Pisane kwětkowe přestrjency

Donnerstag, 01. April 2021 geschrieben von:
Foto: picture alliance/Loes KieboomPohladajmy tola raz do swěta. Kotre nałožki w druhich krajach pěstuja? We Łaćonskej Americe maja jara rjany jutrowny nałožk. Tam kładu pisane kćenja kwětkow na puć, tak zo nastawa wulki přestrjenc. Dojutrowny (martrowny) tydźeń mjenuja tam Semana Santa. Puće su za wobchad zawrjene, a w pil­nym ručnym dźěle ludźo kćenja na puće kładu. Tohorunja wuži­wa­ja za to přebarbjene łopjena abo drjewjane třěski (Holzschnipsel). Wuměłske twórby pak hodźa so jenož krótki čas wobdźiwać. We wulkich jutrownych procesio­nach ludźo twórby zaso rozteptaja. Tak su tele přestrjency wuraz zachodnosće (Vergänglichkeit). Bianka Šeferowa

,,Swětło je žiwjenje!“

Donnerstag, 01. April 2021 geschrieben von:
Foto: Pixabay/ M. Jutta
Swětło swěčkow je nam hłownje k swjedźenjam jara wažne. Jutrowna swěčka pak ma wosebje w křesćan­skej wěrje wulki wuznam. Swětło dźě woznamjenja žiwjenje! A tak zaswěći duchowny swěčku při jutrownym wohenju do Božeje mšě jutrownu nóc. Hdyž ze swěčku do cyrkwje kroči, wón trójce woła ,,Lumen Christi“, pře­ło­žene to rěka: Chrystus je swětło. Potom móža sej wěriwi swoju sobupřiwjezenu swěčku na płomjenju jutrowneje swěčki zaswěćić. Tradicionelnje su na jutrownej swěčce křiž, aktualna lěto­ličba kaž tež zna­mje­ni alfa a omega zwobraznjene. Mjenowanej pis­mikaj stej prěni a posledni grjek­ske­ho alfabeta a symbolizujetej spočatk a kónc. (Jězus je prěni a posledni – spočatk a kónc). Často maja swěčki hišće pjeć tak mjenowanych wóskowych pyramidow, kotrež pokazuja na pjeć ranow Jězusa na křižu. Dale su druhdy nimo toho motiwy kaž woda a słónco, hołb abo jehnjatko zwo­braz­njene. Bianka Šeferowa Jutrowne swěčki móžeće sej tež sami zhotowić. Za to trjebaće běłu swěčku a někotre plečicy wóska, kotrež su w najwšelakorišich barbach na předań. 1.
Jutrowne spěwanje je nałožk, kotryž w katolskich kónčinach skerje njepěstuja. Ale wokoło Wojerec, Slepom a samo w Janšojcach žony jutrowne kěrluše zanošuja, při čimž su narodnu drastu wot­powědneje kónčiny zhoto­wane. Lěta 2012 su pak tež we Wuježku starodawnu tradiciju wožiwili. Kaž słónco schadźa, swjeća tam zrowastanjenje Jezusa Chrystusa. Na wobrazu widźiće spěwarki w Čornym Chołmcu. Foto: Gernot Menzel

Maja heju kažłužiski zornowc

Freitag, 26. März 2021 geschrieben von:

Hordźi na swoju domiznu – na wopyće w Markersdorfje

Při rjanym wjedrje maš krasny wuhlad. Hornjołužiska pahórčina so wšitkim – ­turistam kaž domoródnym – spodoba.

Kóžde lěto 21. awgusta swjeća wsy a gmejny mjez Biskopicami a Zhorjelcom, mjez Běłej Wodu a Žitawskimi horinami „dźeń Hornjeje Łužicy“, tak tež Markersdorf. Byrnjež so w gmejnje blisko Rychbacha z jeje wjesnymi dźělemi a nimale 4 000 wobydlerjemi ničo spektakularneho njestawało, so njedźelny wopyt w susodstwje Limasa na kóždy pad wudani. 60lětny wjesnjanosta Thomas Knack je na swojich ludźi jara hordy. Kaž z Binza nad Baltiskim morjom pochadźacy nan třoch dźěći twjerdźi, drje ma lědma štó z nich serbske korjenje. Zwěsćić pak móžachmy, zo mjenuje ­serbska Wikipedija nimo Rychbacha tež wjesnej dźělej Markersdorfa Deutsch-Paulsdorf Němske Pawlice a Jauer­nick-Busch­bach Jawernik-Nechow. Tamne Markersdorfej přisłušace wsy wostawaja Friedersdorf, Gersdorf, Holtendorf ­a Pfaffendorf. Kaž Serbja tež jich susodźa w Hornjej Łužicy hosći radlubje witaja. „Smy w přitom­nosći žiwi.

Sony wabja čłowjeka do dalokeho swěta

Freitag, 26. März 2021 geschrieben von:

Serbskaj swětodundakaj, Sernjančanaj Měrćin a Erika Wjenkec, staj po 112 krajach a šěsć kontinentach pućowałoj

Na našej zemi je tuchwilu 193 statow, kotrež Zjednoćenym narodam (UNO) přisłušeja. Jako stat płaći tež ­Vatikan, wo dwanaće dalšich diskutuja, hač to woprawdźe su. A je jědnaće dalšich krajow na swěće, kotrež UNO nje­přisłušeja.

