Sakska wustawa
Kajki je staw serbskeho filma?
Analyza aktualneho połoženja zanjechaneho dźěsća našeje kultury
Film je zanjechane dźěćo serbskeje kultury. Njeje so radźiło jón runoprawnje z tamnymi wuměłstwami tworjaceho wuměłstwa, hudźby a literatury etablěrować. To wšak njebě wotpohlad. Medialne poskitki mjeńšin maja so ze strukturalnymi wosebitosćemi rozestajeć. Politiske a financne wotwisnosće sadźeja wuměnjenja za medijowu produkciju. Hospodarsce njejsu filmy hladajo na małe wiki rentabelne. Film w serbskej rěči ma jenož mało publikuma. Němske podtitule móhli problem rozrisać, tak jednore pak to njeje, byrnjež němscy přihladowarjo synchronizaciju zwučeni byli.
Na spěchowanje pokazani
Trilogija so skónči
Bórkowy (SN/CoR). Dźesaty króć wotměja so swjatki na Bórkowskej hrodowej horje Błótowske bajowe nocy. 25 předstajenjow z wjace hač 1 000 sobuskutkowacymi a wjace hač 50 000 přihladowarjemi tam dotal wotměchu. Pod wuměłskim nawodom Statneho dźiwadła Choćebuz je so sydom inscenacijow wokoło legendarneho serbskeho krala w lětach 2006 do 2012 jako wjeršk regiona etablěrowało. Po dwulětnej přestawce zwaži so Bórkowska gmejna lěta 2015 na nowozapočatk ze Serbskim ludowym ansamblom. Wot toho časa stara so Jěwa-Marja Čornakec wo nowe powěsće a baje.
Na lětušich předstajenjach wot 3. do 5. junija při Bismarckowej wěži skónči so trilogija wo krónje serbskeho krala pod hesłom „Nadźija“. Ignac Wjesela z Chrósćic tam jako lajski hrajer sobu skutkuje. Štóž chce wědźeć, kak stawizna wuńdźe, dyrbi so do Delnjeje Łužicy podać, wšako ju lětsa w Mortkowje njepředstaja. W předprogramje budźe widźeć dźěćacy musical „Kara w kraju lutkow“ Franka Kosyka, kotryž je lěta 2012 w Choćebuzu prapremjeru dožiwił. Šulerjo Delnjoserbskeho gymnazija tam sobu hraja.
Protyka „Moja Łužica“ wušła
Dr. Rudolf Kilank
Budar: Dom je definitiwnje přemały
Podstupim/Budyšin (SN/JaW). Znowawobsadźenje městna direktora Budyskeho Serbskeho instituta so dale dliji. „Powołanske jednanje běži“, rjekny direktor Załožby za serbski lud Jan Budar na njedawnej nowinarskej konferency w Budyskim Serbskim domje. Po informacijach Budarja městno najzašo klětu 1. januara wobsadźa. Dotal předleži jeničke požadanje za nawodnistwo institucije.
Z koncertom nowu cejdejku předstajili
Łaz (bn/SN). Składnostnje 20. posmjertnin wusahowaceho serbskeho komponista Jana Pawoła Nagela přeprosychu wčera Spěchowanske towarstwo Doma Zejlerja a Smolerja, Łazowska ewangelska cyrkej kaž tež Budyske hudźbne nakładnistwo ENA na přez Załožbu za serbski lud spěchowane wopominanske zarjadowanje do Łazowskeho Božeho domu. Farar Matthias Gnüchtel witaše něhdźe 60 zajimcow, mjez nimi swójbnych a kolegow Nagela, w „kolebce serbskeje kultury“, kaž wjes mjenowaše. Mjez druhim poda wón swójske dopomnjenki a wuzběhny „wjelelětnu serbsko-němsku měrliwu zhromadnosć“, kotraž měła swětej z přikładom być. Günter Wjenk ze spěchowanskeho towarstwa rysowaše dwurěčnje swój wosobinski poćah ke komponistej a jeho žiwjenski puć. Liana Bertók, jednaćelka nakładnistwa ENA a iniciatorka wčera prezentowaneje noweje cejdejki z twórbami Nagela, rozprawješe serbsce a němsce wo zwoprawdźenju projekta. Wona předstaji sobuskutkowacych, kotrychž jako „swojowólnych perfekcionistow“ wopisa, a poskići jim přiležnosć so słowa jimać.
Wěnuja so w Budyšinje rodźenemu filozofej
Budyšin (CS/SN). Žana tafla na Budyskej Lotzowej na to njepokazuje, po kim je wona pomjenowana. Jenož mało Budyšanow wě z tymle mjenom dotal scyła něšto započeć. UIrich Schollmeyer, sobudźěłaćer Budyskeho měšćanskeho muzeja, chce tomu wotpomhać. Sydom lět je so wón ze žiwjenjom a skutkowanjom Rudolfa Hermanna Lotzy zaběrał. Nastała je wulkotna wustajeńca, kotraž njeprezentuje jenož biografiske fakty muža, rodźeneho 21. meje 1817 w Budyšinje. Ulrichej Schollmeyerej, kiž so hižo dołho z filozofiskimi prašenjemi rozestaja, bě wažne, zo njebě Lotze jenož lěkar, ale zdobom tež filozof. Wustajeńca pohnuwa so z tym zaběrać, kak bě Lotze swój čas myslił. Dokelž je tole hoberski nadawk, je radźomne přehladku nic jenož jónu, ale wospjet wopytać. K njej wuńdu cyłkownje tři knihi, kotrež maja wopytowarjow přewodźeć. Při tym jedna so wo katalog, ale tež wo spisy, kotrež bě student swój čas po přednoškach Lotzy zhotowił. Třeća kniha wopřijima wuslědki wědomostneje konferency z wobdźělnikami ze šěsć krajow, kotraž je so kónc tydźenja w Budyšinje wotměła.
Korla A. Fiedler
Wótrym bajkam něšto přećelne napřećo sadźić chcyła
Budyšin (SN/CoR). Zo njezahorjeja so jeno dźěći, ale tež dorosćeni za bajki, bě wčera wječor w Budyskej Smolerjec kniharni pytnyć. Ćim bóle, hdyž jedna so wo knihu, na kotrejž stej dwě wuznamjenjenej wuměłči sobu skutkowałoj – basnica Róža Domašcyna a wuměłča-ilustratorka Jutta Mirtschin. Po knižnej premjerje w Budyskej šuli Marije Montessori započatk tydźenja je sej nimale 40 zajimcow wčerawše předstajenje nowostki LND „Das goldene Gut“ z wuměłčomaj lubić dało. Někotre z něhdźe 80 wobrazow, kotrež bě Jutta Mirtschin za knihu molowała, móžachu sej wopytowarjo jako originale wobhladać.
Kak radikalne a jakne serbske bajki druhdy su, demonstrowaše Róža Domašcyna čitajo. Mordarstwo, smjerć hłowneho rjeka město zbožowneho wukónca a strašne chłostanja su připosłucharjo wčera dožiwili. Na prašenja lektorki, jednaćelki LND Marki Maćijoweje, kak bě so maćiznje zbližiła, přizna tež Jutta Mirtschin, zo bě druhdy šokowana. „Słowo pak je něšto druhe hač wobraz. Chcych powabliwe, rjane ilustracije měć a tak wótremu tekstej něšto přećelne napřećo sadźić“, Jutta Mirtschin rozłoži.
