Wobšěrnosć překwapja
To a tamne (05.12.17)
Runje do wabjenskeje tafle „dele z płuna“ je chwatny šofer blisko durinskeho města Gery prasnył. 20lětny bě njedźelu wječor na zasněženej awtodróze A 4 wobstejnosćam přespěšnje jěł a kontrolu nad wozydłom zhubił, kaž policija zdźěla. Na to zrazy do tafle, zwróći so a přizemi w přirowje. Lochce zranjeneho dowjezechu jeho do chorownje, awto pak je dospołnje skóncowane.
Najsławnišeho ptaka kraja pytaja w Nowoseelandskej. Lětanja njekmany papagaj – tak mjenowany kakapo – z mjenom Sirocco je hižo něšto měsacow zhubjeny. 20 lět stare zwěrjo je na samotnej kupje doma, kotraž leži na delnim kóncu južneje kupy Nowoseelandskeje. Wšě pospyty jeho namakać wostachu dotal njewuspěšne. Trochuja, zo je scyła hišće něhdźe 150 kakapowow. Družina ma swój žiwjenski rum jeničce w Nowoseelandskej.
Ikona jednoći swědkow wěry
Drježdźany (B/SN). Jeho něhdyši sobudźěłaćerjo z biskopskeho oficialata w delnjosakskim měsće Vechta su na njedawnym wopyće Drježdźan biskopej Heinrichej Timmereversej wotchadny dar sobu přinjesli. Sotra benediktinkow Antje Eichhorn z klóštra Burg Dinklage je ikonu w tamnišej dźěłarni po ortodoksnej tradiciji w ručnym dźěle zhotowiła. Pod napisom „Što móže nas dźělić wot lubosće Chrystusa?“ předstajenaj staj swědkaj wěry z časa nacionalsocializma, zbóžnoprajeny Alojs Andricki (1914 – 1943) pódla Münsterskeho kardinala von Galena (1878 –1946).
Cyrkej Našeje knjenje wopytał
Drježdźany (B/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wobdźěli so na swojim nastupnym wopyće Sakskeje na nyšporje w Drježdźanskej cyrkwi Našeje knjenje. Ewangelski krajny biskop Carsten Rentzing swjećeše ekumenisku Božu słužbu hromadźe z Drježdźansko-Mišnjanskim biskopom Heinrichom Timmereversom a z fararku cyrkwje Našeje knjenje Angeliku Behnke. Z mandźelskej Elku Büdenbender zapisa Steinmeier do hóstneje knihi: „Přejemy sej měr mjez ludami a měr w nutřkownym.“
Söder ma naslědować
Mnichow (dpa/SN). Hódanje je nimo: Bayerski financny minister Markus Söder ma Horsta Seehofera w zastojnstwje ministerskeho prezidenta naslědować. Frakcija CSU w Bayerskim krajnym sejmje je 50lětneho dźensa w Mnichowje jednohłósnje za najbóle požadaneho naslědnika wuzwoliła, kaž zhoni powěsćernja dpa z kruha wobdźělnikow. Seehofer chcyše so dźensa připołdnju nastupajo swoje naslědnistwo zjawnje wuprajić.
Z Meuthenom a Gaulandom
Hannover (dpa/SN). AfD je europskeho zapósłanca Jörga Meuthena a předsydu frakcije w zwjazkowym sejmje Alexandera Gaulanda za swojeju předsydow wuzwoliła. Na swojim zjězdźe kónc tydźenja w Hannoverje je so strona z tym dalši čwak doprawa sunyła. Předsydaj škitataj eksponenta prawicarskeho křidła Björna Höcku z Durinskeje. Jako čłonka předsydstwa wobkrućena Beatrix von Storch mjenowaše kanclerku Angelu Merkel (CDU) „najwjetšu łamarku prawa němskich powójnskich stawiznow“.
Přećiwo wulkej koaliciji
Nowe wjelče postajenje w Braniborskej
Podstupim (dpa/SN). Kak z wjelkami wobchadźeć? Braniborske ministerstwo za wjesne wuwiće, wobswět a ratarstwo je tele dny we wobswětowym wuběrku krajneho sejma nowe postajenje nastupajo tak mjenowane problemowe wjelki předstajiło. Tež w Braniborskej boja so ratarjo wo swój skót na pastwje, najebać to su wjelki kruće škitane. Zadobywa-li pak so wjelk přichodnje wospjet na škitanu pastwu, abo su-li samo ludźo wohroženi, móhli jeho zatřělić.
W Braniborskej měli přichodnje hońtwjerscy wotnajerjo w najhóršim padźe na problemowe wjelki třěleć směć. Wjelče postajenje rjaduje, zo w ekstremnym padźe najprjedy městny hońtwjer tónle nadawk dóstanje, rjekny braniborski wobswětowy minister Jörg Vogelsänger (SPD) we wuběrku. Hdyž njeje zaručene, zo je wón docpějomny, kmany abo zwólniwy, měł krajny zarjad za wobswětoškit wosobu/wosoby za třělenje we wuwzaćnym padźe postajić.
Zbrašenych na dźěle bóle wobdźěleć
Drježdźany (SN). Sakska socialna ministerka Barbara Klepsch (CDU) je sej składnostnje wčerawšeho Mjezynarodneho dnja ludźi ze zbrašenjemi wjetše zjawne wědomje za to žadała, jich bóle na dźěłowym žiwjenju wobdźěleć. „Woni su motiwowani a wukonići fachowcy, předewzaća měli tónle potencial bóle wužiwać“, rjekny wona wčera w Drježdźanach. Ludźo ze zbrašenjemi přeco hišće w samsnej měrje wot rozmacha na powšitkownych dźěłowych wikach njeparticipuja.
Tak je so ličba ćežkozbrašenych přistajenych wot 2005 hač do 2015 drje wo 45 procentow na nimale 42 200 zwyšiła, runje tak podwoji so jich podźěl na wšěch bjezdźěłnych na 6,2 procentaj, kaž sakske socialne ministerstwo zdźěli. „To pokaza trěbnu potrjebu jednać.“ Sakska spěchuje dźěłodawarjow, kotřiž tajke wosoby wukubłuja abo nowopřistajeja, we wobłuku krajneho programa přidatnje k prawidłownym wukonam a narěči firmownikow, so přistajenju tajkich wotewrjeć.
Wuchod trjeba pjenjezy EU
Wo přichodźe ratarstwa su ratarscy ministrojo wuchodoněmskich krajow rozmyslowali a za zhromadnu agrarnu politiku EU po lěće 2020 dźesać tezow zestajeli. Jich adresataj staj přisłušnaj čłonaj Europskeje komisije, budgetny komisar Günther Oettinger a agrarny komisar Phil Hogan. Podamy tule někotre wobsahowe ćežišća.
Wudawki za europsku agrarnu politiku wučinjeja něhdźe 40 procentow budgeta Europskeje unije. Brexita a dalšich nadawkow EU dla boja so ministrojo wobmjezowanja ratarskeho budgeta. Tohodla sej pominaja, financy za ratarstwo a wjesny rum dale zaměrnje zasadźić a sprawnje rozdźělić. „Přichodna zhromadna agrarna politika dyrbi tak wuhotowana być, zo jeje europsku nadhódnotu jasnje spóznawaš a zo ju towaršnosć jako wažny spěchowanski instrument zaznawa, kotryž tež zwonka ratarstwa skutkuje“, pišu ministrojo.
Domjace ratarstwo njeje narunajomne, wšako zaruča wone zastaranje z kwalitatiwnje wysokohódnymi cyrobiznami. To tyje sobu škitej klimy, wobwliwuje žiwjenje na wsy a skići powołanske šansy.
Postajenje za přechod
Sym podpisała, dokelž ...
... je mi wažne, zo so mjeńšinowe prawa w Europskej uniji zesylnja. Su-li tež wuměnjenja mjeńšin we wšelakich krajach jara rozdźělne, mamy zasadnje samsne zaměry a wužadanja. Rěčnu a kulturnu mnohotnosć w Europje zesylnić a skrućić je zaměr, wo kotryž dyrbimy zhromadnje wojować. Zo je zhromadne wustupowanje mjeńšin zmysłapołne a wuspěšne, pokazuje mjez druhim zhromadne dźěło mjeńšin na zwjazkowej runinje w Němskej! Iniciatiwa FUEN měła tuž tomu dopomhać, zo so spěchowanske programy EU mjeńšinowym rěčam přiměrja. Tuchwilne programy na polu kubłanja, medijow, kultury a młodźiny měli wuměnjenja małych ludow wobkedźbować, jim wobdźělenje a spěchowanje z europskich programow jednorišo spřistupnić.
To a tamne (04.12.17)
Dokelž je swědk naheho muža w kapałce widźał, je policija natutkany porik při jeho zetkanju myliła. Přichwatana patrulja zwěsći na chórje cyrkwički we Waldshuće-Tiengenje porik w starobje 29 a 27 lět, při čimž bě muž woprawdźe nahi. Kaž so pozdźišo wukopa, bu porik hižo krótko do toho při seksualnych jednanjach w kapałce tamnišeje chorownje lepjeny. Wězo dyrbještaj muž a žona cyrkej hnydom wopušćić a mataj nětko z pjenježnej pokutu ličić.
Američan Mike Hughes njespušći w žanym padźe swój plan, ze samotwarjenej raketu do swětnišća lećeć. Kaž tamniša telewizija Fox 5 rozprawja, móhł wón swój eksperiment snano dźensa wotměć. 61lětny wunamakar a stuntman je swoju samospaslenu raketu na priwatnej ležownosći w małym Amboyju w kaliforniskej pusćinje Mojave natwarił.
