Němska ma nowe knježerstwo, a mjeńšinowa rada diskutowaše wčera w Budyskim Serbskim muzeju z publikumom „narodne mjeńšiny po wólbach – refleksije, wužadanje, perspektiwy“.
Budyšin (SN/mb). Samo najznaćiši reprezentant Saterfrizow Karl-Peter Schramm bě wčera přichwatał, zo by sej podijowu diskusiju naposkał. Štož něhdźe 25 zajimcow – mjez nimi Budyski wyši měšćanosta Karsten Vogt (CDU), zapósłanča zwjazkoweho sejma Kathrin Michel (SPD) a zapósłanc krajneho sejma Marko Šiman (CDU) – w Serbskim muzeju zhoni, bě najprjedy wostrózbjace.
„Zhotowjenje knihi je kaž marathon – trjebaš wutrajnosć a krutu wolu, zo njeby swój cil z wočow zhubiła.“ Tute wuprajenje nazhoniteje koleginy mi tele dny přeco zaso přez hłowu šuskny, jako poslednje dźěła w zwisku z ćišćenjom knihi „Chrósćicy“ wukonjam. Bě to woprawdźe hoberski projekt z mnohimi wobdźělnikami, kiž mějachu wšitcy samsny zaměr – jónkrótnu a rjanu knihu stworić. Kotraž zamóže čitarjow nic jenož informować, ale tež putać a zabawjeć.
Wjace hač 40 awtorow a awtorkow je so hłuboko do stawiznow swojeje domizny zanuriło, zo bychu zajimawe podawki ze stawiznow wosady a gmejny wurywali. Wšako su Chrósćicy w běhu zašłych wosom lětstotkow dosć wjerškow dožiwili: Wopytaj pozdźišeju bamžow, wichorojte wójnske časy, mjezynarodny folklorny festiwal, šulski zběžk, pasionske hry abo Europeadu. Wulki wotrězk knihi wěnuje so tež wosadnym wsam, wopisujo jich nastaće a indiwidualne wosebitosće. Dalši wobłuk zhladuje na towarstwowe, kulturne a pastoralne aktiwity we wosadźe něhdy a dźensa.
Großhennersdorf/Budyšin (SN/MiR). Serbski poskitk ze štyrjomi filmami we wobłuku lětušeho 22. filmoweho festiwala Nysa, kiž so wot 19. do 23. meje wotměje, budźe 23. meje w Budyskim Kamjentnym domje. W rjedźe Regionalia pokazuja tam wječor w 20 hodź. film „Serbske wobrazy“, kiž zaběra so ze serbskej kulturu a identitu. Wón pokaza archiwowe wobrazy zetkanja Serbow w lěće 1956 w Budyšinje ze sportowymi wubědźowanjemi, jewišćowym programom, swjedźenskim přećahom a serbskimi nałožkami. Paski a dokumentacije Horsta Heibera, Kurta Hajny a Jana Krawže běža bjez komentara. Serbski předewzaćel, hudźbnik, kulturny wědomostnik a zwukowy inženjer Jakub Gruhl (Ectoplastic Lab) chce wobrazam wotpowědne zwuki live zahrać. Z pomocu SAVE-programa – „Awdijo-wizuelne namrěwstwo w Sakskej“ – su něšto wjace hač połhodźinski film w lěće 2019 digitalizowali.
Praha (SN/MG). Dwě serbskej rejowanskej skupinje wobdźělištej so kónc tydźenja na mjezynarodnym wubědźowanju za reje a dźiwadło „Ave Bohemia“ w Praze. Rejowanska skupina 1. serbskeje kulturneje brigady bě sej prěni raz tam dojěła, młodźinska rejowanska skupina Serbskeho ludoweho ansambla Łužičanska rapsodija druhi króć.
Hižo pjatk dojědźe sej bus z dohromady dwanaće rejowarkami a rejowarjemi brigady do złoteho města. Kaž powědatej wučerce Sylwija Rječcyna a Jana Štilerová, zarejowachu holcy a hólcy wuspěšnje tež spontanje na naměstach w Praze a sej tak šwarny fenk do kapsy nahromadźichu. Sobotu přidruži so jim dwanaće rejowarkow a rejowarjow Łužičanskeje rapsodije ze swojimaj přewodnikomaj Kornelom Kolembusom a Yuliyju Kasyan.
Budyšin (SN/bn). Na połnje wobsadźenej žurli Serbskeho ludoweho ansambla předstaji dohromady 19 wobdźělnikow mjeztym pjaty raz wuhotowanych „Prózdninow z instrumentom“ minjeny pjatk w tydźenju po jutrach nazwučowane kruchi. Pod nawodom Jana Brězana, kiž tele zastojnstwo na dobro dorosta w starobje dźesać do 14 lět třeći raz wukonješe, zahra po wašnju bigband zestajeny orchester sadźby, kotrež bě Christoph Reuter na zakładźe serbskich ludowych spěwow ekstra za młodych hudźbnikow spisał. Tak zaklinčachu mjez druhim wobdźěłanej pěsni „Kelkož kapkow, telko lět“ a „Slěpe, to jo rjana wjeska“. Wjacori wobdźělnicy, mjez druhim Karolina Kirsten (cello) a Benjamin Meyer (pozawna), sposrědkowachu nimo toho solistiske přinoški, při čimž so tak mjenowana klasiska hudźba runje tak jewješe kaž načasne popowe štučki. Jako přidawk předstaji sydom čłonow orchestra „Seven nation army“, drje najznaćiši hit skupiny The White Stripes.
Budyšin (SN/bn). Knižna premjera noweje zběrki basnjow a lyriskeje prozy Benedikta Dyrlicha „Serpowe dny – Sicheltage“ je wčera něhdźe 40 zajimcow do Smolerjec kniharnje přiwabiła. Antologija je takrjec z naslědnikom knihi „Der Tiger im Pyjama – Tiger w nócnej košli“ a wopřijima po słowach awtora teksty, kotrychž wobrazowa rěč wědomje krajiny kaž tež městnosće wotbłyšćuje, z kotrymiž je hłuboko zwjazany, mjenujcy wolenu domiznu Drježdźany, serbsku Hornju Łužicu a starosłowjansku połobsku kónčinu wokoło Mišna podłu Freibergskeje Modłeje. Na rěči swojeho tworjenja skedźbniwši podšmórny Dyrlich, zo swoju lyriku njepřełožuje, ale ju stajnje znowa komponuje. Přebasnjenje ze serbšćiny do němčiny a nawopak je „wjele, wjele dźěła“, kajkež sej tež hladajo na často čestnohamtsce skutkowacych awtorow, bjez kotrychž serbska literatura mjezynarodny niwow docpěła njeby, „wjace připóznaća zasłuža“.
Budyšin (VaŽ/SN). Cyłkownje 19 dźěći z Hornjeje a Delnjeje Łužicy a samo wobdźělnik z Münstera wopyta w jutrownych prózdninach mjeztym hižo pjate hudźbne prózdninske lěhwo w Serbskim ludowym ansamblu w Budyšinje. Tež wčera młodźi hudźbnicy pod nawodom Jana Brězana intensiwnje na swojich instrumentach zwučowachu.
W srjedźišću prózdninskeho lěhwa steji nazwučowanje pjeć serbskich ludowych spěwow, kotrež buchu ekstra na młody orchester přiměrjene. Hudźbny wuslědk tutoho proboweho tydźenja prezentuja dźěći jutře, 25. apryla, w 17 hodź. na zakónčacym koncerće na žurli Serbskeho ludoweho ansambla.
Jedyn z wobdźělnikow je Benjamin Meyer z Münstera, kotryž prawidłownje za čas jutrownych prózdnin swoju swójbu we Łužicy wopytuje. Wón hraje hižo wosom lět eufonium a štyri lěta pozawnu. Wón so lětsa druhi raz na prózdninskim lěhwje wobdźěli. „Tuta zhromadnosć so mi wosebje lubi, a sym přez instrumentowe lěhwo hižo nowych přećelow zeznał“, Benjamin powěda.