Nowy projekt
Budyšin (SN). We wobłuku noweho slědźenskeho projekta na Serbskim instituće (SI) rešeršuja za wažnymi žórłami a dokumentami z doby Weimarskeje republiki a nacionalsocializma w archiwach po wšej Němskej. Kaž SI zdźěla, budu wotkryty material digitalizować. Tak chcedźa hišće wobstejace běłe blaki w serbskim stawiznopisu mjez swětowymaj wójnomaj wotstronić. Nawoda projekta je dr. Clemens Heitmann z Drježdźan, wupokazany fachowc na polu archiwnistwa a nowšich stawiznow.
Z pomocu nawabjenych třećich srědkow wutwori SI přidatnej projektowej městnje. Hač do kónca lěta 2019 nastanje onlineowa datowa banka, kotraž ma wotpowědne slědźenja wolóžić a spěchować. Zdobom budu někotre z najwuznamnišich dokumentow k stawiznam Serbow mjez 1918 a 1945 přez portal zjawnosći prezentować.
„Projekt je dalši modul našich wobšěrnych prócowanjow wo digitalizowanje. Njebudźe jenož wužitny za historiske slědźenje, ale tohorunja za natwar digitalneje slědźenskeje infrastruktury“, rjekny přechodny direktor SI dr. Hauke Bartels.
Telewiziju zmysłapołnje wužiwać
Wojerecy (KD/SN). Telewiziju hladać je dźěćom často chětro wažne, wosebje trikowe filmy a serije, kotrež přećeljo hladaja. Starši, wučerjo a kubłarjo maja tónle telewizijny konsum wodźić a zaručić, zo 14lětni filmy, kiž statny młodźinski škit hakle wot 16. abo 18. žiwjenskeho lěta dowola, njehladaja. „Štóžkuli tele předpisy ignoruje, jedna přećiwo zakonjej a móže za to do jastwa přińć“, warnuje pedagoga za medije Michał Cyž, nawoda Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK).
„Dowěru k sebi a něšto sčinić“
Jabkenice (cyna/SN). „Dowěru k sebi a něšto sčinić!“, tele słowa Jurja Chěžki citowaše dr. Franc Šěn sobotu na wuprawje do čěskich Jabkenic. Tam wotmě towarstwo Přećeljo Smolerjec kniharnje swój lětuši „Smolerjowy dźeń“. Jědźechmy z połnje wobsadźenym busom za 25 wosobow, mjez nami pjeć dźěći. Hižo ducy powědaše nam Franc Šěn wjele zajimaweho wo basniku, kiž bě so 22. julija před sto lětami narodźił. Ze zapiskow přećela basnika wón tež wědźeše, zo bě Chěžka rady spěwał a na mandolinje hrał.
Wo konferency bratskeje jednoty
Ochranow (LM/SN). Kónc tydźenja wotmě so w Ochranowje mjezynarodna konferenca, kotraž wěnowaše so stykam Ochranowskeje bratskeje jednoty do wuchodneje Europy, Azije a Awstralskeje.
Kamjenjak swój profil rozšěri
Miłoćicy (SN/CoR). Po wutornym posedźenju towarstwa Kamjenjak so kontury lětušeje 11. mjezynarodneje wuměłskeje dźěłarnički w Miłočanskej skale pomału pokazuja. Wona wotměje so w kooperaciji z Njebjelčanskej gmejnu wot 21. awgusta do 3. septembra. Dwaceći požadanjow su dóstali, sydom wuměłcow su dotal wuzwolili: Italčanku, Ukrainjana a pjeć Čechow. „Tři městna su hišće wotewrjene, a wočakujemy tež wobdźělnikow z našeho regiona“, praji zastupowacy předsyda towarstwa Tomaš Nowak z Njebjelčic. „Změjemy hižo znatych rězbarjow a kamjenjećesarjow kaž tež nowych. Wjeselimy so, zo tež twórc Njebjelčanskeho pomnika ‚Płomjo a sylzy, nadźija a ćerpjenje – Nadja‘ Robert Alger zaso pódla budźe.“
Klětu zahaja dalši cyklus wo Krabaće
Z wulkimi kročelemi bliža so na terenje Čornochołmčanskeho Čorneho młyna prěnjemu předstajenju lětušich Krabatowych swjedźenskich hrow 21. junija, kotrež so mjeztym w šestym nakładźe wotměja.
Wojerecy/Čorny Chołmc (UH/SN). „Wot 29. meje naši profesionalni dźiwadźelnicy, lajkojo a statisća zwučuja. Tež technikarjo su hižo na městnje, zo bychu mikrofony, zwuk a swěcu rjadowali. Pilna při dźěle je tež zaso Heidemarja Listowa, naša swěrna duša a fachowča za serbsku narodnu drastu. Na jeje pilnosć móžemy so hižo wot spočatka spušćeć kaž tež na njesprócniwosć mnohich wjesnjanow za kulisami“, chwaleše intendant swjedźenskich dnjow Peter Siebecke na nowinarskej konferency.
Wot ministerskeho prezidenta witani
Na barokowej žurli statneje kenclije w Erfurće je durinski ministerski prezident Bodo Ramelow (Lěwica; srjedźa) wčera wšitkich 102 lětušeju durinskeju lawretow zwjazkoweho wubědźowanja „Młodźina hudźi“ witał. Mjez nimi bě tež Matteo Hórnik z Měrkowa (2. wotprawa), kiž je sej w finalu w Paderbornje na klasiskej gitarje 1. městno wubědźił. Wot lońšeho septembra je 13lětny Serb šuler Weimarskeho hudźbneho gymnazija Belvedere a je tak Durinsku zastupował. Foto: Jan Hórnik
Leisentrit – katolski Luther?
Budyšin (SN/CoR). Pod hesłom „Zachowane wobnowjenje“ je dr. Jens Buliš z Chrósćic zawčerawšim, wutoru, z dalšim přednoškom w lěće reformaciskeho jubileja wosebity cyrkwinski puć Łužicy wobswětlił. W srjedźišću jara derje wopytaneho wječora w Budyskim archiwowym zwjazku steješe japoštołski administrator Mišnjanskeho biskopstwa za Delnju a Hornju Łužicu Johann Leisentrit (1527–1586).
Leisentrit – katolski Luther abo protestantiski katolik? Tróšku prowokatorisce formulowaše Buliš fakt, zo bě w morawskim Olomoucu rodźenemu a pozdźišo w Pólskim Krakowje wustudowanemu teologej wědome, zo ma so cyrkej reformować. Tak je generaciju po Lutheru ludźi kubłał a cyrkwinske žiwjenje jich přećam přiměrił. Jako 24lětny rozsudźi so wón za skutkowanje w Budyskim tachantskim wustawje – tehdy bě nimale cyłe Budyske wobydlerstwo ewangelske a tachantska cyrkej dwunabožna – a tak za njelochke poměry w Mišnjanskim biskopstwje. 1559 bu wone ewangelske a Leisentrita powołachu za generalneho komisara za Hornju a Delnju Łužicu, 1567 pomjenowa jeho bamž za administratora.
„Jenički Serb w polarnej kónčinje“ był
Mały Wjelkow (CK/SN). Pytajo za jendźelskim polarnym slědźerjom Franklinom bě Jan Awgust Měrćink do Arktiki přišoł. Štož z Hrodźišća pochadźacy Serb tam dožiwi, wo tym rozprawještaj Mechthild a Wolfgang Opel minjeny pjatk na žurli Małowjelkowskeje sotrownje. Berlinjanaj běštaj 1993 w telewizijnej dokumentaciji wo sewjerozapadnej pasaži na mjeno Měrćinka storčiłoj. Jako lěta 2010 powostanki „Investigator“ namakachu, łódź, z kotrejž bě Měrćink w Arktice był, so wonaj znowa z temu zaběraštaj. Zhromadnje podaštaj so do Labradora a 2012 do Arktiki. Pozdźišo knihi wo tym wozjewještaj.
Předstaja Serbow w Kašubskej
Pod hesłom „Serbja – Mały lud – Bohata kultura“ předstaji Budyski Serbski muzej w Zapadokašubskim muzeju w Bytowje wot přichodneho pjatka wopytowarjam serbski swět.
