Podstupim (dpa/SN). W Braniborskej chcedźa tomu zadźěwać, zo afriska swinjaca mrětwa wudyri, a tak budu tam dźiwje­ swinje bóle třěleć. „Hajnicy su namołwjeni dale wšitke móžnosće za to połnje wučerpać“, zdźěla ratarske ministerstwo w Podstupimje. „Za to hodźa so wosebje tajke hońtwy z pomocnikami a psami, we wobłuku kotrychž dźiwinu honja. Při tym móža wobdźělnicy runočasnje za zahinjenymi­ dźiwimi swinjemi pytać.“ Za ludźi njeje wirus strašny, za domjace a dźiwje swinje pak smjertne.

Dokež hońtwjerske psy dźiwinu njerozeznawaja a tak tež sorny, jelenje a muflony honja, kotrež hajnicy hnydom sobu zatřěla, chcedźa škitny čas za nje wot 16. do 31. januara zběhnyć. Wuwzaćne rjadowanje płaći za wuchodne wokrjesy Braniborskeje. Dźiwje swinje smědźa hońtwjerjo tak a tak cyłe lěto třěleć. „Kóžde dźiwje swinjo mjenje k tomu přinošuje, zo so mrětwa njerozšěrja“, rjekny nawoda lěsniskeho referata ministerstwa Carsten Leßner powěsćerni dpa.

Ischinger žada sej rezoluciju UNO

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po konferency wo Libyskej ma šef Mnichowskeje wěstotneje konferency Wolfgang Ischinger rezoluciju Bjezstrašnostneje rady UNO za nuznje trěbnu. Berlinske wobzamknjenja móhli za wšěch wobdźělenych hakle skutkować, su-li w New Yorku přez rezoluciju UNO „wobkrućene a přesadźomne“, rjekny Wolfgang Ischinger dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. „Přiwšěm dyrbjeli wočaknyć, hač su čłonojo bjezstrašnostneje rady k tomu scyła zwólniwi. Toho­ so jara nadźijam.“

Do wobydlerskeje wójny w Libyskej splećene staty běchu so wčera na to dojednali, zo dodźerža embargo bróni a zo konfliktne strony wojersce njepodpěraja. Bjezstrašnostna rada UNO měła sankcije přećiwo tym krajam wukazać, kotrež embargo bróni ranja.

Ischinger sej žadaše, zo měli so wukazane sankcije tež přesadźić. „Trjebamy kontrolny mechanizm, zo móhli krajam, kotrež embargo ranja, wotpowědnje hrozyć, w nuzy tež wojersce. Štó pak móhł to činić? Wšo to njeje hišće rozrisane.“

Bajka raz hinak wokoło

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:
Chuda, za to pak rjana sprawna holca z ludu zetka princa. Wonaj so zalubu­jetaj, a po zmištrowanju wšelakorych wužadanjow sej ju princ skónčnje za žonu bjerje. Holca stanje so z kralowskej wyšnosću, a tak knježitaj hromadźe hač do kónca žiwjenja­ k wjeselu ludu ... Tak so bajka baje.­ Motiw popjelawki je jedyn z najwoblubowanišich a najrozšěrjenišich na swěće. Wobhladuja jón jako archetypus a jón tež rady w psychoanalytiskim wobłuku wužiwaja. Princ Harry z jendźelskeho kralowskeho domu bajku nětko na hłowu staja. Wón a jeho mandźelska Meghan, kotraž je són popjelawki dotal par excellence sćě­lesnjała,­ so kralowskeje róle wzdataj. Chcetaj wotnětka kaž normalnaj čłowjekaj žiwaj być. Tak je holca skónčnje swojeho zrudneho princa z royalneho jastwa wuswobodźiła. Kajke sćěhi tónle nowy­ motiw za poćah splahow kaž tež za psychoterapiju ma, njeje hišće wot­­wi­- dźomne. Cordula Ratajczakowa

To a tamne (20.01.20)

póndźela, 20. januara 2020 spisane wot:

Šěsć ponyjow nachwilnje zajała je policija we Werdauwje pola Zwickauwa. Zwěrjata běchu z pastwy ćeknyli a „zaměrnje do směra na policajsku stražu běželi“, kaž policija zdźěla. Jako běchu ponyje dwór rewěra docpěli, su zastojnicy jenož hišće wrota za nimi zawrěli. Konje wostachu w „aresće“, doniž wobsedźer njepřińdźe a je tam njewotewza.

Trjebany konopej je so pola noweho wobsedźerja w staće USA Michiganje jako přewšo drohotny wopokazał. Jako chcyše muž z dźowku chětro twjerde zawki wutřasć, namakaštaj wonaj w nich 43 000 dolarow (38 000 eurow). Wot wikowarja trjebanych meblow zhoništaj wonaj wo dotalnej wobsedźerce: Wnučka bě po smjerći swojeho dźěda stary konopej preč dała, bjeztoho zo by wo schowanych pjenjezach wědźała. Nowaj wobsedźerjej staj jej pjenjezy přewostajiłoj.

Wjace móžnosćow w interneće

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Policisća maja w boju přećiwo znjewužiwanju dźěći přichodnje wjace móžnosćow. To je Němski zwjazkowy sejm dźensa wobzamknył. Tak smědźa sej nětko z kumštnje produkowanymi filmami wo znjewužiwanju dźěći kontakt k woprawdźitym skućićelam wulišćić. Dotal njemóžachu so policisća do jich kruhow předrěć, dokelž bychu za to­ chłostajomny njeskutk skućić dyrbjeli. Zdobom je wotnětka hižo chłostajomne, w socialnych medijach splažne kontakty k dźěćom nawjazać.

Pompeo a Putin chcetaj přijěć

Washington (dpa/SN). Wonkowny minister USA Mike Pompeo chce so zajutřišim, njedźelu, na konferency wo połoženju w sewjeroafriskej Libyskej, hdźež knje­ži wobydlerska wójna, wobdźělić. To zdźěla wonkowne ministerstwo we Washingtonje. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je zastupnikow z wjace hač dźesać krajow na mjezynarodnu konferencu do Berlina přeprosyła. Připrajili su mjez druhim francoski prezident Emmanuel Macron, turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan a ruski prezident Wladimir Putin.

Dešć wobornikam pomha

Dojednanje je „ruski rulet“

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Choćebuz (SN). Zwjazk a kraje su so na to dojednali, brunicowe milinarnje hač do lěta 2038 wotpinyć, štož žněje pozitiwne reakcije, ale tež kritiku. „To je dalši dyr ludźom we Łužicy a ćežka hypoteka za hospodarske stejnišćo Němska. Hač do dźensnišeho su wšitke plany nowych atraktiwnych dźěłowych městnow ryzy fantazija. Nimo toho njeje žaneje noweje milinarnje, kotraž na zakładźe płuna milinu produkuje. A přiwšěm chcedźa tři lěta prjedy přestać brunicu wudobywać. To njeje žana seriozna politika, ale ruski rulet“, měni zapósłanc zwjazkoweho knježerstwa Torsten Herbst (FDP).

Po słowach hłowneho jednaćela Choćebuskeje Industrijneje a wikowanskeje komory Marcusa Tolle su prawniske dojednanja mjez Zwjazkom a brunicowymi krajemi nuznje trěbne. Zdobom měli monitoring zarjadować, z kotrymž wuwiće milinoweje produkcije, zastaranske zawěsćenje a wubědźowanjakmanosć wobkedźbuja.

Wjace pjenjez za wjesne kónčiny!

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wuchodoněmscy ratarscy ministrojo žadaja sej wot zwjazkoweho knježerstwa dosahace pjenježne srědki za to, skrućić wjesne kónčiny a financować lěpši škit wobswěta a zwěriny přez ratarjow. Hdyž EU financny wobłuk noweje spěchowanskeje doby wot lěta 2021 postaji, ma wona wotpowědne ćežišća zakótwić. „K tomu słušeja inwesticije do škita wobswěta a klimy, do škita resursow, zwěrjatow, do jich derjeměća kaž tež do wuwića wjesnych kónčin“, rjekny ratarski minister Mecklenburgsko-Předpomorskeje Till Backhaus (SPD) wčera po wuradźowanju ze šefami ratarskeho wobłuka w Berlinje.

Do dźensa zahajaceho so Zeleneho tydźenja běchu­ so ministrojo z prezidentami wuchodoněmskich­ ratarskich zwjazkow w Berlinje zetkali. Ratarjo kritizuja knježerstwo, zo zakonje na dobro klimy a zwěriny­ běžnje přiwótřa.

To a tamne (17.01.20)

pjatk, 17. januara 2020 spisane wot:

Z płatowymi měškami z Němskeje chcedźa w Awstralskej młodźatam pomhać, kotrež buchu při lěsnych wohenjach zranjene. Gertje Forlong zběra samošite měški, zo by je wuchowanskim stacijam za zwěrjata pósłała. 44lětna ma w Mühlheimje nad rěku Ruhr wobchod za płaty. Po jeje internetnej namołwje je so cyły rjad pomocnikow přizjewił a jej mjeztym wjace hač sto měškow pósłał.

Z twarožkom policajske awto wobškodźili su w Berlinje-Neuköllnje. Do toho běchu zastojnikow nócneje hary dla k bydlenju wołali. Po tym wuhladachu zastojnicy 20 centimetrow wulku wužłobinu na třěše awta a wotłamanu škričkowu antenu. Wjetši kruch twarožka ležeše pódla awta. Štó bě jón ze šesteho poschoda ćisnył, njemóžachu bohužel zwěsćić.

Chce wjetšinu zdobyć

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Statnik: Mjeńšinowa rada je najwažniši zwisk do zwjazkoweje politiki

Berlin/Budyšin (SN/JaW). Předsyda Domowiny Da­wid Statnik je mjeztym třeći króć předsyda mjeńšinoweje rady Němskeje. Wón přewozmje zastojnstwo po tur­nusowym rjadowanju wot Dana z Južneje Schleswigskeje, Jona Hardona Hansena.

Jedna tema budźe Miłoraz

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Antonia Mertsching z frakcije Lěwi­cy je jenička nowa zapósłanča Sakskeho krajneho sejma z Hornjeje Łužicy, kotraž­ nima mandat AfD. Póndźelu wopy­ta wona Domowinu, a tam je Axel Arlt z njej porěčał.

Što je Was pohnuło Domowinu wopytać?

A. Mertsching: Jako zapósłanča noweje frakcije Lěwicy bydlu w Běłej Wodźe, kotraž serbskemu sydlenskemu rumej přisłuša. Prěnjotnje pochadźam z małeje delnjołužiskeje wsy Radochlice (Rettchensdorf) pola Stareje Darbnje (Alt­dö­bern). W Hornjej Łužicy serbstwo bóle spóznawam. W nowym krajnym sejmje njejsu Serbja hižo tak strony přesahujcy zastupjeni, jeničce w frakciji CDU dwaj. Hdyž w swójskej frakciji nikoho wjace nima­my, da chcu so ja ze serbskimi naležnosć zaběrać.

Kajke je tuchwilne zrozumjenje nastupajo Serbow we wašej frakciji?

A. Mertsching: Wěmy, zo su woni wul­ka­ skupina ludźi na wuchodźe Sakskeje, kotraž ma lědma hišće swójske zastup­nistwo w krajnym parlamenće. Wo tym rozmyslujemy, tohodla sym Domowinu wopytała.

Nastate połoženje pak je wuslědk drje demo­kratiskeho, ale ranjaceho rozsuda zjězda Lěwicy loni w Lipsku.

nowostki LND