Wočakuja wusud Höckeho dla

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Halle (dpa/SN). W procesu přećiwo politikarjej AfD Björnej Höckemu wužiwanja zakazaneho hesła němskich nacionalsocialistow dla wočakowachu dźensa wusud krajneho sudnistwa w Halle. Statne rěčnistwo šefej krajneho zwjazka AfD a předsydźe frakcije w krajnym sejmje wumjetuje, zo je w narěči slogan bywšeje SA wědomje wužiwał. Höcke, něhdyši wučer stawiznow, wědome wužiwanje prěje. 52lětny Höcke dyrbi w padźe zasudźenja jenož z pjenježnej pokutu ličić.

Scholz zakituje Lindnera

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je w zwadźe etata 2025 dla financnemu minister Christianej Lindnerej (FDP) rjap skrućił. „Financny minister je ministerstwam mjezy pokazał – to bě ze mnu wotrěčane. Nětko započina so wobćežny proces, přeća a woprawdźitosć zwjazać“, rjekny Scholz nowinarjam. „Spušćam so na to, zo su sej wšitcy swojeje zamołwitosće wědomi a zo nowy etat zhromadnje zmištrujemy.“

Swědk pjenjezy přepokazał

Policija je wčera Amsterdamsku uniwersitu zawrěła, po tym zo běchu so studenća k demonstraciji na dobro Palestinjanow w Gazaskim pasmje zhromadźili. Nawodnistwo kubłanišća je dźensa a jutře wšě zarjadowanja a čitanja wotprajiło, dokelž ­njemóže tuchwilu „žanu zamołwitosć za wěstotu wosobow na uniwersiće přewzać“. Foto: pa/Anadolu/Mouneb Taim

Policija njeliči z wolóženjom

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Brüssel/Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwo policistow Němskeje njewočakuje z planowanej reformu azyloweho prawa EU žane wolóženja za policiju. „Migraciski ćišć do Europy a wosebje do Němskeje wostanje dale wulki“, rjekny předsyda dźěłarnistwa Heiko Teggatz powěsćerni dpa. „Dołhož wosebje Němska powabki, do Němskeje zapućować, spěšnje njeredukuje abo njewotstroni, ludźo dale spytaja, ilegalnje do Němskeje zapućować.“ Po jeho měnjenju je trjeba, ćěkancow při wonkownych mjezach EU konsekwentnje wotpokazać.

W Brüsselu chcychu dźensa reformu azyloweho prawa w EU doskónčnje wobzamknyć. Z njej maja spěšniše azylowe procesy při mjezach EU móžne być.

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Při nadpadźe na swoje awto je sobudźěłaćer UNO w Ga­zaskim pasmje žiwjenje přisadźił. Dalši sobudźěłaćer UNO so po informacijach swětoweje organizacije zrani. Je to zdobom prěni mjezynarodny pomocnik UNO, kiž bu w Gazaskim pasmje mo­rjeny. Awto, z kotrymž běštaj mužej po puću do chorownje, bě jasnje jako awto UNO woznamjenjene. Po spočatku wójny w Gazaskim pasmje su tam dotal ­nimale 200 sobudźěłaćerjow UNO mo­rili. Wšitcy běchu Palestinjenjo.

Skupina prawicarskich israelskich ekstremistiskich aktiwistow je wčera spy­tała, transport pomocnych srědkow do Gazaskeho pasma zadźeržeć. Skupina blokowaše nakładne awta na pomjeznym přechodźe na juhu pasma, pale­stinske medije rozprawjeja. Aktiwisća ­ćahachu pomocne srědki z awtow a znajmjeńša dźewjeć jězdźidłow wobškodźichu. Policija je štyrjoch z cyłkownje sto wobdźělnikow zajała. W Gazaskim pasmje čaka něhdźe milion ludźi nuznje na žiwidła, wodu a medikamenty.

Ukrainu dale podpěruja

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Zwjazkowy kancler Scholz sej z nawodami nordiskich krajow přezjedny

Stockholm (dpa/SN). Hladajo na rusku ofensiwu na sewjerowuchodźe Ukrainy su Němska a nordiske kraje Ukrainje ­dalše brónje přilubili. „Smy zjednoćeni w swojej podpěrje na dobro Ukrainy w zakitowanskim boju přećiwo ruskemu nadpadej“, rjekny zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) wčera na zetkanju ministerskich prezidentow Šwedskeje, Danskeje, Finskeje, Norwegskeje a Islandskeje w Stockholmje. „Podpěrujemy Ukrainu dale, dołhož je tole trěbne.“ Scholz wuraznje na to pokaza, zo je tuta jednota něšto, „štož njeje Ruska wočakowała“.

Hišće jasniši bu finski knježerstwowy šef Petteri Orpo. Połoženje na bitwišću je kritiske. Je na času, wjace činić. „Nochcemy nowy Mariupol w Charkiwje widźeć. Tohodla dyrbi nětko kóždy jednotliwy kraj na zapadźe, w Europskej uniji hnydom wšitko činić, štož móže.“ Ruske jednotki su před dnjemi ofensiwu w Charkiwskej kónčinje zahajili a wukonjeja tam masiwny ćišć na ukrainske wójsko.

Wuwaženje mytować!

