Kermušna kopańca

Freitag, 16. November 2018 geschrieben von:
Kermušnu póndźelu lěta 1948 bě w Ra­dworju wulki sportowy podawk: Domjace koparske mustwo Slawija hraješe přećiwo Drježdźanam-Friedrichstadt. Klub ze sakskeje stolicy bě naslědnik DSC (Dresdner Sport Club), wšudźe znateho němskeho mištra w lětomaj 1943 a 1944. Do Radworja přijědźechu hosćo w najsylnišej zestawje, tak z Richardom Hofmannom (muž z mócnej třělwu bě w 25 hrach za narodne mustwo 24 wrotow docpěł), z Helmutom Schönom (pozdźišo trenar wubranki ZRN, swětoweho mištra 1974), z dalšimi znatymi akterami kaž Hansom Kreische (nan pozdźišeho nadběhowarja Dynama Drježdźan), Kurtom Birknerom abo Herbertom Pohlom. Friedrichstadt doby jasnje ze 7:0. Drje bóle zwjeseleni hač nad wuslědkom běchu hosćo z „kermušneho dobytka“ w formje bohateje jědźe a na puć dóstatych běrnow a muki, kotrež běchu Radworscy burja darili. Mjeztym zo so nimale kompletne Drježdźanske mustwo pozdźišo do zapadneho Berlina wotsali,­ hraješe Radworska Slawija wuspěšnje wjacore lěta we wuchodosakskej lize. Złote lěta skónčichu so 1960 z přemjenowanjom na Traktor Lutobč. Mikławš Krawc

Samo „Sławu“ jim zaspěwali

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Za wonych, kotřiž su w 1. serbskej kulturnej­ brigadźe započatkarjo, běše jich dwójny wustup na nazymskich koncertach, a to minjenu sobotu w Slepom­ (SN rozprawjachu) a njedźelu w Bukecach, dožiwjenje wosebiteho razu­.

Njedźelu popołdnju wšak dožiwichu serbscy gymnaziasća w Bukečanskej Wjesnej hospodźe samo spontanu dźakownosć, respekt a wulke připóznaće publi­kuma, jako serbske a němske při­posłucharstwo stany a cyła žurla po na­dob­nym serbskim wašnju trójnu „Sławu“ zanjese. Wjelelětny hudźbny nawoda cyłka,­ cyrkwinski hudźbny direktor Friede­mann Böhme z Budyšina, sam drje trochu překwapjeny, so za tule gestu wurjad­neho počesćowanja z wutrobnymi sło­wami wšitkim přitomnym podźakowa.

Program w Bukecach běše porno tomu­ w Slepom trochu změnjeny. Tak njewustupi w Bukecach hižo cyła sku­pina hercow, tak zo steješe chór z při­bližnje pjećdźesat spěwarkami a spěwarjemi cyle­ w fokusu tohole nazymskeho koncerta.

Wokomik před wrótkami

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Spomnjenčko k 90. posmjertnym narodninam dr. Jana Rawpa (17.11.1928–13.09.2007)

Hladam na foto, znaju na nim zwobraznjene wosobiny a spóznaju w pozadku dokładnje městnosć, hdźež su so Jurij Winar, Bjarnat Krawc, Jan Rawp, Pawoł Nedo a Michał Nawka k zwěčnjenju zestupali:

Markantna pergola nad wrótkami při Droze dr. Marje Grólmusec w Radworju mjeztym wjace njeje. Tam bydleše, wróćiwši so po wójnje ze swojej swójbu do ród­neje wsy, Jurij Winar pola Hazec na podruži. K Winarjecom na wopyt staj na wonej njedźeli, 1. septembra 1947, při­jěłoj předsyda Domowiny Pawoł Nedo ze swojim hosćom Bjarnatom Krawcom z Varnsdorfa. Jim přidružištaj so tež prěni direktor 1946 nowozałoženeho wučerskeho wustawa Michał Nawka a wnuk Bjarnata Krawca, nowowučer Jan Rawp z Radworja.

Na wobrazu widźimy srjedźa potajkim skoro dźewjatnaćelětneho młodźenca, za kotrehož je so tudy w Radworju a z pomocu tu zhromadźenych Serbow rozwiwać počał powołanski puć. Hišće stupi so Jan Rawp do sćina swojeho dźěda, kotryž je so w Drježdźanach wo njeho nanowsce starał a jeho k hudźbje wjedł.

Woprawnjene myto

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:
Lawreat prěnjeho Budyskeho spěchowanskeho myta „DIE/KUNST/EUROPA“ je na prěni napohlad dźiwnuška iniciatiwa. Znajmjeńša swědčachu reakcije na w předpolu swjedźenskeho zarjadowanja wuhotowanej nowinarskej konferency wo wěstej iritaciji. Přiwšěm wšak bě wuznawacy so fan kolektiwa Monty Python Michael Kurzwelly jasnje wuzběhnył, zo „nałožujemy instrumenty nacionalnych statow“, je přez kakaw ćahajo. Hranicy eksistuja w prěnim rjedźe we hłowach, přisłušnosć k tomu abo tamnemu ludej je předewšěm – často difuzne – začuće. Tele dny nješkodźi, so temam identita, migracija a integracija z humorom zbližić a tak wěcownym argumentam pozitiwnu emocionalnu komponentu dodać. Zhroma­dnje so smjeć – tež kóždy přez kóždeho – zawěsće wjace za mjezsobne, hranicy překročace dorozumjenje wuskutkuje hač přichodny politiski apel abo symboliske stłóčenje rukow. Bosćan Nawka

Diskutuja přichod festiwala

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Husum (SN/bn). Zjednoćenstwo sewjernych Frizow Friisk Foriining wuhotuje wot dźensnišeho hač do njedźele w kinowym centrumje schleswigsko-holsteinskeho města Husum, frizisce Hüsem, mjeztym 7. filmowy festiwal europskich narodnych mjeńšin (EMFF). Pod hesłom „Wulke filmy małych ludow“ pokazaja na „najskerje najmjeńšim filmowym festiwalu Europy“, kaž organizatorojo swoje bienalne zarjadowanje mjenuja, dohromady šěsć přinoškow.

Program wopřijima tři hrajne filmy – retoromansku komediju „Amur Senza Fin“ (Chowanka), baskiski thriller „Oreina“ (Jeleń) a waliziski horor-drama „Yr Ymadawiad“ (Minjenje) kaž tež sewjerofrizisku dokumentaciju „Tuhuupe Luupea“ (Zhromadnje kolesować). Nimo toho předstaja krótkofilmaj „Il Silenzio“ (Ćichota) wo kurdiskej swójbje w Italskej a wjacekróć wuznamjenjenu produkciju „Zmij“ Wojerowskeje režiserki Angele Schusteroweje. Kaž je to na festiwalach z wašnjom, pokazaja wšitke přinoški w originalnych rěčach z jendźelskimi resp. němskimi podtitulemi.

Rozjimuja samorjadowanje

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Novi Sad (SN/JaW). Su mjeńšinowe medije kulturne namrěwstwo? Tele prašenje rozjimuja wot dźensnišeho fachowcy a žurnalisća na 2. europskej konferency mjeńšinowych a lokalnych medijow w serbiskim Novym Sadźe.

„Hłownej temje konferency budźetej nimo kulturneho prawa předewšěm samorjadowanje mjeńšinowych medijow a zhladowanje na nje jako kulturne namrěwstwo“, zdźěli hłowna organizatorka Nataša Heror. Jeje medijowy dom Heror Media Pont a madźarski mjeńšinowy dźenik stej mjezynarodne zarjadowanje organizowałoj zhromadnje z dalšimi partnerami kaž Europskim zjednoćenstwom nowin w mjeńšinowych a regionalnych rěčach MIDAS, kotremuž přisłušeja tež Serbske Nowiny.

Serbski narodny wuběrk w Budyšinje załožili

Mittwoch, 14. November 2018 geschrieben von:

Tež my Serbja móžemy tele dny na wažnu 100. róčnicu spominać, na wutworjenje Serbskeho narodneho wuběrka 13. nowembera 1918 w Budyšinje. W minjenych dnjach smy w Němskej na wjacore stote róčnicy dopominali, kaž zańdźeny pjatk na dobyće Nowemberskeje rewolucije a na kónc Prěnjeje swětoweje wójny z podpisanjom přiměra. Wšitke tute po­dawki w nowembru 1918 two­rjachu sobu zakład za to, zo móžachu Arnošt­ Bart-Brězynčanski a dalši narodowcy spytać, historiski přewrót na dobro našeho serbskeho ludu wužiwać.

Mysle a zběžk

Mittwoch, 14. November 2018 geschrieben von:
Budyšin (SN). Dopomnjenki, z nimi zwisowace začuća a mysle ludźi z našeje srjedźizny je Křesćan Krawc zběrał a napisał do noweje knihi „Sej statok stajili“, wušłeje tele dny w Ludowym nakładni­stwje Domowina. Na zakładźe wuprajenjow portretowanych wosobow – mjez druhim su to Leńka Šołćina-Winarjec, Fryco Wojto, Tomaš Čornak a Brigita Räss­le­rowa – je nastała zajimawa a zabawna kniha. W kapitlu „Naša šula – naš statok“ wěnuje so Krawc „Chróšćan zběžkej“. Skupina tehdyšich wojowarjow a dalši wobdźěleni čitarjej na putace wašnje wone wichorojte dny do pomjatka wołaja.

Mjezybilanca spokojaca

Dienstag, 13. November 2018 geschrieben von:

Projekt Serbskeho instituta je wažny přinošk, wuwić wirtuelne archiwy sakskich­ duchownych wědomosćow.

Budyšin (JK/SN). We wobłuku spěchowanskeje iniciatiwy Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo (SMWK) koordinuje Sakska akademija wě­domosćow w Lipsku wot apryla 2017 hač do klětušeho oktobra sakske in­sti­tuty zwjazowacy projekt pod hesłom „Wirtuelne archiwy za duchownowědomostne slědźenje“. Projekt zapřijima sydom institutow, kotrež swobodny stat pod­pěruje. Tež Budyski Serbski institut (SI) wobdźěli so na načasnym přepytowanju móžnosćow, archiwalije kaž tež histo­riske kulturne a wědomostne do­kumenty zachować a z pomocu modernych medijow předstajić. Wot lońšeho julija maja tuž w instituće projekt pod hesłom „Centralne žórła k přeslědźenju stawi­znow Serbow w času Weimarskeje re­pu­bliki a nacionalsocializma – wirtuelnje zjimane“. Dr. Clemens Heitmann přeslědźuje w nadawku SI archiwy w Sakskej a w dalšich zwjazkowych krajach.

Wo zwiskach Serbow a Čechow

Dienstag, 13. November 2018 geschrieben von:

Praha (LW/SN). Słowjanske a čěske staty, stawizny Čěskosłowakskeje republiki a serbske naležnosće tworjachu srjedźišćo kolokwija, kotryž wotmě so minjeny kónc tydźenja w Praze. Organi­zowało bě wědomostne zarjadowanje w Serbskim seminarje na Małej stronje čěske Towarstwo přećelow Serbow (Společnost přátel Lužice, SPL) zhromadnje z Asociaciju čěskich wučerjow. Wěnowali su kolokwij 100. róčnicy zakónčenja Prěnjeje swětoweje wójny a załoženja Čěskosłowakskeje. Přitomni běchu zwjetša čěscy wučerjo stawiznow a akademikarjo.

Neuheiten LND