W swojej lětušej dowolowej seriji předstajamy wosobiny, kotrež na někajkežkuli wašnje stawizny z tym zachowaja, zo starožitnosće zběraja a je zdźěla zjawnosći spřistupnjeja.

Ze stawiznami Běłeho Chołmca so wučer na wuměnku Werner Thomas hižo lětdźesatki intensiwnje zaběra. 81lětny powěda, zo bě to tež jeho wuj wo swojej ródnej wsy w Šleskej činił, kotruž dyrbjachu po Druhej swětowej wójnje wopušćić. Thomasec swójba přińdźe do tehdy nimale ryzy serbskeho Złyčina pola Łaza, hdźež bydlachu pola Nagelec. Tam nawukny Werner Thomas jako 14lětny prěnje­ serbske słowa. Po studiju pedagogiki na Lipšćanskej uniwersiće sta so 1951 z wučerjom w Bórkhamorje, a dwě lěće po tym přińdźe do Běłeho Chołmca, hdźež zamó jako wučer za stawizny šulerjow zahorić. Po jednym lěće – jemu bě runje hakle 23 – powołachu jeho za direktora tamnišeje šule, kotruž nawjedowaše 42 lět hač do rentnarskeje staroby.