Wjace hač 40 pomnikow wotkrył

Donnerstag, 03. August 2017 geschrieben von:

Njedawno wotmě so mjezynarodne zetkanje Syće młodych akademikarjow- sorabistow w Budyskim Serbskim instituće. 21 referentow je tam wo swojich slědźenjach rozprawjało. Někotrych tule­ w małym serialu předstajamy.

Serbske a dwurěčne pomniki za padłych Prěnjeje swětoweje wójny w Hornjej Łužicy je tema masterskeho dźěła Juliana Nyče, kiž studuje kultury a literatury srjedźneje a wuchodneje Europy na Berlinskej Humboldtowej uniwersiće. „Na jednym boku dźe wo to, w kotrych gmejnach a kontekstach su tajke pomniki stajeli. Na tamnym mje zajimuje, kak wobchadźa mjeńšina ze situaciju, zo je w nacionalnym němskim konteksće sobu wojowała­. Kak rozeznawaja so serbske a němske napisy na pomnikach? Wobsah často samsny njeje, runje nastupajo patetiske zapřijeća kaž ‚wótcny kraj‘ a ‚rjekojo‘“, zwěsća 29lětny Nyča.

Swój wuměłstwowy zaměr docpěła

Donnerstag, 03. August 2017 geschrieben von:

Hižo jako dźěćo je rady molowała. Ale kaž Manuela Mohr sama praji, činješe to stajnje z wjesela, nic z někajkim wuměłstwowym cilom. Nětko pak je w Běłej Wodźe bydlaca wuměłča ze swojej prěnjej prěnjej personalnej wustajeńcu pod hesłom „Moje prěnje kročele“, kotruž su minjeny pjatk w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje wotewrěli, swój wuměłstwowy zaměr docpěła.

Manuela Mohr je w Miłorazu wotrostła. Ze staršimaj bydleše na burskim statoku swojeju dźěda a wowki. W Rownom chodźeše do zakładneje a do polytechniskeje wyšeje šule. W Hamorskej milinarni wukubła so na mašinistku za ćopłotne připrawy. Wot lěta 1986 bydli wona mjeztym w Běłej Wodźe.

Za čas wukubłanja w milinarni a pozdźišo w powołanskim žiwjenju pak njebě ženje prawje chwile a městna za molowanje. Hakle w lěće 2009 so zaso na swój bywši hobby dopomni. Do toho bě tři dźěći kubłała, za čas politiskeho přewróta z bjezdźěłnosću so bědźiła a so při­wšěm někak předrěła.

Spektakulum nowa atrakcija

Mittwoch, 02. August 2017 geschrieben von:

Energijowa fabrika Hórnikecy chce serbske bajowe postawy sylnišo do srjedźišća swojich akcijow stajić. Prěnja tajka wotmě so zańdźenu sobotu na łuce při domskim hórniskeho mištra.

Hórnikecy (KD/SN). Krasna lětnja kulisa Hórnikečanskeje wudobywanskeje wěže skićeše spodobny ramik za wosebity spektakulum. Sowrječanskaj spěwytwórcaj Liederliesel (Beate Tarrach) a Leicht­fuß (Reinhard Simmgen) kaž tež Budyski Lawski wěžer (Andreas Thronicker) běchu scenarij za hudźbny dźiwadłowy kruch „Powěsć wo wuhlowym zmiju“ w nadawku hórnistwoweho muzeja napisali. A to bě zdobom zazběh noweje serije lětnich zarjadowanjow pod hesłom „Bajowa energijowa fabrika“.

Janej Bukej k 95ćinam gratulowali

Mittwoch, 02. August 2017 geschrieben von:
W kruhu swójbnych, přiwuznych, přećelow, mnohich wuměłcow a wjesnjanow swjećeše jedyn z najsławnišich serbskich molerjow přitomnosće Jan Buk dźensa w ródnych Njebjelčicach 95ćiny. „Rady bych hišće stoćiny a personalnu wustajeńcu swojich twórbow dožiwił“, wón rjekny. Najwjetša překwapjenka jubilarej bě, zo wuhlada swoju před něšto měsacami narodźenu prawnučku Magdalenu kaž tež swojeju wnučkow Jana a Christianu. Foto: SN/Maćij Bulank

Serbski Indian z ćěłom a dušu

Dienstag, 01. August 2017 geschrieben von:

Winnetou a Indianojo budu centralna tema noweje serbskeje synchronizacije hrajneho filma, kotruž přihotuje tučasnje Rěčny centrum WITAJ w kooperaciji z Budyskim SAEK.

Budyšin (SN/apa). Wčera a dźensa přewjedźechu w studiju Budyskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK) přihotowanske nahrawanja za nowu serbsku synchronizaciju. „Chcemy poskićić film, kotryž cyłu swójbu zabawja“, wuswětla Michaela Hrjehorjowa, projektowa sobudźěłaćerka Rěčneho centruma WITAJ. Film z lěta 2015 jedna wo dźesaćlětnym hólcu, a tón je z ćěłom a dušu Indian. Je to prěni film němskeje produkcije, kotryž za synchronizaciju wužiwaja a kiž bě mjez druhim hižo dźěćacy sćelak KiKA wusyłał.

Pod hesłom „Moje prěnje kročele“ su minjeny pjatk w Serbskim kulturnym centrumje Slepo wustajeńcu Běłowodźanki Manuele Mohr wotewrěli. 40 wobrazow we wšelakich molerskich technikach pokazuje nimo portretow, zwěrjatow a rostlin tež serbske motiwy kaž serbsku narodnu drastu a křižerjow. Za wotrostłu Miłoražanku je Slepjanska wuměłska ekspozicija prěnička. Foto: Jost Schmidtchen

Brězanowa brigada

Montag, 31. Juli 2017 geschrieben von:
26. julija 1947 poda so dźěłowa brigada Serbskeje młodźiny (SM) pod nawodom Jurja Brězana do Juhosłowjanskeje, zo by při twarje železniskeje čary Šamac–Sarajewo pomhała. Hižo nazymu 1946 bě prěnja brigada ze 14 młodostnymi pod nawodom Jana Nalija w Bosniskej na žele­zniskej čarje Brčko–Banovići dźěłała. Jězba Brězanoweje skupiny na juh bě dosć wobćežna – na twjerdych deskach nakład­neho wagona traješe wona dwanaće (!) dnjow a bjez prawidłowneho zežiwjenja. To pak njezlemi wolu 26 hólcow a dwanaće holcow z cyłkownje 30 serbskich wsow, pomhać při natwarje zničeneho kraja. Po rańšim třihodźinskim kubłanju podachu so brigadnicy na druhdy dwuhodźinski puć a po tym šěsć hodźin ćežko dźěłachu – pod južnej horcotu při kładźenju kolijow ze snadnymi techniskimi srědkami. Za wulkotne wukony dósta Brězanowa brigada wot juhosłowjanskeho knježerstwa wysoke wuznamjenjenje: Rjad dźěła 1. rjadownje. W lěće 1948 je hišće třeća brigada pod nawodom Jana Handrika w Juhosłowjanskej dźěłała. Mikławš Krawc

Zbožopřeća Ingridźe Juršikowej

Freitag, 28. Juli 2017 geschrieben von:
Swěrna a swědomita přewodźerka literarneho tworjenja w Serbach swjeći dźensa w Kubšicach 75ćiny. Wjelelětna nawjedowaca lektorka Ludoweho nakładnistwa Domowina Ingrid Juršikowa (nalěwo) je syłu gratulantow witała. Mjez nimi njeběchu jenož jednaćelka Marka Maćijowa a kolegojo z LND, ale tež Madleńka Šołćic a Bosćan Nawka za ZSW (na foće). Rada a pomoc jubilarki stej přeco jara požadanej, tak su mnozy swoje zbožopřeća ze słowami dźaka zwjazali. Foto: SN/Maćij Bulank

Wo knihach a kniharni (28.07.17)

Freitag, 28. Juli 2017 geschrieben von:

Lubi starši, lubi kubłarjo šulskich nowačkow, kotřiž so w hornjoserbšćinje alfabetizuja! Pytaće hódny dar za swoje lubuški, kiž w nowym šulskim lěće do šule zastupja? Abo zajimujeće so za atraktiwny přidatny material za nawuknjenje čitanja? Z poskitka našeho nakładnistwa chcyła wam njedawno wušłej knize poručić. „Z Alenu po měsće“ rěka 56 stron wopřijaca publikacija z pjera Rejzki Delenkoweje, kotraž nětko prěnju swójsku knihu předpołoži. Što awtorka literarnje zdokonja, njeje hižo potajnstwo. Wjacekróć je so wuspěšnje na literarnym wubědźowanju LND a Załožby za serbski lud wobdźěliła, a jeje basnje kaž tež prozowe dźěła su w Paternostrach wozjewjene.

Budyšin (SN/Łu). „Moler a rysowar August Heino“ je titul aktualneje kabinetneje wustajeńcy, kotruž pokazuje Muzej Budyšin składnostnje jeho 100. po­smjertnin. Hižo zahe spóznachu talent Augusta, jako narysowa 10lětny podobi­znu nana. Na Kralowsko-sakskej akademiji tworjacych wuměłstwow studowaše wón pola Ludwiga Richtera, kotrehož pózdnjoromantiske molerstwo młodźenca sylnje wobwliwowaše. Po studiju nawróći so do ródneho Budyšina a poda so na studijne jězby po Łužicy, Čěskej, Italskej, Francoskej a Španiskej. Wuměłske skutkowanje 1847 narodźeneho molerja pak wobmjezowaše so na město Budyšin a wokolinu. Widźeć su mjez tójšto rysowanymi portretami, aktami a bajkowymi ilustracijemi wjetši akwarel z podawkom jejkakulenja jutry na Hrodźišku a „Brusnicowe wiki“ při tachantskej cyrkwi. Na wobrazomaj su tež Serbowki widźeć. Dotal njeznata je romantiska mólba „Kemšerjo w katolskich Serbach“. Wobchowana pak je jenož foto wobraza, na kotrymž steji zady wěnowanje Arnoštej Muce. Wochudnjeny je August Heino 1917 zemrěł a bu na Tuchorju pochowany.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND