Pytaja kaž detektiwy za wirusom

Freitag, 23. Juli 2021 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Pytać za pućom přenjesenja afriskeje swinjaceje mrětwy do wobstatka domjacych swini je po informacijach Friedricha Löffleroweho instituta čas rubjace detektiwne dźěło. „Fachowcy dyrbja do kóždeho kućika hladać“, praji rěčnica mjenowaneho zarjada Elke Reinking wčera nowinarjam. Po tym zo běchu spočatnje jenož fachowcy instituta při dźěle, su nětko tež weterinarojo wobdźěleni. „Woni maja něhdźe 60 stron wopřijacy katalog prašenjow wotdźěłać“, wona rjekny. Je to standardny katalog, kotryž tež druhe zwěrjeće mrětwy nastupajo kaž pola ptačeje gripy nałožuja.

Dźens tydźenja běchu prěnje pady mrětwy pola domjacych swini w Braniborskej zwěsćili. Nětko přepytuja fachowcy wobstejnosće w chlěwach. Nimo toho pruwuja, štó měješe tam přistup a štó bě dodawar picy. Nic naposledk chcedźa zwěsćić, hač je wirus samsny, kaž běchu jón pola zahinjenych dźiwich swini namakali. Wšitke informacije w kónčnej rozprawje přepodadźa potom zamołwitym na krajnej runinje.

Myto absolwentce spožčili

Freitag, 23. Juli 2021 geschrieben von:

Berlin/Frankfurt n. W. (RD/SN). Za jeje dźěło wo Nowej synagoze w Poznanju su Gabi Mans, absolwentku kulturnowědomostneje fakulty Europskeje uniwersity Viadrina w Frankfurće nad Wódru, w Berlinje z wědomostnym spěchowanskim mytom wulkopósłanca Republiki Pólskeje 2020 počesćili. Dorostowa wědomostnica dósta z tysac eurami dotěrowane hłowne myto w kategoriji masterske dźěło za swój wudźěłk z titulom „Fragmenty, łamki a kontinuita města wopominanja – twarjenje Noweje synagogi w Poznanju“.

Wot lěta 2008 spožča wulkopósłanstwo Pólskeje spěchowanske myto za wusahowace masterske dźěła z wobłuka duchownych a socialnych wědomosćow k pólskim stawiznam a kulturje kaž tež k němsko-pólskim poćaham. Myto słuži spěchowanju wědomostneho dorosta a ma zaměr, studowacych a promowowacych pohnuć so z němsko-pólskimi temami rozestajeć. We wobłuku zjawneho spožčenja myta wu­zběhuja intensiwny wědomostny angažement młodych ludźi. Koronapandemije dla běchu spožčenje lońšeho myta přestorčili.

To a tamne (23.07.21)

Freitag, 23. Juli 2021 geschrieben von:

Na wšě 20 000 wobdźělnikow wočakuja jutře w Berlinje na tradicionalnej paradźe homo-, bi- a transseksuelnych „Christopher Street Day“, po tym zo móžachu lońšu paradu jenož internetnje přewjesć. Demonstranća dyrbja koronakrizy dla škitny nahubnik wužiwać. Hłownej žadani lětsa stej zjednorić mjena za transseksuelne wosoby a zběhnyć zakaz za potrjechene skupiny, krej darić směć.

Z wodomjetakami a sylzopłunom je grjekska policija demonstraciju přećiwnikow šćěpjenja w Athenje rozpušćiła. Něhdźe 3 000 demonstrantow bě přećiwo naprawam knježerstwa protestowało, kotrež ćišć na nješćěpjenych zesylnja. Tak je mjeztym zakonsce postajene, zo smědźa do nutřkownych rumnosćow hosćencow a kulturnišćow jenož hišće šćěpjeni zastupić. Sobudźěłaćerjo strowotnistwa dyrbja šćěpjeni być.

Dalše zliwki hroža

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:

Offenbach (dpa/SN). W Porynsko-Pfalcy a Posaarskej dyrbja so ludźo kónc tydźenja znowa na zliwki a hrimanja nastajić. Přiwšěm njemóža meteorologojo Němskeje wjedroweje słužby w Offenbachu dotal hišće rjec, hač dóńdźe znowa k njewjedram. Prěnje spadki wočakuja sobotu na zapadźe. Njedźelu a póndźelu drje budźe wša Němska potrjechena. Minjeny tydźeń běchu sej njewjedra a zapławjenja 172 smjertnych woporow žadali.

Bydlenska politika tema

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je so dźensa z bydlenskej politiku roze­stajał. Debata na próstwu frakcije Lěwicy steješe pod hesłom „Zapłaćomne podruže w městach a wsach město wupředanje – podruže wobmjezować, socialnišo twarić, bydlenja w komunalnych rukach zachować“. Dalše temy běchu digitali­zacija a zapućowanje ćěkancow. Minister za wobswět, energiju, škit klimy a ratarstwo Wolfram Günther (Zeleni) dyrbješe na prašenja zapósłancow wotmołwjeć.

Ludwig a Hausding z chorhoju

W Norwegskej su dźensa wopory teroroweju nadpadow w Oslu a na kupje Utøya před dźesać lětami wopominali. Předwidźane běchu wjacore oficialne zarjadowanja z ministerskej prezidentku Ernu Solberg. Mnozy dojědźechu sej na kupu (hlej wobraz), hdźež bě prawicar Anders Behring Breivik 22. julija 2011 cyłkownje 69 přewažnje młodych ludźi morił, dohromady bě jich 77 smjertnych woporow. Foto: pa/Sigrid Harms

Söder: Kónc brunicy hižo do lěta 2038

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:

Mnichow/Drježdźany (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder chce wo wobzamknjenym skónčenju zmilinjenja brunicy w Němskej po wólbach zwjazkoweho sejma znowa wuradźować. Pruwować so měło, „hač njeje kónc brunicy hišće spěšnišo móžny“, rjekny předsyda CSU w swojej knježerstwowej deklaraciji wčera w Bayerskim krajnym sejmje. „Mam lěto 2038 tež na tutym městnje za njenaročne.“ Tak chcył so wón za to zasadźeć, kónc brunicy hižo w lěće 2030 zmóžnić.

FDP wuprajenja premiera kritizuje. „Söder zaso raz bjez zdaća wokoło błudźi a zaměnja populistisku symbolowu politiku z woprawdźitym škitom klimy“, praji klimopolitiski rěčnik frakcije w zwjazkowym sejmje Lukas Köhler. Wot Södera žadane nowe jednanja njebychu k škitej klimy přinošowali, ale bychu jeničce wobsedźerjam milinarnjow dalše miliardy wotškódnjenja wunjesli, štož bychu dawkipłaćerjo financować dyrbjeli.

Merkel Putinej kompromis rozkładła

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je wčera po informacijach knježerstwa z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom telefonowała. Jedna z temow bě rusko-němski płunowód Nord Stream 2. Kanclerka rozłoži Putinej w tym zwisku kompromis, kotryž běchu USA a Němska do toho wujednali. W prěnjej reakciji chwaleše rěčnik Krje­mla „konsekwentne zasadźenje němskeje strony“ při zwoprawdźenju „ryzy ho­spodarskeho projekta“, kiž polěkuje energijowej wěstoće Němskeje, kaž rěkaše.

Němska a USA běchu so po lěta trajacej zwadźe na kompromis dojednali. Płunowód ma so dotwarić, bjez toho zo USA dalše sankcije wukazaja. Z nim dóstawa Němska zemski płun z Ruskeje. Z nowej pipelinu wobeńdu Ukrainu, kotraž je na srědki z transita płuna pokazana. Chłostanja přećiwo Ruskej měli so hakle postajić, hdyž wona płun jako srědk po­litiskeho ćišća nałožuje. Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) reaguje woló­ženy na dojednanje a mjenuje je „konstruktiwne rozrisanje“.

Naležna debata šćěpjenja dla

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:

Sakski krajny sejm połoženje w koronakrizy rozjimał

Drježdźany (dpa/SN). Minister za hospodarstwo Sakskeje Martin Dulig (SPD) ma pobrachowacu zwólniwosć ludźi, so přećiwo koronawirusej šćěpić dać, za wulke riziko. Sakska steji nastupajo kwotu šćěpjenja po wšej Němskej na poslednim městnje, rjekny wón wčera w krajnym sejmje. „To je strach za přichodnu nazymu.“ Dulig apelowaše na zapósłancow, so zhromadnje za škitne šćěpjenje přećiwo koronje zasadźeć, zo by šćěpjenska zwólniwosć zaso přiběrała. Šćěpić so dać je tež akt solidarity napřećo tym, kotřiž njemóža so šćěpić dać. „Trjebamy hišće dalšu motiwaciju“, sakski hospodarski minister wuzběhny. Ličby infekcijow zaso přiběraja. Móžemy so jenož nadźijeć, zo njedóńdźe k dalšej žołmje a nowemu lockdownej. Zaměr wostanje, dalšim infekcijam zadźěwać a pandemiju dalokož móžno wobmjezować.“

Trjebamy dowolnosć?

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:
Snano njeje to zamołwitym w USA hišće nichtó rjekł: Płunowód Nord Stream 2 mjez Ruskej a Němskej njeje poprawom ničo noweho. Lětdźesatki dóstawa Němska – a z njej wša zapadna Europa – zemski płun z Ruskeje, a to spušćomnje. Hišće ni­hdy njejsu wottam Němskej „honač zawjertli“, zo bychu někajki ćišć wukonjeli. Čehodla potajkim tajke hroženje ze sankcijemi? A scyła: Čehodla trjebamy dowolnosć USA za projekt energetiskeho zastaranja Němskeje a zapadneje Europy? Prašeja so nas we Washingtonje, hdyž chcedźa nowy płunowód z Kanady do USA twarić? Snano tež hospodarske zajimy za tym tča. Móže być, zo chcedźa nas pohnuć radšo ameriski frackingowy płun kupować, kaž to Pólska čini. W přistawje Świnoujście nad Baltiskim morjom twarja mjeztym připrawu za składowanje woneho płuna, kotryž dowožuja z łódźemi ze 6 000 kilometrow zdaleneje Ameriki. Njemóžu so dopomnić, zo su so USA w tym padźe Němsku za dowolnosću prašeli. Marko Wjeńka

Dokumentuja industrijne stawizny

Donnerstag, 22. Juli 2021 geschrieben von:
W Choćebuskim měšćanskim muzeju wotewru jutře wječor nowu wosebitu wustajeńcu wo stawiznach industrijneje kultury w Delnjej Łužicy. Tak tam mjez druhim dokumentuja, kak je industrija Łužicu změniła. Časowy wobłuk přehladki saha hač do 3 000 lět wróćo. Muzej je wustajeńcu zhromadnje z krajnym zarjadom za hladanje pomnikow a archeologiskim krajnym muzejom natwarił. Jednu z rumnosćow wěnuja tekstilnej industriji Delnjeje Łužicy. Tam wustajeja tež krosna za tkaće pře­strjencow z časa wokoło lěta 1900, kaž je direktor muzeja Steffen Krestin (hlej wobraz) do oficialneho wotewrjenja muzeja nowinarjam přeradźił. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND