Nowina Naš puć

Mittwoch, 08. November 2017 geschrieben von:
W čěskim Varnsdorfje wuńdźe spočatk nowembra 1947 prěnje čisło nowiny Naš puć.­ W podtitlu steješe, zo běše to „wěstnik serbskeje młodźiny we Warnoćicach“. Serbska młodźina w namjeznym měsće běchu hłownje šulerjo Realneho serbskeho gymnazija a wuknjacy w přihotowanskich rjadownjach za powołanske wukubłanje. Pozdźišo wšak rozšěri so podtitul na „w ČSR“. Prěni zamołwity redaktor bě Ben Budar, jeho zastupnik Měrćin Kašpor. Po wotchadźe wobeju do Łužicy 1948 bu Horst Šewc nowy zamołwity­ redaktor, w lěće 1949 potom hišće Pawoł Völkel. Nowina wuchadźeše w formaće A4 měsačnje respektiwnje dwutydźensce. Titulna strona bu ćišćana, wšě dalše strony běchu hektografowane. Wo ćišć kaž tež wulki dźěl papjery starachu so młodźi Serbja, kotřiž běchu w měsće dźěło namakali. Nowina wěnowaše so rozdźělnym temam, předewšěm politiskim. Wučer Jurij Wuješ wozjewješe swoje nowe basnje, Horst Mjeltka a Gerat Kašpor wobohaćeštaj nowinu z karikaturami. Z rozpušćenjom Serbskeho gymnazija kónc šulskeho lěta 1948/1949 přesta Naš puć wuchadźeć. Mikławš Krawc

Přehladka wysoki narok stajiła

Dienstag, 07. November 2017 geschrieben von:

Prěnja zhromadna akcija Załožby za serbski lud, zwjazka „My – serbske młodźinske dźěło“ a Domowiny na nakupowanskej nocy Romantica zańdźenu sobotu w Budyšinje je přewšo dobry wothłós žnjała. Zamołwići rozmysluja hižo wo pokročowanju.

Budyšin (Łu/SN). Ze swojej hymnu „To je ta Meja Radworska“ je chór Meja minjenu sobotu nazymski koncert na žurli Budyskeho Serbskeho domu před něhdźe 50 připosłucharjemi zakónčił. Z wu­znaćom „Maćernu rěč lubuju“ Gustawa Wowčerja a ze spěwom wšitkich nazymskich koncertow „Ha widźu-li ptačata ćahnyć“ Handrija Zejlerja je ćěleso pod wěcywustojnym nawodom Pětra Cyža spěwny wječor zahajiło. Lydija Zopina a Beno Bělk wjedźeštaj zabawnje po programje, kotryž bě do temow kaž tradicija, lubosć,­ domizna, přećelstwo a wukraj rozrjadowany. Z oratorija „Nazyma“ zanjese chór někotre mjenje znate spěwy w najwšelakorišich wobsadkach, někotre wot Jana Brězana při klawěrje derje přewodźane. Wotměnjace so po teksće, melodiji a rytmusu zaklinčachu serbske ludowe pěsnje, ale mjez nimi tež nowy lóštny spěw Fabiana Kaulfürsta „Pójće wšitcy do čołma“ w načasnym wobdźěłanju dirigenta­ Pětra Cyža.

Oktoberska rewolucija staru Rusku powaliła

Dienstag, 07. November 2017 geschrieben von:

Dźensa před sto lětami wudyri w Ruskej druha rewolucija lěta 1917 – Oktoberska rewolucija, kotraž je kraj a swět přeměniła. Po starym ruskim julijanskim kalendru bě to 25. oktober. Februarska rewolucija započa so 12. měrca 1917 (po ruskim kalendru 27. februar). W Moskwje a Pětrohrodźe zběžkowachu dźěłaćerjo přećiwo carjej Mikławšej II. a za kónc wójny. Zběžkarjo wuzwolichu sowjety (rady) dźěłaćerjow a wojakow, a te so 15. měrca z Dumu (parlament) dojednachu, zo wu­tworja prowizoriske knježerstwo, zo zwołaja konstituowacu narodnu zhro­ma­dźiznu a zo dyrbi car wotstupić (hlej SN z 10. měrca). Z Februarskej rewoluciju nasta dwójne knjejstwo w Ruskej – sowjetow a narodneje zhromadźizny.

Literarna kermuša z młodym wobličom

Montag, 06. November 2017 geschrieben von:

Chrósćicy (SN/CoR). Tajka čiła drje tradicionalna literarna kermuša Ludoweho nakładnistwa Domowiny w minjenych lětach njebě kaž wčerawša 23. w Chrósćicach. A to zaležeše předewšěm na wulkim podźělu młodych připosłucharjow, kotřiž su hibićiwje, druhdy samo po wšěch štyrjoch łažo, k lochkej atmosferje na tamnišej derje pjelnjenej Krawčikec žurli přinošowali. Po temperamentnym zahajenju přez Annu-Mariju Brankačkec a Měrka Brankačka z hudźbnej skupinu NSLDź Floppy dolls witaše jednaćelka LND Marka Maćijowa wšě generacije přesahowacy publikum na swójbne popoł­dnjo, w kotrehož srjedźišću stejachu tři knihi za čitanski dorost.

Čiła literatura

Montag, 06. November 2017 geschrieben von:
Trójce je Ludowe nakładnistwo Domowina hižo dotal tradicionalnu wječornu literarnu kermušu njedźelu popołdnju přewjedło. A nowy koncept, zwjazany z kofejpićom a kuskom tykanca, publikum rady přijima. Wčera su hišće raz něšto nowe wuspytali, a tež to wuspěšnje. Dźěćace knihi stejachu w srjedźišću, a we wulkej ličbje (wězo ze swójbnymi) přichwatana cilowa skupina spožči zarjadowanju wosebity čiły charakter. Bě to zdobom domjaca hra za Chróšćanow Moniku Gerdesowu jako awtorku a jeje rjeka Franca Čornaka, a wězo słušeše serbska nowostka wo jeho dyrdomdejach na wandrow­stwje k najpožadanišim knižneho blida LND. „Dźěći wědźa, što chcedźa“, měnješe Manja Bujnowska z nakładnistwa. Čitanskemu dorostej so přiwobroćić je na kóždy pad dobra ideja – a literarnu kermušu přeco znowa aktualnej potrjebje přiměrić, tež. Cordula Ratajczakowa

„Serbski són“ na festiwalu

Freitag, 03. November 2017 geschrieben von:

„Serbski són – Sich sorbisch trauen“ rěka­ kulturnowědomostny projekt, kotryž­ staj Edmund Ballhaus a jeho mandźelska Cornelia před 17 lětami jako­ widejo w Serbach natočiłoj. Film nětko znowa pokazaja.

Budyšin (SN/mwe). Přez lěta je so 72- mjeńšinski dokumentarny film wo serbskej identiće w Hornjej Łužicy w ar­chiwach „chował“. 9. nowembra budźe „Serbski són – Sich sorbisch trauen“ na Choćebus­kim filmowym festiwalu w tamnišim Hornim kinje znowa předstajeny. W Serbskim instituće maja dokumentaciju tohorunja archiwowanu. Kaž nam jeho bywši direktor Dietrich Šołta njedawno rjekny, wobhladuja němskorěčny pask tam jako ludowědny a dźěłowy film, „kotryž njebě za zjawnosć mysleny“.

Pietizm sebjewědomju Serbow tył

Freitag, 03. November 2017 geschrieben von:

Budyšin (SN/CoR). Wědomostnje pisać je to jedne. Zo zamóže pak tež swoju disertaciju – w LND runje wušłu knihu „Um der Wenden Seelenheyl hochverdient – Reichsgraf Friedrich Caspar von Gersdorf“ – čile předstajić, wo tym njeje dr. Lubina Malinkowa wčera wječor jeno swojeho lektora Michała Nuka, ale tež něhdźe 30 zajimcow w Budyskej Smolerjec kniharni přeswědčiła. „Gersdorf sam je wšo za to činił, zo tale kniha njewuńdźe. Wšako sej politiskeje brizancy dla žadaše, zo maja so jeho listy, akty a dokumenty spalić. Bě tuž ćežko puzzle zestajeć“, rozłoži hižo wjackróć wuznamjenjena cyrkwinska historikarka.

Časowa pruha wo stawiznach Serbskeho instituta

Donnerstag, 02. November 2017 geschrieben von:

Choćebuz/Budyšin (SN/MiR). Stawizny Serbskeho instituta su hódne wobšěrneje zaběry. Wo tym swědči aktualna dźěłowa rozprawa wo lětomaj 2015 a 2016. Před lětomaj bě prěnja tajka wušła. Za wulki publikum myslena bro­šurka bě wažny krok k polěpšenju zjawneho dźěła a bu derje přiwzata. „To bě přičina za nětčišu aktualnu dźěłowu rozprawu, kotraž bu rozšěrjena z historiskim zhladowanjom na wjace hač šěsć lětdźesatkow slědźenja na polu sorabistiki. Tónle nadawk přewzał je dr. Friedrich Pollack“, rjekny dr. Anja Pohončowa na předstajenju publikacije kónc oktobra­ w Choćebuzu.

Z hudźbu eksperimentować rěka mjezy dodnić

Mittwoch, 01. November 2017 geschrieben von:

Budyšin (CRM/SN). Moderny čłowjek dźe rady hač na hranicy a je samo překroča. Zo je tomu w hudźbje runje tak, wujewi tež třeći koncert lětušeho rjadu „musica nova sorabica“, spěchowaneho wot Załožby za serbski lud, minjenu sobotu na žurli Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND