Před Slepjanskej ewangelskej cyrkwju wopominachu wčera wječor ...
Heiko Maas: Ciwilnu ludnosć lěpje škitać
New York (dpa/SN). Škit ciwilneje ludnosće w konfliktach bě tema posedźenja Bjezstrašnostneje rady UNO, na kotrymž je so zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas wčera w New Yorku wobdźělił. Bě to zdobom zazběh wjacednjowskeje jězby politikarja SPD po Sewjernej Americe, kotraž powjedźe jeho tež do kanadiskeho Toronta. Maas bě póndźelu noweho defekta w knježerstwowym lětadle dla ze zapozdźenjom do New Yorka wotlećał, dokelž dyrbješe do druheje mašiny přelězć.
Němska je wot 1. januara dwě lěće z čłonom Bjezstrašnostneje rady. Ze swojim wobdźělenjom chcył Heiko Maas europske zhromadne dźěło z najwažnišim gremijom UNO sylnić, kaž rjekny. Pólska radu tuchwilu nawjeduje.
Dźěćom potrěbnych pomhać
Berlin (dpa/SN). Dźěćom hladanja potrěbnych staršich chcedźa přichodnje pomhać. To předwidźi naćisk zakonja, kotryž je zwjazkowe knježerstwo dźensa wobzamknyło. Njedosahaja-li pjenjezy potrěbnych a srědki hladanskeho zawěsćenja, dyrbja dźěći dotal připłaćić. To ma přichodnje hakle wot lětneje bruttozasłužby 100 000 eurow tak być. Tajka wolóžaca pomoc je „dawno trěbna“, rjekny zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) nowinarjam.
Socialny zwjazk VdK nowy zakoń zasadnje wita, dokelž wón staršim ludźom z ćežkeho połoženja pomha, prezidentka Verena Bentele rozłoži. „Mnozy njeńdu do starownje – byrnjež jich dźěći doma wjace porjadnje zastarać njemóhli –, zo njebychu dźěćom z přidatnej ćežu byli.“ Komuny liča z přidatnymi wudawkami wjacorych miliardow eurow a skedźbnjeja na princip solidarity w socialnym zakoniku. Hłowny jednaćel zwjazka městow a gmejnow Gerd Landsberg praji: „Zasadnje je přicpějomne, zo sej dźěći a starši mjez sobu pomhaja. To měło tak wostać.“
Nětko z mjenami
Choćebuz (HA/SN). Kaž Serbske Nowiny wčera rozprawjachu, je Domowinska župa Delnja Łužica šěsć kandidatow za nowu Radu za naležnosće Serbow w Braniborskej namjetowała. Su to Uta Henšelowa, nawodnica Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu w Choćebuzu, Wylem Janhoefer, župan župy Delnja Łužica, Birgit Kaufhold z Grodka, kotraž je zdobom kandidatka Lěwicy za nowy braniborski sejm, Delia Münchowa, mějićelka krawcownje w Žylowje, Katrin Šwjelina, přistajena Domowiny, a Dieter Freihoff, dotalny čestnohamtski społnomócnjeny za serbske naležnosće we wokrjesu Dubja-Błóta. Namjetowani chcedźa so nětko zjawnje předstajić, mjez druhim je w septembrje wólbny forum w Choćebuzu planowany. Hižo 3. septembra budźe w Gołbinje (Gulben), gmejna Gołkojce, serbski wječork na temu „Rěč a politika“.
Kaž wólbny wuběrk zdźěli, je so dotal 360 zajimcow do wolerskeje lisćiny zapisać dało, štož je tež hišće hač do 21. septembra móžno. Tydźeń pozdźišo potom maja wšitke podłožki listowych wólbow wuběrkej předležeć.
Wólby Sakskeho krajneho sejma – kandidaća so wuprajeja
Prašamy so kandidatow a kandidatki, kotřiž prócuja so wo direktny mandat we wólbnym wokrjesu 53, Budyšin 2 – mjez druhim město Kamjenc, Halštrow, Chrósćicy, Njebjelčicy, Pančicy-Kukow, Worklecy, Ralbicy-Róžant
1Měła Sakska serbsku rěč w zjawnosći sylnišo spěchować a hdyž haj, z čim na přikład?
2Kak hódnoćiće tuchwilne wuwiće nastupajo strukturnu změnu we Łužicy?
3Kak stejiće k planowanemu kóncej zmilinjenja brunicy w Němskej a specielnje we Łužicy?
4W Braniborskej su wučbu serbšćiny na šulach ewaluěrowali. Měli to tež w Sakskej přewjesć a na čo měli při tym dźiwać?
Alojs Mikławšk, CDU
1We Łužicy dožiwjamy, kak žiwa rěč a tradicija skutkujetej. Dyrbimy němskim wobydlerjam z podpěru brošurkow a wustajeńcow bohatstwo našeje kultury dale wotkrywać. Je wažne, zo přicpěwa Sakska spěchowanju a hajenju serbskeje rěče a kultury dale wulki wuznam. K tomu słušeja mjez druhim derje wukubłani maćernorěčni wučerjo a kubłarjo. Dobry fundament za zachowanje a spěchowanje serbskeje rěče tworja swójby a kubłanišća.
2Tele změny skića Łužicy šansu, nowu, do přichoda sahacu perspektiwu wuwiwać. Poradźić móže so to jeno z nowymi móžnosćemi, kaž z pospěšenjom planowanja při přetwarje infrastruktury dróhow a železniskich čarow. Z nastatym zakładnym wusměrjenjom za region měli zajimy ludźi wobkedźbować a jich předstawy a ideje sobu zapřijeć. Jenož tak móža woni wusměrjenje akceptować a přewodźeć.
Marion Junge, Lěwica
1Haj, Sakska dyrbi serbšćinu w zjawnosći sylnišo spěchować. To je zawjazk a runočasnje nadawk. UNESCO je serbšćinu jako wohroženu rěč zastopnjowała. To dyrbi so změnić! Projekt Witaj w pěstowarnjach a šulach je wažny zakład rěč spěchować. To pak dyrbimy dale wutwarić. Serbske poskitki w šulskim wobłuku, w młodźinskim socialnym dźěle a při kubłanju dorosćenych dyrbimy tež w nakromnych kónčinach serbskeho sydlenskeho ruma spěchować a zwoprawdźić.
Kathrin Michel, SPD
1Serbja naše towaršnostne a kulturne žiwjenje wobohaćeja, tohodla dyrbi so wobdźělenje wo wjele widźomniše stać. Přeju sej runoprawosć rěčow. Za to trěbne je wulke napinanje, zo móhli tež wšitcy serbšćinu nawuknyć. Załožić serbsku rěčnu šulu w Budyšinje je jenož jedne z našich předewzaćow w tym směrje.
2Strukturna změna we Łužicy je nadawk, za cyłu towaršnosć płaćiwy. Financne srědki, kotrež chce Zwjazk přewostajić, su wulka šansa za region. Mamy pak pjenjezy mudrje a naslědnje wužiwać. Infrastrukturu dyrbimy wutwarić, inowatiwne předewzaća maja so tule zasydlić a chcemy mudrych a derje wukubłanych ludźi w regionje dźeržeć. K tomu tež słuša, zo wutworimy derje płaćene instustrijne dźěłowe městna.
Matthias Schniebel, FDP
1Serbska rěč je zakładne wuměnjenje za zachowanje a dalewuwiwanje serbskeje kultury a tradicijow. Za jich spěchowanje wosebje w dźensnišim času, kotryž přiběrajcy mobilita a medije charakterizuja, su wosebite napinanja trěbne. Při tym dyrbimy předewšěm komunalnu runinu sylnišo podpěrać. Mamy atraktiwitu, serbšćinu nawuknyć, stopnjować.
2Připowědźacu so strukturnu změnu dyrbimy jako šansu wobhladować. Wona pak je zdobom hoberske wužadanje. Naš sylny wuchodosakski srjedźny staw je motor hospodarskeho wuwića we Łužicy a zaruča na přichod wusměrjene dźěłowe městna. Wobstejace a nowe zasydlace so předewzaća dyrbimy tuž njeběrokratisce podpěrać. Štož stej Zwjazk a kraj dotal nastorčiłoj, njedosaha.
Gerd Kirchhübel, Zwjazk 90/Zeleni
1Zo bychmy akceptancu serbšćiny zwyšili, mamy předewšěm na komunalnej runinje dwurěčne popisanja wšitkich zjawnych zarjadow, informaciskich taflow, hamtskich wozjewjenjow, listowych hłowow a dalše bjez wobmjezowanja zwoprawdźić. K tomu słušeja tež pućniki a znački na awtodróhach. Dwurěčnosć na wjesnych taflach měli ze zakonjom rjadować. Zwjazk a kraj dyrbjałoj za trěbne pjenjezy přewostajić.
