Wujasnjenja:
1. ćernjowkowa koalicija – Mjeno za tute nowe zjednoćenje politiskich stronow k wutworjenju krajneho knježerstwa je so lětsa tež w serbskim rozprawnistwje husto jewiło. Z BSW je nowa politiska strona do krajnych sejmow zaćahnyła, kotrejž bu fijałkojta barba přidźělena. W Sakskej njemóžachu so za nju dorozsudźić, ale w krajnym sejmje Durinskeje sta so njedawno nowa knježerstwowa koalicija stronow CDU, SPD a BSWčorno-čerwjeno-fijałkojta woprawdźitosć.
2. kadla – Šwarny, hłupy, wjesoły, dušny, sylny, wbohi, šwižny abo jenož "Ej, kadla ...!" Njeje telko serbskich słowow, kotrež so tak uniwerselnje wužiwaja, kaž tute pomjenowanje za hólca abo młodeho muža. Wšě móžne wopisowace, pozitiwne abo negatiwne čłowjeske kajkosće so tutomu słowu přistajeja. Wone wužiwa so we wšěch generacijach, husto tež we wobchadnej rěči młodostnych, mjenujcy we woznamje kaž němske młodźinske słowo "Alter".
3. klětsa – Tute kreatiwne kófrowe słowo je mjeztym w młodźinje dosć rozšěrjene a tohodla so z tutoho kruha za lětuši wuběr namjetowało. Wone je zestajene ze słowow lětsa a klětu a měni tež dokładnje tutu časowu dobu. Potajkim štóž chce wo jednym projekće, rjedźe zarjadowanjow abo podobnym rěčeć, kotrež so přez tutu dobu ćehnje, móže to z tutej nowotwórbu krótko a słódko wuprajić.
4. knihownička – Sće hižo widźeli w Budyšinje a na někotrych wsach stare, wusłužene telefonowe budki, kotrež su połne knihow (němsce "Bücherzelle")? Ludźo móža sej tam knihi wupožčować, ale tež swójske přistajić a druhim zajimcam poskićeć. A dokelž su wone tajke małe porno bibliotekam-knihownjam, je małostna forma knihownička dobry namjet za nje. Słowo drje njeje cyle nowe a pomjenowaše dotal mału přiručnu knihownju. Z tutym načasnym poskitkom pak dóstawa wone přidatny woznam.
5. legalizacija – Z tutym hišće přewjele njepřeradźacym słowom zwjazowaše so lětsa cyle konkretne zakońske dowolenje konsumowanja cannabisa – abo konopje, kaž starši Serbja snadź skerje praja. Je to pad, hdyž dóstawa powšitkowny wobrot we wobłuku zjawneje debaty k cyle konkretnej temje jedyn přidatny njewuprajeny woznam, kotryž je skoro kóždemu wědomy. Hdyž na př. googluješ němski přełožk, da so ći hnydom wotpowědne strony ke cannabisej a jeho produktam pokazaja.
6. namolować so – Při tutym wobrazniwym namjeće z wobchadneje rěče dyrbiš na prěni pohlad trochu "wokoło róžka" myslić. Za situacije, hdyž snano njechaš cyle direktnje wuprajić, zo so něhdźe (pře)wjele alkohola pije, je so tutón złahodnjacy a žortny synonym za "wožlokać so" wutworił. Přikład: "Młodostni so zašły pjatk w klubje zetkachu, zo bychu so porjadnje namolowali."
7. paypalować – "Klik a pjenjezy su tam, dokal maja hić. W digitalnym wěku so wšudźe a přeco paypaluje. A prjed’ hač so ći 'Móžu ći pjenjezy za sobujězbu přez paypal přepokazać?' přez jazyk kuli, nó to radšo direktnje – paypaluješ." Wjele lěpje njebychmy wujasnjenje, kotrež je so z tutym namjetom sobu podało, napisać móhli. Princip tajkich twórbow so tež w serbšćinje husćišo jewi, kaž pokazuja nam googlować, youtuber a podobne wobroty.
8. přesłapjenka – Z čitarstwa zapodaty namjet za jednu překwapjenku, kotraž je wšo druhe hač pozitiwna. Měnjene móže być na přikład njewočakowany podawk abo nowostka, kotraž wuwoła nablaku hněw, přesłapjenje abo zludanje. W słownikach so tuta kreatiwna twórba hišće njejewi, za to pak hižo jónu w literaturje, mjenujcy w znatym Płomjowym comicu "Feliks a Florian" z lěta 2009.
9. sto tysac – "Wjele je so lětsa wo tutej ličbje rěčało, kiž steji symbolisce za přeće Serbow, najebać wšěch ćežow skónčnje zaso rosć a z dobrej nadźiju do přichoda hladać." Prěni raz jewiła je so tale ličba před lětom na Institutnym dnju Serbskeho Instituta we wědomostnym přednošku, hdźež je so wo potencialu a trěbnych wuměnjenjach za tajke přiběranje ličby serbsce rěčacych hač do lěta 2100 rozwažowało. Tež projekt ZARI je sej lětsa jako dołhodobny cil ličbu 100 000 do swojeho programa zapisał.
10. Wjesoła póndźela – Předewšěm w nalěću a lěću je so pod motom "Happy Monday Bautzen – Wjesoła póndźela Budyšin" tojšto akcijow přewjedło, zo by so póndźelnišim demonstrantam něšto napřećo stajiło. Organizatorojo chcychu a chcedźa ludźi z kulturnymi poskitkami hromadźe wjesć a radšo zmužitosć, solidaritu, tolerancu a wjeselo propagować dyžli jenož strach a njespokojnosć šěrić. Dokelž bě mnoho poskitkow wot Serbow sobu nawlečenych, dósta wuznamjenjena akcija tež serbski slogan.
11. wólbne superlěto – Komunalne wólby, wólby do EU-parlamenta, wólby we wjacorych zwjazkowych krajach – w lěće 2024 bu ludnosć w našim kraju jara husto namołwjena, swój hłós wotedać. To běše zawěsće tež přičina, čejež dla so jedyn z lětušich rěčnych kućikow Serbskeho rozhłosa z tutej twórbu zaběraše.
12. Zari – Tute mjeno za "Syć za serbsku rěč a regionalnu identitu" bě lětsa husto w serbskich medijach. Za Zari chowa so projekt, kotryž je sej wožiwjenje serbskeje rěče a kultury kaž tež natwar a wutwar syće rěčacych jako zaměr stajił. Jeho kulturni posrědnicy, motiwatorojo a poskićerjo rěčnych kursow chcedźa "nitki plesć" mjez rěčnje a kulturnje angažowanymi po cyłej Łužicy a podpěrać wšitkich, kiž maja zajim na zdźerženju, wožiwjenju nawuknjenju serbšćiny.
