Je-li rěč wo časowych swědkach, mysla mnozy hnydom na čas nacionalsocializma, na Druhu swětowu wójnu a na holocaust. 84lětny Günther Rehbein pak je spisał knihu „Gulag und Genossen. Aufzeichnungen eines Überlebenden“ wo swojim dóńće w NDRskim času. Na kóncu stalinizma 1953 započa so dołhi ćmowy wotrězk w jeho žiwjenju. Rehbein bě njedawno hósć na Radworskej wyšej šuli „Dr. Marja Grólmusec“.
Młody muž z města Gery, 19lětny mandźelski a nan swarješe w kruhu přećelow na wašnje płaćenja reparacijow Sowjetskemu zwjazkej. Njetraješe dołho a hižo jeho z tekstilneje firmy, hdźež dźěłaše, wotwjedźechu a zajachu. Surowje bu wón nocy dołho w Berlinje-Karlshorsće wot sobustawow NKWD přesłyšowany a čwělowany, dokelž nochcyše přesłyšowanske protokole w ruskej rěči podpisać. Poł lěta pozdźišo zasudźichu jeho na 25 lět chłostarnje. Te pak njeměješe w NDR wotsedźeć, ale w Sibirskej, w dźěłowym lěhwje Workuta, tak mjenowanym gulagu.