W 112 krajach swěta staj Měrćin ­a Erika Wjenkec ze Sernjan hižo byłoj. W někotrych wjackróć, w dalšich jenož jónu. Šěsć do dźesać tydźenjow wob lěto staj wonaj po puću – z lětadłom, z ćahom, z busom, jeepom, łódźu abo, wosebje w krajach Europy, ze swojim bydlenskim mobilom. 24 króć staj po kilometrach ličene zemju hižo wobkružiłoj. Zo móhłoj sej to pjenježnje dowolić, staj w swójskej firmje dźěłałoj, doniž njebě­štaj staršej hač sydomdźesat lět. Stajnje staj derje přihotowanaj byłoj. „Sym do kóždeje jězby wjele čitał, zo móhłoj sej wšitko wobhladać, štož je zajimawe. A běch-li zaso na dompuću, čujach so wobohaćeny“, Měrćin Wjenk powěda.

Loni kónc oktobra bě tónle wobraz wo nawodźe Njeswačanskeho domizniskeho muzeja a wjesnym chronisće Arndźe Lehmannu nastał. Widźeć je wón na foće w mnišej kuće, w kotrejž ludźi po Njeswačanskim parku a Starym hrodźe přewodźa. Drasta mnicha bratra Johannesa dopomina na powěsć wo dwanaće mnichach w pincach stareho hrodu, kotřiž tam pječa złotu kuču hrabje wobstražuja. Čłonojo Njeswačanskeho kulturneho a domizniskeho towarstwa su tuž často na wjesnych swjedźenjach, tež na Dnju Saksow, baju wo wsy nad Čornicu předstajili. Arnd Lehmann bě mjez nimi a wužiwa mnišu kutu tuž tež jako drastu přewodźerja po woblubowanym parku, kotryž je 5,5 hektarow wulki. Ludźo z wokoliny so wosebje nětko za čas koronapandemije rady po parku wuchodźuja.

Biskop Timmerevers: Do přichoda hladać

Freitag, 26. März 2021 geschrieben von:

Drježdźansko-Mišnjanska dieceza hotuje so na 100. róčnicu swojeho znowazałoženja

Pod hesłom „100 dobrych přičin“ je Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo loni w nowembru jubilejne lěto składnostnje 100. róčnicy swojeho znowazałoženja zahajiło. Biskop Heinrich Timmerevers swjećeše w Lipšćanskej propstowskej cyrkwi swjedźensku liturgiju, kotruž móžachu wěriwi na internetnej stronje die­cezy sobu dožiwić. Wón namołwješe wšitke wosady biskopstwa, jubilejne lěto tohorunja swjatočnje zahajić. Nimo toho je so z pastyrskim listom na wěriwych wobroćił.

Łódź na wichorojtym morju

W serialu „Na serbskich slědach po Praze“ wjedźe Pražan Marek Krawc čitarjow na městnosće w čěskej stolicy, kotrež maja za nas Serbow wulki wu­znam. Dźensa: Praske Jězusdźěćatko

1. žnjenca 1961 zběhny policajski zastojnik rano na słužbnym zarjedźe Veřejné Bezpečnosti (bywša čěskosłowakska policija) w Praze słuchatko a zasłyša znjeměrnjeny hłós. W cyrkwi swj. Marije Dobyćerskeje bu kradnjene, a to wšelake liturgiske předmjety, mjez nimi drohotne Praske Jesulatko ze wšěmi debjenkami. Cyle wosebity pad za Majora Jaroslava Zahrádku a wyšeho poručnika Josefa Hyrmana, kotrajž podaštaj so bjez komdźenja na městno njeskutka, zo byštaj jeničkeho swědka Pavela Galla přesłyšowałoj.

Z BOOKiijom w knize slědźić

Freitag, 26. März 2021 geschrieben von:

Hdźe hnězdźa łastojčki? Štó so we wišninje chowa, a što chowa wjewjerčka? A čeje stopy nańdźeš w sněze? To zhonja dźěći w nowostce „Powědaj mi wo počasach“, kotraž je tele dny w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła. Bianka Wjeńcyna je knihu z němčiny přełožiła. W njej dźěći Paula, Jonas, Marie a Noah přeradźeja, što so w nalěću, lěću, nazymje a zymje wšitko stawa, što rosće a što móža wšitko činić. Knižka je kóžde­­mu počasej wotpowědnje pisanje ilustrowana. Dale je z klapkami wuhotowana, za kotrymiž so tajke

a hinaše překwapjenki chowaja, kotrež hodźa so ze słuchopisakom BOOKii wuslědźić. Ludowe nakładnistwo Domowina, Měrka Mětowa

Tajka překwapjenka

Freitag, 26. März 2021 geschrieben von:
foto: Milenka Rječcyna

Před hródźu steji wulke stadło howjadow, mjez nimi jenički byk, za to pak wulka ličba jałojcow. Herta je chětro pomałka. Wona jako poslednja na pastwu stupi. Mała Madlenka so dźiwa. Herta je jej najlubša. Přeco hdyž Madlenka k pastwje přińdźe, so wona na brjóh sydnje a stadłu přihladuje. Herta so potom k njej bliži. A Ma­dlenka dawa jej najčerstwiše stwjelčka trawy. Tola dźensa so Madlenka dźiwa, Herta je hinaša. Jeje wulkej čornej woči stej raz cyle wočinjenej a raz dlěje začinjenej. Jenož přez mikawčki widźiš, zo wona njespi. „Čehodla poprawom sy tajka pomałka. A što je z twojim brjuchom? Tón je tak tołsty – boli će tón?“ Herta pak kaž hewak mjelčo dale trawički mlaska. „Dokal da chceš?“, so ju Madlenka praša. Herta bliži so k štomam, kotrež steja na boku pastwy. Při tym přeco zaso wróćo na Madlenku hlada. „Haj, ja přińdu!“, jej Madlenka praji. Po puću za nju tu a tam młódne stwjelca trawy šćipa.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND