Wo knihach a kniharni (08.08.25)

Freitag, 08. August 2025 geschrieben von:

Na blidźe w Smolerjec kniharni leža knižne nowinki tutoho lěća. Chcu Wam tu abo tamnu nowinku doporučić.

Handrij Nowak předpołoži w publikaciji „Bjarnat Nowak. Štó da sym? Bernhard Noack. Wer in ich?“ dopomnjenki swojeho nana. Chcemy w Smolerjec kniharni štwórtk, 21. awgusta, w 19 hodź. na lětuše 100. posmjertne narodniny Bjarnata Nowaka spominać.

W Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy prezentuje so tuchwilu wosebita wustajeńca „800 lět přiwěra a magija“. Katalog k njej je poměrnje wobšěrny. Mjez awtorkami a awtorami su tež serbscy: dr. Susanne Hozyna ze Serbskeho instituta a Andrea Pawlikowa a Alexander Pólk ze Serbskeho muzeja.

Štóž chce so po literarnej šćežce na puć do Delnjeje Šleskeje podać, móže to z knihu Roswithy Schieb „Niederschlesien. Literarischer Reiseführer“ činić. Mjez wjele druhimi spisowaćelemi je tam serbska awtorka Marja Młynkowa ze swojim romanom „Dny w dalinje“ naspomnjena.

Grodk (mjk/NC). Premjera inscenacije „Mója wěc jo AKO ju lapjom – Meine Sache ist WIE ich sie fange“ tworješe minjeny pjatk zazběh noweho štyrilětneho rjadu kulturnych zarjadowanjow we Łužicy, kotrež maja „kulturnej mnohotnosći widźomnosć spožčeć, přisłušnosć skrućić a strukturnu změnu nic jenož technisce, ale tež wuměłsce a emocionalnje posrědkować a z tym zapřimliwe činić“. Nošer projekta je powšitkownowužitna towaršnosć Lausitziade, partnerojo su mjez druhim Nowe jewišćo Zły Komorow, Grodkowske Sprjewine kino a kampanja Krasse Lausitz.

Wjesołe zynki, chutne temy

Montag, 04. August 2025 geschrieben von:

Festiwal elektroniskeje hudźby z towaršnostno-politiskim podźělom

Miłoćicy (SN/bn). Festiwal Meta Solis je minjeny kónc tydźenja něhdźe 400 wopytowarjow k Miłočanskej skale přiwabił. Mjeztym sedmy raz wot towarstwa ze samsnym mjenom wuhotowane zarjadowanje pod hołym njebjom zahajichu Uta Šwejdźic kaž tež André a Michał Měrćink ze „za techno-festiwal skerje njewšědnej“ performance, w kotrejž předstajichu wuslědk dźěłarnički „Swobodne spěwanje w raju Krabata“ předchadźaceho festiwala Witaj. Z dohromady šěsć minimalistiskimi spěwami wotbłyšćowaše projektowy chór, kotryž bu w běhu prezentacije přiběrajcy wot publikuma podpěrany, wuswobodźenje drje najznaćišeje figury serbskeje mytologije z putow Čorneho młynka. Zakład tworješe powědančko Hendricha Jordana „Koklaŕski“, kotrež zhudźbnichu z powědarskeje perspektiwy kantorki Maruše. Wustup wudospołnichu widejowe projekcije, kiž běchu z pomocu kumštneje inteligency zhotowjene a zestajane. Performance bu awdiowizuelneje nahrawana a ma so přichodnje online spřistupnić.

Skupina Thomas Stelzer Trio koncertuje jutře, sobotu, we Wojerowskej Kulturnej fabrice. Program wopřijima swójske, po wašnju delta blues, boogie, dixie a New Orelans jazz skomponowane spěwy kaž tež standardy mjenowanych žanrow, kaž na přikład hity McKinleyja Morganfielda, Joewa Turnera abo Aarona „T-Bone“ Walkera. Foto: Igor Semechin

Kački z gumija, oldtimery a prokawy

Donnerstag, 31. Juli 2025 geschrieben von:

Kamjenc swjeći lětsa 800. róčnicu prěnjeho naspomnjenja dźensnišeho města a wokolnych wsow. Před połdra tydźenjom bě měšćanski dźěl Němske Pazlicy na rjedźe. 90lětny regionalny hudźbnik Günter Wallner powěda ze swěćatym mjezwočom: „Sym často a z najwšelakorišich přičin w Němskich Pazlicach hrał. Tu zetkam wjele starych znatych.“

Rozžohnowacy so Kamjenski wyši měšćanosta Roland Dantz měješe we wobłuku swjedźenja wosebity nadawk, mjenujcy kače wubědźowanja zahajić. Tola wjesna rěčka, kotraž k Wulkemu hatej wjedźe, ma lědma wody. Někotryžkuli wopytowar so při tutym napohledźe prašeše, kak ma to hić? „Wočakńmy“, so wyši měšćanosta potajnostnje smějkotaše. Zhromadnje ze zarjadowarjemi ćisnje wón gumijowe kački do wody. A kaž wot kuzłarskeje ruki, so rěčka runje w tutym wokomiku pjelnješe. Wjele dźěći wyskachu. Kački nětko płuwachu. Hosćo ćehnjechu wot mosta k mostej, doniž njejsu kački k cilej dopłuwałe. A zaso bě wyskanje wulke, tónraz ze stron mějićelow kačkow. Wšako wulosowachu dosć atraktiwne myta, kaž na přikład dobropisy za hosćency, lěty z ultralochkim lětadłom abo kino.

