

Reformowy proces synodalneho puća ma najwjace katolikow Němskeje za dawno trěbny. W druhich krajach su zdźěla jara skeptiscy a na Němsku „křiwje hladaja“, Genn zwěsća. Při synodalnym puću dźe wo pozicije žonow w cyrkwi, wo katolsku seksualnu moralku, wo wobchadźenje z mocu a wo celibat. Vatikan bě so wospjet kritisce k planowanym reformam wuprajił.

Zběhnjenje imunity schwalene

Montag, 05. Juli 2021 geschrieben von:

Chłostansko-prawniske přepytowanja přećiwo zapósłancomaj Lěwicy

Drježdźany (dpa/SN). Móžneho chłostanskeho přesćěhowanja dla je wuběrk Sakskeho krajneho sejma za jednaćelski porjad a imunitu minjeny pjatk tomu přihłosował, imunitu zapósłancow Lěwicy Juliany Nagel a Marca Böhmy zběhnyć. Wobaj běštaj so kónc nowembra 2019 na protestach hibanja „Ende Gelände“ w brunicowej jamje Schleenhain wobdźěliłoj. Srjedźoněmska brunicowa akciska towaršnosć Mibrag bě jeju na to ranjenja domjaceho měra dla wobskoržiła.

Böhme, kiž je zdobom zastupowacy frakciski šef, minjeny pjatk na to dopominaše, zo bě so protest swój čas měrniwje wotměł. „Njejsmoj demonstraciju nawjedowałoj abo organizowałoj. Samo-zrozumliwje pak sympatizujemoj z naležnosću spěšneho skónčenja zmilinjenja brunicy a mjezynarodneje klimoweje sprawnosće a smój demonstraciju tuž jako wobkedźbowarjej přewodźałoj.“

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND