K wosomdźesaćinam sam sebje wobdarił

pjatk, 18. septembera 2015 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Je něšto njezwučeneho, hdyž sej jubilar-narodninar k wosomdźesaćinam sam najrjeńši dar wobradźi. To pak dožiwichu wopytowarjo knižneje premjery wčera wječor w Budyskej Smolerjec kniharni. Dźeń po srjedownych 80. narodninach předstaji tam wjelelětny lektor w Ludowym nakładnistwje Domowina Jurij J. Šołta swoju knihu „Horje a dele po Serbach“, kotruž bě sam wudał. Handrij Bjeńš je ju po předstawach awtora-wudawaćela wuhotował. Mjez hosćimi-gratulantami běchu wčera swójbni kaž tež bywši kolegojo z nakładnistwa.

Nowy zwjazk

pjatk, 18. septembera 2015 spisane wot:
Budyšin (SN). W rjedźe „Die sorbische Bibliothek“ Ludoweho nakładnistwa Domowina je wušoł dźesaty zwjazk, wopřijacy tři powědki Jurja Kocha. Nimo lěta 1984 prěni raz wozjewjeneje nowele „Der Kirschbaum“ čitaće dwě němskej prěnjowozjewjeni, satiru „Die violette Zeit“ a powědančko „Die Fahrt nach Tuplice“. W noweli, serbsce pod titulom „Wišnina“ wušłej, rozestaja so awtor kaž w mnohich druhich twórbach, z grawěrowacymi sćěhami zničenja krajiny a domizny. Dosłowo napisała je Měrana Cušcyna.

Flair a jednanje so lubiłoj

štwórtk, 17. septembera 2015 spisane wot:

Po kruchu „Knježe prawa“ Serbskeho ludoweho ansambla w Mortkowje

Parkowanišća njedaloko Mortkowskeje Jakubecec twjerdźizny su rědke. Štóž je so potajkim na to spušćał, zo tež krótko do spočatka lětušeho premjerneho předstajenja SLA „Knježe prawa“ sej tam spočatk měsaca městno za awto namaka, je so mylił a dyrbješe trochu dale k předstajenišću nóžkować. Městno za sebje namakać porno tomu ćežko njebě­. Kóždy stólc bě z čisłom woznamjenjeny – cyle po zastupnych lisćikach, kotrež běchu­ sej wopytowarjo kupili. Nowinka­ to, wšako bě sej loni hišće kóždy­ sam městno wuzwolić móhł. Trochu­ sćerpni dyrbjachu ći być, kotřiž sej hakle na městnje kartki kupichu. Přetož­ sobu­dźěłaćerjo SLA předachu je po­ tradicionalnym wašnju: wo kartku prosyć, přihladowar ma rozsudźić, w kotrej pjenježnej­ kategoriji chce sedźeć, sej městno na planje wupytać, zapłaćić a sej městno nańć – někotremužkuli je to dosć dołho trało. Ale što wo to? Hosćo podachu so na teren twjerdźizny, hdźež čakaše na nich předstajenje z jednanjom w 17. lětstotku. Tehdy časniki hinak tikotachu. Wjetšina publikuma bě na to nastajena.

Klasiski koncert je kruty wobstatk nazymskich přirodowych wikow biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty a domizniskeho towarstwa Radiški w Stróži pola Hućiny. Pod nawodom Liany Bertók staj tam minjeny pjatk dorostowaj hudźbnikaj swój talent kedźbyhódnje wopokazałoj.

Zboka błyšćatych, bjezporočnych powjerchow ćehnje so wuměłstwo, kotrež sej swoje mjeno zasłuža. Na tym orientuje so wosebita wustajeńca „Swobodnje w rumje“ Hornjołužiskeje wuměłstwoweje iniciatiwy „Im Friese“, prezentowaca pozicije z Berlina, Budyšina, Drježdźan, Singena kaž tež wuměłcow zarjadowarja. Hesło steji za swobodu wšěch formow, kotrež nazhonjeja we wuměłstwowym procesu zaměstnjenje a zdobom nowu wotewrjenosć. Hač do 4. oktobra móžeće sej w Korzymju tež twórby zastupjenych serbskich wuměłcow kaž Iris Brankačkoweje, Borbory Wiesnerec a Jürgena Maćija wobhladać. SN/Maćij Bulank

Žně Krabatoweje dźěłarnički

srjeda, 16. septembera 2015 spisane wot:

Třinaće wuměłcow předstaja swoje wobrazy nětko w Serbskim domje

Je rjenje, telko zajimawych a wšela­korych wobrazow zaso jónu tu na sćěnach schodźišća w Budyskim Serbskim domje widźeć. Wustajeńca Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu­ prezentuje wot minjeneho štwórtka najnowše wuměłske žně swojich­ čłonkow a čłonow. Widźeć je třiceći dźěłow – wuslědkow lětušeje molerskeje dźěłarnički na temu „Krabat“, kotruž je spěchowanski kruh w juniju w Čornym Chołmcu přewjedł. Třinaće wuměłcow, mjez nimi tajcy swěrni kaž Marko Bruk, Mario Ošika a Horst Jurtz, su jich twórcy.

Serbski folklorny ansambl Slepo dźakuje so z trójnej „Sławu“ klarinetistej Korli Tilichej­ za swěrne čłonstwo. Dlěje hač 40 lět je jón wuměłsce podpěrał.

Na domojjězbje z njedawneho wustupa na sakskej krajnej zahrodnej přehladce w rudnohorinskim Oelsnitzu je so Korla Tilich z cyłkom rozžohnował, wozjewjejo, zo bě to jeho posledni wustup w kruhu ansambla. Klětu budźe wón wosom­dźesat.

33 lět skutkowaše Korla Tilich w Slepjanskim ansamblu jako soloklarinetist a dudak. Wot lěta 1966 twari wón dudy. Wotpowědne dźěłowe kroki – kozu zarězać, jej kožuch wotćahnyć a jón garbować, tružić, trubku točić a wudebić atd. – bě w Pólskej nawuknył.

W Rakecach podawaše instrumentalnu wučbu. Jako wjelelětny hudźbny nawoda ma wón zdobom wulku zasłužbu na docpětej wuměłskej kwaliće tamnišeho dujerskeho orchestra.

Wo Drježdźanach

srjeda, 16. septembera 2015 spisane wot:
Budyšin (SN). Dypkownje k započatkej nazymy je nowa Serbska protyka w LND wušła. Redaktor Pětr Šołta je kopicu naročnych přinoškow zestajał, a čitarjo móža so zaso na zajimawu a wotměnjawu lekturu wjeselić. Nowum je, zo steji w srjedźišću klětušeje Protyki prěni raz wulkoměsto, a to sakska stolica Drježdźany, hdźež su tež Serbja swoje slědy zawostajili. Čitajće na přikład wo poćahu mjez Wettinami a Serbami, wo serbskich mjenach wšelakich měšćanskich dźělow abo wo Wustajeńcy sakskeho rjemjesła a wuměłskeho přemysła 1896.

Mišter a jeho bywša šulerka wustajataj mólby

wutora, 15. septembera 2015 spisane wot:

Dešno (HA/SN). Hižo dźeń po wuspěšnym sobotnym wječoru we wobłuku „nocy muzejow“ w Delnjej Łužicy su zajimcy njedźelu dalše rjane zarjadowanje w Dešnjanskim domizniskim muzeju dožiwili. Pod hesłom „Mišter a jeho šulerka“ wotewrěchu tam nowu wosebitu wu­stajeńcu. Dwaj wuměłcaj z Gubina předstajataj so z něhdźe třiceći mólbami we wšelakich technikach. Staj to znaty moler a grafikar Klaus Bramburger a Ute Gruner, kotraž je pola njeho wjele lět wuspěšnje molować wuknyła.

Nawodnica muzeja Babett Zenkerowa w lawdaciji podšmórny, zo jedna so tu wo wosebite přećelstwo mjez wuměłcomaj, kajkež jenož rědko mamy. „Mjeztym pak njeje Ute Gruner wjace šulerka, ale steji na swójskimaj wuměłskimaj nohomaj“, rjekny muzejownica.

Na swojich wobrazach we wšelakich technikach staj wuměłcaj tež serbske motiwy zapopadnyłoj. Ute Gruner je mjez druhim serbsku žonu z Dešna molowała. Přebywajo tam na zapusće bě wona tak hnuta, zo je na to wobraz molowała. Klaus Bramburger prezentuje so w nowej wosebitej přehladce z dosć modernym molerstwom z jara sylnymi barbami.

Naša kultura na BUGA

wutora, 15. septembera 2015 spisane wot:
Prěni kónc tydźenja w septembrje 1995 je 1 200 ludowych wuměłcow a ansamblowcow na zahrodnej přehladce BUGA w Choćebuzu třidnjowski swje­dźeń serbskeje kultury wuhotowało. Běše to prěni króć, zo bu serbska kultura na BUGA prezentowana. Choćebuski ansambl Přećelstwo, chór Łužyca, spěwna skupina Judahej a šty­ri dalše delnjoserbske ćělesa swjedźeń zahajichu. Slepjanski Serbski folklorny a Delnjoserbski dźěćacy ansambl kaž tež ansambl Žylow wokřewichu tysacy přihladowarjow runje tak kaž ćělesa Łokaśina, Drjewjanki a spěwna skupina Del­njoserb­skeho gymnazija. Budysku a Ka­mjensku župu zastupowachu chór Budyšin a Smjerdźečanscy rejwarjo. Wjeršk sobotu běštej kwasnej ćahaj ze Žylowa a Grodka-Klěšnika. Njedźelu zawjeselichu nimo hižo naspomnjenych ćělesow hosći Janšojski žónski chór, skupina Dundalija a kwasny ćah z Mosta a wuměłcy Wojerowskeje župy. Estrada „Narodna drasta w delnjoserbskich nałožkach“ z 200 sobuskutkowa­cymi a scena „Kokot“ SLA běštej wjerškaj. Nimo toho bě na BUGA wustajeńca „Serbja­ w Němskej“ widźeć. M. Laduš

nowostki LND