Přiwěra a magija w Kamjencu

Mittwoch, 30. Juli 2025 geschrieben von:

Po zdaću pozabyte ze zašłosće so tež w dźensnišim swěće jewi

Njewěm, hač wěšći to zbožo abo nje­zbožo, hdyž widźu čornu kóčku z lěweho na prawy bok dróhi běžeć. Za wotmołwu na tele prašenje sym w Kamjenskim ­Muzeju zapadneje Łužicy pytała. Ličba eksponatow we wosebitej wustajeńcy „800 lět přiwěra a magija“, kotraž je hač dosrjedź apryla přichodneho lěta přistupna, je wulka. Ekspozicija wabi wo­pytowarjow, so do swěta swojich prjedownikow zanurić, kotrychž stej přiwěra a magija wšědny dźeń přewodźałoj. Kóčku, wo kotrejž ludźo něhdy prajachu, zo ma njewšědne mocy, kedźbliwy wopytowar na mnohich městnach zajimaweje a informatiwneje wustajeńcy wuhlada. Pod grafikami zapřijate wosebite informacije, wolóža předewšěm młódšim zajimcam přistup k eksponatam, kotrež su zdźěla zatrašace.

Serbja do jubileja zapřijeći byli

Mittwoch, 30. Juli 2025 geschrieben von:

Zarjadowanja 800lětneho jubileja prěnjeho naspomnjenja města Kamjenca a wosebje swjedźenski kónc tydźenja w meji su tysacy hosći přiwabili. Serbskim wopytowarjam je so šěroki poskitk spodobał. Zdobom pak su mnozy swoje přeća zwuraznili a maja pokiwy.

Dalši wjeršk w běhu swjedźenskeho lěta města budźe Kamjenska Boršć w awgusće. A swjedźenski ćah w septembru ma na bohate stawizny Lessingoweho města skedźbnjeć, kotrež su wusko ze Serbami zwjazane. Na woběmaj podawkomaj budu w tež mnozy Serbja mjez akterami.

Hižo srjedź meje běštej serbska kul­tura a rěč w Lessingowym měsće sylnje prezentnej. Na swjedźenskim kóncu ­tydźenja wopytowarjo poskitkow zwuraznichu, kak wažne za Kamjenc je, zo su Serbja samozrozumliwy dźěl města.

Zhorjelc (SN/bn). Mjeztym 5. lěćnu filmowu akademiju je towarstwo Rashomon w Zhorjelcu wuhotowało, a to tónraz w kooperaciji mjez druhim z filmowym festiwalom Nysa, Wrócławskim ­filmowym festiwalom Nowe Horyzonty a Choćebuskim filmowym festiwalom (CFF). Dźakowano spěchowanju ze stron Łužiskeho festiwala, Kulturneje załožby swobodneho stata Sakska, centrale za zwužitkowanje Bild Kunst Kulturwerk, iniciatiwy Kreatiwna Łužica a Załožby za serbski lud bě dwutydźenska dźěłarnička zajimcam lětsa zdarma přistupna. Dohromady dźewjeć kursantow z Něm­skeje, Pólskeje, Čěskeje a Ukrainy je so na njej wobdźěliło. Minjenu sobotu bu akademija z prezentaciju wudźěłkow zakónčena.

Wjacerěčnosć ludy mjez sobu zwjazuje

Montag, 28. Juli 2025 geschrieben von:

Wojerecy (KD/SN). Marija Šołćic, moti­watorka za serbsku rěč w Domowinskej župje Wojerecy je sej njedawno bretonskeju mandźelskeju Pascala a Catherine Jan na měsačne zarjadowanje rěčneje swětłownje do bróžnje Domowinskeho domu we Wojerecach přeprosyła.

Wonaj staj wopytowarjam swoju domiznu ze swojimi městnosćemi a krajinami kaž tež swoju maćeršćinu bretonšćinu předstajiłoj. Rěč, kotraž běše hišće spočatk 20. lětstotka na połkupje jara rozšěrjena, je dźensa mjeńšinowa rěč. „To je kaž z delnjo- a hornjoserbšćinu“, přispomni wopytowarka Dora Gebauer z Ćiska. Wona zhoni w běhu zarjadowanja, zo so bretonšćina hižo někotre lětdźesatki dołho zaso w pěstowarnjach a šulach wuwučuje a zo móža młodostni w swojej maćernej rěči zaso abituru złožić. Catherine Jan předstaji přitomnym čorno-běło-žołtu bretonsku drastu, kotruž so dźensa jenož hišće na swjedźenje wobleku.

Renoměrowany Rezidencny orchester Drježdźany zahraje zajutřišim, njedźelu, kompoziciju „Počasy“ Antonia Vivaldija pod hołym njebjom w parku Ramnowskeho barokneho hrodu. Aranžement za smyčkarjow, fletu a klawěr bu ekstra za mału wobsadku ćělesa spisany a wuwabi jednej z najznaćišich hudźbnych twórbow cyle nowe fasety. Foto: Bernd Galler

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND