Choćebuz (WeM/SN). Z mało znatym citatom z pjera wjercha Hermanna Pücklera-Mužakowskeho „... da ich nämlich auch ein geborner Wende bin“ zahaji so wčera wječor w Choćebuskim měšćanskim muzeju přednošk Werner Měškanka, kiž wobswětli pjatnaće přitomnym serbsku wokolinu znateho łužiskeho zemjana. Wjerch běše so 1845 w lisće hrabinje Idźe von Hahn-Hahn k swojim słowjanskim korjenjam wuznał. Spisowaćelce Bettinje von Arnim bě wón podobnje hižo w lěće 1833 pisał. Wsy wokoło Mužakowa, hdźež wjerch wotrosće, kaž tež wokoło Rogeńca, hdźež přežiwi poslednje žiwjenske lěta, běchu tehdy nimale dospołnje serbskorěčne. Tole pak njezhoni wopytowar ani w Mužakowskim ani w Rogeńskim muzeju. Hrabi a pozdźišemu wjerchej Hermannej Pück­lerej serbšćina cuza njebě, wšako wužiwaše druhdy serbske słowa w listach a publikacijach. Jeho dźěd, rajchski hrabja Hermann Georg Alexander Heinrich von Callenberg, bě ze swojimi podda­nami běžnje serbsce pisał a rěčał. Na­jebać to su w Mužakowskim stawowym knjejstwje we 18. a 19. lětstotku štyri zakazy serbskeje rěče wudali.

Kamjenc (CoR/SN). Frakcija teologow bě derje zastupjena, jako su wčera we wobłuku 51. Lessingowych dnjow wustajeńcu „Luther, Lessing a reformacija w Hornjej Łužicy“ w Kamjenskej słodarni wotewrěli. Mjez něhdźe połsta hosćimi móžeše nawodnica tamnišeho Lessingoweho muzeja dr. Sylke Kaufmann bywšeho Budysko-Kamjenskeho superintendenta Reinharda Pappaija, bywšeho Sepičanskeho fararja Manfreda Dietricha, bywšeho duchowneho Kamjenskeje adwentistiskeje wosady Wilfrieda Krausu a fararja Kamjenskeje ewangelsko-lutherskeje wosady Michaela Gärtnera kaž tež katolskeho fararja ze Smochčanskeho Domu biskopa Bena dr. Michaela Kleinera witać. Jim a wšěm tamnym je wotpuskny list z lěta 1500 hišće raz přičinu reformacije wobswětlił. W tymle, na próstwu Kamjenskeho fararja składnostnje noweho wołtarja nastatym dokumenće, přilub­jeja Romscy duchowni kemšerjam sto dnjow spušćenja chłostanjow za hrěchi. Tomu napřećo steji Baselski ćišć Martina Lutherowych tezow z lěta 1517.

Za čitarjow Serbskich Nowin je so dźensa před 25 lětami bytostna změna stała. Město toho zo mějachu kaž dotal wšě­dnu nowinu hromadźe z němskej rano w póstowym kašćiku, dóstawaja ju domjacnosće wot 2. měrca 1992 hižo sam­sny dźeń, kaž bu ćišćana, na pózdnim popołdnju jako wječornik.

Němska jednota je so tež na roznošowanje nowin wuskutkowała. W NDR wobstarowaše to Němski póst. A někotryžkuli dopomina so zawěsće hišće na jeho sobudźěłaćerki, wožace nowiny a listy z wulkimaj ćežkimaj tošomaj na kolesu. Wot spočatka měrca 1992 płaćeše na wuchodźe kaž hižo do toho na zapadźe, zo su medijowe předewzaća same zamołwite za to, nowiny abonentam posrědkować.

Za Ludowe nakładnistwo Domowina, w kotrymž wuchadźa serbski dźenik wot załoženja LND w lěće 1958, rěkaše to dospołnje nowu roznošowansku syć wu­tworić. Wšako je spočatnje kóždy dźenik sam spytał rentabelny system roznošowanja natwarić, a posłužbniske přede­wzaća dachu sej to derje zapłaćić.

Na probje noweje inscenacije „Za brězami“ w Budyskim dźiwadle

Hrajny ansambl Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwa­dła (NSLDź) přihotuje so intensiwnje na inscenaciju „Za brězami“. Je to nowa hra 1961 w Choćebuzu rodźeneho dramatikarja Olivera Bukowskeho. „Twórba nasta w nadawku Złokomorowskeho Noweho jewišća, hdźež bě loni wuspěšnu prapremjeru dožiwiła. Naše Budyske dźiwadło smě ju jako druhe wužiwać“, informuje intendant NSLDź Lutz Hillmann, přihotujo so runje na probu. Za nowu serbskorěčnu inscenaciju je wón režiju přewzał. Zeserbšćiła bě kruch Měrana Cušcyna, dramaturgisce za serbske jewišćo přihotowała je jón Madleńka Šołćic. „Zajimawa to tema, kotruž smy za nas bóle do Hornjeje Łužicy zapołožili. Jedna so wo ze zapada do łužiskeje domizny, do krajiny wuhlowych jamow nawróćacu so swójbu a wo jeje wizije“, Lutz Hillmann rozłožuje.