Pakćiki z darami dóšli

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Erfurt (B/SN). 70. pomocny transport durinskich kolpingowych swójbow je w Rumunskej, 1 900 pakćikow a dalše dary, su partnerojo dźakownje přijimali. Rozdźělenje je so derje radźiło, tak zo móža so mnohe dźěći w nuzy, swójby a socialne zarjadnišća w regionje Timişoara, Mocrea a Ineu nad darom z Němskeje wjeselić.

Swěčka za synodalny puć

Zhorjelc (B/SN). W Zhorjelskej Jakubowej katedrali swěći so nětko dwě lěće wose­bita swěčka za synodalny puć. Po słowach biskopa Wolfganga Ipolta pokazuje wona na „ryzy znamjenja časa“ a roze­znawa mjez „časowym duchom a mainstreamom“. Němscy biskopja so na to dojednachu, zo ma so w kóždej katedrali tajka swěčka swěćić, kotraž dopomina na zhromadny puć wosadow.

70 lět w słužbje bamžow

Iran nětko bjez wobmjezowanja

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Iran nima Wienske atomowe zrěčenje z lěta 2015 hižo za zawjazowace. Teheran chcył nětko swój atomowy program bjez wobmjezowanja dale wjesć a tež uran we wysokej kwaliće produkować, iranske knježerstwo zdźěli. USA běchu zrěčenje w meji 2018 jednostronsce wupowědźili a nowe sankcije přećiwo Teheranej wukazali. Mjezynarodne zrěčenje bě Iranej do toho wužiwanje atomoweje energije za měrliwe projekty zmóžniło a sankcije přećiwo krajej zběhnyło.

Namołwjeja k zdźeržliwosći

Berlin (dpa/SN). Hladajo na eskalaciju krizy mjez USA a Iranom su Němska, Wulka Britaniska a Francoska wšitke wobdźělene strony k „najwjetšej zdźeržliwosći“ namołwjeli. Rozsudne je, zo so połoženje dale njepřiwótři, rěka w zhromadnej deklaraciji zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU), francoskeho prezidenta Emmanuela Macrona a britiskeho premierministra Borisa Johnsona. Spirala namocy měła so skónčić.

Nowy prezident w Chorwatskej

Stajnje zaso přichadźeja ludźo w južnotirolskim Luttachu k městnu, na kotrymž bě w nocy na njedźelu 27lětny ze swojim awtom­ do skupiny němskich­ sněhakowarskich turistow zrazył a šesćoch z nich morił. Młodostni chcychu runje dróhu k hotelej přeprěčić. Šofer měješe wjace hač 1,9 promilow alkohola w kreji. Foto: dpa/Lino Mirgeler

Afriskaswinjaca mrětwa so dale bliži

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Baršć (dpa/SN). Škitny płót přećiwo afriskej swinjacej mrětwje je w Braniborskej w dalokej měrje dotwarjeny. We wokrjesu Sprjewja-Nysa pobrachowaše minjeny pjatk hišće pjeć kilometrow, kotrež chcychu dźensa w běhu dnja dozhotowić, kaž rěčnik wokrjesa wobkrući. Cyłkownje sahaja mobilne elektriske škitne płoty wot Frankfurta nad Wódru něhdźe 120 kilometrow do směra na juh hač k sakskej mjezy.

Minjeny štwórtk bu znate, zo so afriska swinjaca mrětwa w Pólskej němskej mjezy dale bliži. Kaž tudyše zwjazkowe ratarske ministerstwo zdźěli, su na mrětwu zahinjene dźiwje swinjo jenož 21 kilometrow před mjezu namakali. Naposledk bě wotstawk hišće 40 kilometrow wučinjał. Po informacijach pólskeje nowiny Gazeta Wyborcza, na kotrež so weterinarny zarjad złožuje, jewještej so nowej padaj mrětwy we wokrjesu Żary we wojewódstwje Lubuskie. Město Żary leži juhowuchodnje Choćebuza.

Trump hrozy Irakej ze sankcijemi

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Washington/Bagdad (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je Irakej z masiwnymi sankcijemi hrozył, dyrbjał-li 5 000 ameriskich wojakow z kraja wupokazać. Sankcije bychu tak razne byli, kaž „nihdy do toho“, rjekny Trump žurnalistam na wróćolěće ze zwjazkoweho stata Floridy do Washingtona.

Trump sej žadaše, zo dyrbjał Bagdad Americe kóšty za w Iraku natwarjenu infrastrukturu narunać. „Njecofnjemy swojich wojakow, chibazo nam wudawki wróća.“ W druhim padźe chcył Trump sankcije wukazać.

Irakski parlament w Bagdadźe bě wčera knježerstwo namołwił, wšitkich wukrajnych wojakow z kraja wupokazać. Nimo toho měł irakski powětrowy rum wukrajnym wójskam zawrjeny być. USA maja tuchwilu 5 000 wojakow w Iraku, kotřiž tam přećiwo teroristiskej milicy Islamski stat wojuja. Nastork wobzamknjenja bě morjenje wysokorjadneho iranskeho generala Ghassema Soleimanija přez USA. Iran bě bjezposrědnje na to wjećbu připowědźił.

W Iranje běchu dźensa statysacy ludźi na pochowanju Soleimanija.

To a tamne (06.01.20)

póndźela, 06. januara 2020 spisane wot:

Wo titul swětoweho mištra w mjetanju hodownych štomow su so wčera w pfalcskim Weidenthalu wubědźowali. Wobdźělnicy su w třoch disciplinach nastupili: Tak dyrbjachu 1,50 metrow wysoki štom kaž hlebiju mjetać, jón kaž hamor wjerhać a přez wysokoskokowu łatu ćisnyć. Sta ludźi spektaklej přihladowachu. Městny koparski klub Wackerm je zarjadowanje we wsy z 2 000 wobydlerjemi mjeztym 14. króć zarjadował.

Milinu nadróžneje lampy je šofer nakładneho awta wužiwał, zo móhł w swojej kabinje telewiziju hladać. Policistam napadny wčera rano na přemysłownišću w durinskim Nohra kabl, kotryž wjedźeše wot sćežora lampy do kabiny Lkw-ja. 39lětny šofer dyrbješe chcyjo nochcyjo přiznać, zo bě sej milinu přiswojił. Za to trěbne techniske nastroje měješe w awće. Na njeho wšak čaka nětko chłostanje.

Dobroćiwe mjezwočo prěnjeho ministerskeho prezidenta lěta 1990 wutworjeneho kraja Braniborskeje, kotrež wuhladamy na mjeztym historiskim foće załoženskeho akta Załožby za serbski lud 19. oktobra 1991 na skutkowanišću Handrija Zejlerja před wołtarjom Łazowskeje cyr­kwje, wostanje Serbam w pomjatku. Po ćežkej chorosći je Manfred Stolpe 83lětny w nocy na 29. december 2019 zemrěł.

16. meje 1936 w Stettinje rodźeny ma trajne zasłužby jako posrědkowar. Za čas NDR bě studowany jurist wot lěta 1982 hač do towaršnostneho přewróta konsistorialny prezident wuchodneho regiona Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska a zdobom městopředsyda Zwjazka ewangelskich cyrkwjow w NDR. Zastojnstwow dla měješe tež kontakty z ministerstwom za statnu bjezstrašnosć NDR. Tohodla Stolpemu jako ministerskemu prezidentej přeco zaso wumjetowachu, zo je za stasi dźěłał. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo pak lěta 2005 sudźeše, zo njebě wón „inoficialny sobudźěłaćer“ (IM) NDRskeje tajneje słužby.

Kritizuja plany Turkowskeje

pjatk, 03. januara 2020 spisane wot:

Athen (dpa/SN). Tři srjedźomórske kraje Israel, Grjekska a Cypern su plany turkowskeho prezidenta Recepa Tayyipa Erdoğana­ kritizowali, wojerske jednotki do sewjeroafriskeje Libyskeje pósłać. „To stabilitu regiona strašnje wohroža“, rěka w deklaraciji, kotruž su ministerscy prezidenća třoch krajow podpisali. Turkowski parlament bě wčera planam Erdoğana přihłosował, z wojerskej interwenciju mjezynarodnje připóznate knježerstwo Libyskeje w boju přećiwo zběžkarskim jednotkam podpěrać.

Ludźo ćěkaja před wohenjemi

Canberra (dpa/SN). Na juhowuchodźe Awstralskeje dyrbja tysacy ludźi před zahu­bnymi lěsnymi wohenjemi ćěkać. W zwjazkowymaj statomaj New South Wales a Victoria chcedźa wjace hač dźesać městow ewakuować, mjez nimi woblubowane turistiske metropole. W po­brjóžnym měsće Mallacoota je marina sta ludźi wuchowała, kotřiž běchu sej před płomjenjemi k morju wućeknyli. W staće Victoria su prěni króć w stawi­znach nuzowy staw wukazali. Dotal je po cyłym kraju 19 ludźi žiwjenje přisadźiło.

Zliwki žadaja sej wjele woporow

Dwaj dnjej po zahubnym wohenju w Krefeldskim zwěrjencu steja žarowanske swěčki a leža kwětki před zachodom coowa. Wohenja­ w silwesterskej nocy dla bě so dom wopicow wotpalił. Wjace hač 30 z nich w płomjenjach zahiny. Prawdźepodobnje bě swěčkowa­ latarnja woheń zawiniła. Zwěrjenc je wot dźensnišeho zaso wotewrjeny. Foto: dpa/Roland Weihrauch

USA iranskeho generala morili

pjatk, 03. januara 2020 spisane wot:

Bagdad/Washington (dpa/SN). Konflikt mjez USA a Iranom so po morjenju wulcerjadneho iranskeho generala strašnje přiwótřa. Komander iranskich Al-Kuds-brigadow Ghassem Soleimani bě wčera při raketowym nadpadźe USA njedaloko lětanišća irakskeje stolicy Bagdad žiwjenje přisadźił, kaž iranske rewoluciske gardy dźensa wobkrućichu. Zakitowanske ministerstwo USA je mjeztym zamołwitosć za to přewzało. Kolonu jězdźidłow běchu na direktny přikaz prezidenta Donalda­ Trumpa bombardowali, zo bychu dalšim nadpadam zadźěwali, kaž z Washingtona rěka. Iran je dźensa jako reakciju „ćežku wjećbu“ připowědźił.

Najwyši nawoda Irana, ajatollah Ali Chamenei, piše w sobužarowanskim lisće, kotryž w statnej telewiziji citowachu, zo chcedźa „puć Soleimana tež bjez njeho dale wjesć“, zo pak čaka na kriminelnych „ćežka wjećba“. Wonkowny minister Mohammed Dshawad zdźěli, zo bě morjenje generala Soleimana „ekstremnje strašne“ a zo polěkuje to dalšej eskalaciji krizy w regionje. Wobkedźbowarjo su přeswědčeni, zo strach wójny mjez USA a Iranom dale přiběra.

nowostki LND