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:
Wjeselimy so, zo mamy kónčiny połne „žiweje dwurěčnosće“, štož za nas prěnjotnje woznamjenja: žiweje serbšćiny wšědny dźeń. A angažowani maćernorěčni Serbja tutoho regiona su hustodosć tež w susodnych gmejnach wažni pomocnicy při wožiwjenju našeje rěče. Tohodla su sej wšitcy dobyćerjo lětušeho wubědźowanja simul+ swoje myto zasłužili – a přejemy jim wjele zboža při zwoprawdźenju kreatiwnych idejow, wšako je hižo zašłe lěta na tute wašnje wjele noweho na dobro Serbstwa narostło. Tež w druhich kónčinach, hdźež su wuměnjenja za žiwu dwurěčnosć hišće wjele ćeše, je kedźbyhódnych dobyćerskich projektow. Njech tež tule dale a wjac serbskich rěčnych rumow nastanje! Při­wšěm bych sej přała, zo změja w přichodźe runje tute kónčiny, kotrež maja nastupajo žiwu dwurěčnosć tuchwilu wosebje wjele nachwatać, wjetši podźěl na wuznamjenjenych projektach. Nadźijam so, zo njebu lětsa žadyn wažny impuls rewitalizacije zabyty. Bianka Šeferowa

Žurki w přirodźe wusadźene

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Lipsk (dpa/SN). Dlěje hač dwě lěće po zahajenju programa plahowanja žurkow je Lipšćanski zwěrjenc prěni króć pólne žurki w přirodźe wusadźił. Młodźata su na něhdźe 30 hektarow wulki zahon na sewjeru Sakskeje dowjezli, coologiska zahroda zdźěla. Dźěl płoniny su z elektriskim płotom wobdali, zo bychu žurki před njepřećelemi škitali, kiž móhli je zežrać. Zahon běchu hižo před lětami z rostlinami zwosadźeli, kotrež žurki za žiwjenje trjebaja a w kotrychž móža so chować. Ratarjo płoninu njewužiwaja. Nimo toho namakaja žurki tam točene podzemske roły jako jamy a něšto picy. Cyłkownje 71 pólnych žurkow su wusadźili. Družina je sylnje wohrožena.

Z wusadźenjom zwěrjatow su prěnju wažnu kročel za škit populacije pólnych žurkow na sewjerozapadźe Sakskeje zwoprawdźili, coo zdźěla. „Plahowanje pod dohladom čłowjeka a wusadźenje zwěrjatow stej wažnej, zo bychmy wobstatk žurkow zwěsćili a populaciju natwarili, kotraž móže so sama rozmnožić“, rjekny direktor coowa Jörg Junhold. Program podpěrowachu škitarjo žurkow, regionalni ratarjo a swobodny stat Sakska.

52. Dixieland-festiwal zahajeny

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:
Z tradicionalnym swjedźenjom za swójby „Dixieland“ w Drježdźanskim zwěrjencu su wčera 52. mjezynarodny festiwal Dixieland w Drježdźanach zahajili. Cyłkownje šěsć hudźbnych skupin je hosći na to nastajiło, što saksku krajnu stolicu hač do přichodneje njedźele wočakuje. Swójby dožiwichu hižo raz najlěpšu jazzowu hudźbu, na wobrazu Sunshine Brass Band z durinskeho Suhla. Hač do swjatkow wustupuje w Drježdźanach 38 skupin z dźesać krajow na wjacorych městnach. Na 44 zarjadowanjach móža hosćo 250 króć tradicionalny jazz dožiwić. Zamołwići ­wočakuja tež lětsa dźesaćitysacy hosći z tu- a wukraja. Foto: Jürgen Männel

Drježdźany (dpa/SN). Wjace hač 32 000 ludźi podpěruje katalog žadanjow na dobro lěpšich ramikowych wuměnjenjow w pěstowarnjach Sakskeje. Podpisma su wčera w Drježdźanach kultusowemu ministerstwu přepodali. W dokumenće žadaja sej mjez druhim lěpši personalny kluč, zawěsćenje dźěćacych přebywanišćow tež w padźe woteběracych ličbow dźěći a wjetši praktiski podźěl při wukubłanju nowych fachowcow.

Katalog žadanjow zestajał je zwjazk „Sylne pěstowarnje za sylne dźěći“, kiž je tež podpisma zezběrał. Zwjazkej přisłuša nimo nošerjow dobroćelskeho hladanja kopica organizacijow. Žadanja měrja so w prěnim rjedźe na krajne knježerstwo.

Najebać woteběrace ličby dźěći je kwalita wothladanja dźěći masiwnje woh­rožena, jeli so njeporadźi, z dosahacym financowanjom wokomikny personal dospołnje w systemje dźeržeć, žada sej zastupowaca předsydka dźěłarnistwa ­kubłanje a wotćehnjenje GEW Astrid ­Axmann. „Hobersku šansu, sakski personalny kluč lěpje wutwarić, njesměmy skomdźić. Kwalitatiwne hladanje dźěći dyrbi přiwšěm zapłaćomne wostać.“

To a tamne (14.05.24)

wutora, 14. meje 2024 spisane wot:

Cwólba dźesać lět starych paduchow zaběra tuchwilu policiju w Šwicarskej. Hólcam wumjetuja zadobywanje, policija w Schaffhausenje zdźěla. Pječa su so minjenu srjedu do domu zadobyli, w kotrymž měješe skupina hrajerjow swój domicil. Tam wšitko přeborkachu a wšelake wěcy spakosćichu. Do toho běchu wokno z plesternakom rozbili. Škoda wučinja wjacore sta eurow. Přepytowanja je statne rěčnistwo za młodźinu přewzało.

Symjo cannabisa kupiło je sej mjeztym sydom procentow ludźi w Němskej, zo by rostlinki priwatnje plahowało. To je slědźenski institut YouGov zwěsćił. 89 procentow to hišće činiło njeje. Jědnaće procentow pak to hišće planuje. Młodźi ludźi mjez 18 a 34 lětami symjo cannabisa za rostlinki najčasćišo kupuja (14 procentow). Wot 1. apryla smě kóždy doma – nic w zahrodźe – tři rostliny plahować.

nowostki LND