Zhorjelc (AK/SN). Gerharta Hauptmannowe dźiwadło w Zhorjelcu dospołnje ponowja. Tole su radźićeljo Zhorjelskeho wokrjesneho sejmika minjeny tydźeń wobzamknyli. Nimo toho ponowja centrum za dźiwadłowu pedagogiku Apollo w Zhorjelcu. Stare nakładne dwórnišćo słuži dźiwadłu nachwilnje jako přechodne hrajnišćo.
Dźiwadło dyrbja po wjele lětach dźěła modernizować, krajny rada dr. Stephan Meyer (CDU) rozłoži. Mjez druhim trjebaja modernu techniku, wohnjoškit a bjezbarjernosć. Diskusija wo ponowjenju saha hač do časa do katastrofy zapławjenja wróćo, Meyer rozłoži. W nowembru 2022 bě defekt wěstotneho systema awtomatiski hašenski system aktiwizował. Na to wukidny so 18 000 litrow wody na jewišćowu techniku, swětłomjetaki, zwukowu připrawu a elektriku. Wšo to dyrbja nětko ponowić. Historisku techniku za zběhanje zawěška z lěta 1925 dyrbja tohorunja modernizować – wšitko pod krutym dohladom škitarjow pomnika.
„Apollo“ – wažne městno dźěćaceho a młodźinskeho dźěła, je tohorunja dodźeržane. Tam ponowja jewišćowu techniku. Nimo toho zhotowja probowej rumnosći a bydlenje za hosći.
Zaměnjenej ćěšenkaj staj swojeju woprawdźiteju staršeju namakałoj – po nimale 35 lětach. Mjeztym dorosćenej žonje stej so zeznałoj a rodźićelow zetkałoj. Holčce stej so 1990 w chorowni w awstriskim Grazu dočasnje narodźiłoj a dyrbještej najprjedy raz w tepjenym kašćiku přebywać. Tam su jej přistajeni chorownje zaměnili. Při darjenju kreje so pola jedneje z holcow wukopa, zo bydli pola wopačneju staršeju. Tamna žona zhoni samodruhosće dla wo zaměnjenju. Skónčnje stej so namakałoj a „čujetej so kaž sotře“.
Započatk měrniweje rewolucije w NDR před 36 lětami su w Plauenje wopominali. Tam běchu 7. oktobra składnostnje 40. róčnicy załoženja NDR prěnju protestnu demonstraciju přewjedli. Tehdy žadachu sej swobodne wólby, swobodu měnjenja a prawo na pućowanje. 9. oktobra 1989 bě rozsudna masowa demonstraciji w Lipsku.
Bonn (B/SN). Claudius Kroker je nowinski rěčnik, awtor narěčow wusahowacych agenturow a prědowanjow. Po studiju prawa, politiskich a dźiwadłowych wědomosćow je wón přeswědčeny, zo „ma prědowanje krótke a jadriwe być, čłowjeka wobohaćić a nima jeho z moraliskim pokazowakom powučować. Nic cyrkej, ale čłowjek ma w srjedźišću stać, a prědar ma awtentisce wustupować.“
Ekumena w Sakskej
Drježdźany (B/SN). Wuchadźejo z aktualnych debatow přihotuje so ewangelsko-lutherska krajna cyrkej hromadźe z katolskimi wěriwymi na ekumenisku měrowu dekadu wot 9. do 19. nowembra. Lětsa steji měrowa dekada pod hesłom „Pój měr budźić“. Ewangelski krajny biskop Tobias Bilz a katolski biskop Heinrich Timmerevers so běžnje wo zhromadnym wustupowanju we wobłuku cyrkwjow a na politiskej runinje wuměnjataj.
Klimowa sprawnosć
Paris (dpa/SN). Francoski ministerski prezident Sébastien Lecornu je wotstupił, jenož hodźiny po tym, zo je swoje nowe knježerstwo předstajił. Prezident Emmanuel Macron je demisiju přiwzał. Do toho běchu wjacore opoziciske strony hrozyli, knježerstwo powalić. Tež w rjadach knježerstwa jewješe so přiběrajcy kritika. Knježerstwo nima w parlamenće žanu wjetšinu. Lecornu je pjaty premier po nowym wuzwolenju Emmanuela Macrona za statneho prezidenta 2022.
Söder za zakonje trutow dla
Mnichow (dpa/SN). Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) žada sej spěšnje prawniske rjadowanje k wotwobaranju trutow. Zakonske wuměnjenja k zwěsćenju a wotwobaranju trutow měli so masiwnje zesylnić, rjekny Söder w sćelaku ARD. Za to měli so wobstejace zakonje změnić. Minjene lěta njeje so w Němskej w tymle nastupanju ničo stało. „Połoženje pak je wo wjele chutniše hač před lětomaj.“ Podawki z trutami so w Němskej a w Europje minjeny čas kopja.
Trump sćele wojakow
Kairo/Tel Aviv (dpa/SN). Zastupnicy Israela a islamistiskeje Hamas su dźensa w Egyptowskej rozmołwy wo přesadźenju měroweho plana prezidenta USA Donalda Trumpa nastupajo Gazaske pasmo zahajili. Při tym dźěše najprjedy raz wo hnydomne pušćenje zbywacych 48 zastajencow a wo pušćenje sta Palestinjanow z israelskich jastwow. Nimo toho rěčachu wo wotbrónjenju Hamas a wo cofnjenju israelskich wojakow z Gazaskeho pasma.
Wonkowny minister Johann Wadephul (CDU) rjekny dźensa rano w sćelaku ARD: „To móže přewrót być. Njeńdźe jenož wo kónc wojowanjow, ale wo móžne politiske rozrisanje.“ Prezident Trump namołwješe, so do spěcha měć, a hrožeše: „Hewak hrozy nowe přeliwanje kreje.“
Berlin (dpa/SN). Unija wukonja dale ćišć nastupajo wožiwjenje lěta 2011 zběhnjeneje woborneje winowatosće. Nawodaj CDU a CSU, zwjazkowy kancler Friedrich Merz a Markus Söder, wčera rozjasništaj, zo dobrowólnosć njedosaha, wjace wojakow za zwjazkowu woboru zdobyć. Porno tomu generalny sekretar SPD Tim Klüssendorf na tuchwilnym systemje dobrowólnosće wobstawa. Poprawom chcychu přichodny štwórtk w zwjazkowym sejmje wo naćisku zakonja prěni króć wuradźować. Debatu pak su přestorčili.
Zakoń předwidźi rozšěrjenje zwjazkoweje wobry wo 80 000 aktiwnych wojakow. NATO ma něhdźe 260 000 němskich wojakow za trěbnych, zo móhł so kraj ruskemu nadpadej wobarać. Naćisk zakonja, kiž je zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) zdźěłał, złožuje so najprjedy raz na dobrowólnosć.
Friedrich Merz wčera k tomu w sćelaku ARD rjekny: „Sym za dobrowólnosć, kaž smy to dojednali. Tukam pak na to, zo to njedosaha.“ Markus Söder rjekny: „Bjez woborneje winowatosće njepóńdźe.“