To a tamne (14.09.22)

Mittwoch, 14. September 2022 geschrieben von:

Suweněr z Pólskeje w formje ručneje granaty je k zasadźenju fachowcow za rozbuchliny na lětanišću kupy Usedom zawinował. Kaž policajski rěčnik zawčerawšim wozjewi, je běchu pad dla minjenu sobotu na lětanišću w Heringsdorfje druhe lětadła zapozdźene. Pozdatnu granatu bě personal we wačoku 78lětneje dowolnicy z Luxemburga namakał.

Dwě tonje drjewjanych peletow stej po njezbožu ze štyrjomi nakładnymi awtami w sakskim wokrjesu Vogtland awtodróhu A72 blokowałoj. Nakładne awto bě wčera připołdnju do třoch na pódlanskej čarje stejacych nakładnych awtow zajěło. Jedyn z nich měješe měchi drjewjanych peletow na připowěšaku, kotrež su so njezboža dla roztorhali. Pelety so na dwěmaj čaromaj awtodróhi rozsypachu, čehoždla běštej dospołnje blokowanej. Policija trochuje škodu na něhdźe 140 000 eurow.

Kwota so zaso powyšiła

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Wiesbaden (dpa/SN). Płaćizny za energiju a žiwidła zaso stupaja. Tak je so podróšenska kwota w awgusće na 7,9 procentow powyšiła, zwjazkowy statistiski zarjad dźensa na zakładźe nowych wobli­čenjow zdźěli. Ludowi hospodarjo liča w přichodnych měsacach z dwucyfrowymi inflaciskimi ratami. Ekonomojo wuchadźeja z toho, zo płaćizny za přetrjebarjow dale stupaja. Kupcam płuna hroža nimo toho dale wysoke płaćizny wotedawka płuna dla, kotryž zastaraćelam zmóžnja, přidatne kóšty swojim kupcam dale dać.

Bamž w Kazachstanje

Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je so dźensa na třidnjowsku jězbu do Kazachstana podał. W stolicy kraja Nur-Sultan wobdźěli so hłowa katolskeje cyrkwje jutře a zajutřišim na kongresu swětowych nabožinow. Dźensa chcyše so wón ze statnym prezidentom Kasym-Schomartom Tokajewom a diplomatami zetkać.

Nakładnistwa wohrožene

Po wjace hač wosom lětdźesatkach pyši zaso Dawidowa hwězda Zhorjelsku synagogu. Cyłkownje 5,20 metrow wysoki a 1,60 ­šěroki nabožny symbol židowstwa ze šěreho wocla bu wčera z kranom na twarjenje zběhnjeny. „Tole je ‚kónčny kamjeń‘ za ­dołhe saněrowanje synagogi“, sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wuzběhny. Foto: dpa/Robert Michael

Zaměry chcedźa dale docpěć

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:
Moskwa (dpa/SN). Njehladajo na najmłódše wuwiće na wuchodźe Ukrainy chce Ruska wójnu přećiwo susodnemu krajej dale wjesć. „Wosebita operacija pokročuje“, zdźěli wčera rěčnik Krjemla Dmitri Peskow, doniž njejsu spočatnje stajene zaměry docpěte. Na prašenje, kak je Wladimir Putin na powěsć wo wotćahu swójskich jednotkow z kónčiny Charkiw reagował, rjekny Peskow jeničce, zo so tutón wo wšěch wuwićach informuje. Ruske wójnske zaměry su dospołne zdobyće kónčinow Luhansk a Donjeck. Minjeny kónc tydźenja pak je ruske wójsko jednu ze swojich najćešich poražkow wot nadpada na Ukrainu poćerpjeło. Oficialnje wopodstatni Ruska wotćah ze stra­tegiskim „přerjadowanjom“ swójskich jednotkow.

Wobydlerjo bjeru sej chwile

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Ludźo w Sakskej bjeru sej po rozprawje „Sächsische Zeitung“ z wotedaćom deklaracije za ležownostny dawk chwile. Něšto tydźenjow do termina wotedaća kónc oktobra je ně­hdźe šěsćina potrjechenych wobsedźerjow deklaraciju wotedała. Tole rozprawješe nowina wčera a poćahowaše so na informacije financneho ministerstwa. Potajkim předležeše hač do 8. septembra ně­hdźe 280 000 deklaracijow.

Wšitcy wobsedźerjo ležownosćow, bydlenjow a zawodow ratarstwa a lěsnistwa kaž tež zamołwići za zdźědźenje dyrbja hač do 31. oktobra informacije k twarskemu lětu, bydlenskej płoninje a pódowej směrnicy podać. Přičina toho je nowe wobličenje ležownostneho ­dawka.

Lěs wětrnikam njepřewostajić

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakscy Zeleni wotpokazuja wulke přestrjenje lěsa za wětrniki wužiwać. Přirodoškit wostanje runje hladajo na čas klimoweje změny zaměr. Pawšalne wužiwanje lěsa za wětrniki nochcedźa podpěrać, strona wčera zdźěli. To a pjeć dalšich žadanjow je krajna stronska rada Zelenych kónc tydźenja wobzamknyła.

Z tym njepřihłosuja Zeleni regionalnemu wuwićowemu ministerstwu. Jeho šef Thomas Schmidt (CDU) bě hakle minjeny tydźeń wuzběhnył, zo ma lěs wulki potencial. Mjez wosom a dwanaće procentami lěsneje přestrjenje Sakskeje móh­li za wětrniki wužiwać. Tež pohórnistwowa krajina dyrbjała so do rozmyslowanjow zapřijeć.

Sakska dyrbi hač do lěta 2032 dwaj procentaj krajneje přestrjenje za twar wětrnikow přewostajić. K tomu je swobodny stat wot Zwjazka zakonsce zawjazany. Kak měli zaměr docpěć, je politikarjam čorno-zeleno-čerwjeneje knježerstwoweje koalicije hišće njejasne, dokelž je rozdźělnych měnjenjow.

Pomocny pakćik předewzaćam

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Braniborske knježerstwo chce žołmje insolwencow zadźěwać

Podstupim (dpa/SN). Braniborske knježerstwo přihotuje so na swójski pomocny paket za předewzaća hladajo na stupace płaćizny energije a surowiznow. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) wčera w Podstupimje po zetkanju ze zastupjerjemi předewzaćow a zwjazkow wuzběhny, zo dyrbi pomocny paket třicyfrowy wolumen měć. „Na kóždy pad je tajka pomoc trěbna“, wón podšmórny. Zo pak móhł Zwjazk scyła pomhać, dyrbi tutón oficialnje nuzowu staciju deklarować, tak zo móhli kraje kredity brać, podobnje kaž bě to hižo w zwisku z koronapandemiju. Kaž Dietmar Woidke zdźěli, wón hižo tydźenje na tajke nuzowe wozjewjenje čaka. „Jelizo dźěćo hižo w studni leži, je přepozdźe.“ Zwjazkowe knježerstwo njeměło chabłać. „Dyrbimy předewzaćam a ludźom w kraju nětko pomhać.“ Krajne knježerstwo chce předewšěm žołmje insolwencow zadźěwać.

Přirodźe nješkodźeć

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:
Tež lěsy maja wulki potencial, wětrnikam městno skićeć, wuswětli sakski minister za regionalne wuwiće Thomas Schmidt (CDU), kaž Serbske Nowiny minjeny tydźeń rozprawjachu. Nětko reaguja sakscy Zeleni a wětrniki w lěsach wotpokazuja. Tež ja mam za dwělomne, zo móža wětrniki bjez škody w lěsach instalować, wšako su za twar tajkich připrawow wulke přestrjenje trěbne. Dopomnju so hišće na naprašo­wanje našeho wječornika w zarjadomaj městow Budyšina a Kamjenca, hdźež wobhonich so wo planowanych přestrjenjach za wětrniki. Hłowny tenor bě, zo njejsu tajke předwidźane. Z Kamjenca samo rěkaše, zo je hladajo na topografiju a situaciju krajiny twar wětrnikow we a wokoło Kamjenca problematiski. Potajkim, hdźe měli připrawy instalować? Měnju, zo maja wětrniki předewšěm tam nastać, hdźež energiju trjebamy na přikład blisko pře­mysłownišćow. Tam njejsu přirodźe tak na škodu, kotruž dźě za klimu nuznje trjebamy. Bianka Šeferowa

Porjedźenka

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Bywši bamž Jan Pawoł I. (1912–1978) ­bu njedawno zbóžnoprajeny, a nic, kaž smy w rubrice „Cyrkej a swět“ we wče­rawšim wudaću SN mylnje pisali, swja­toprajeny.

Redakcija SN

Města pruwuja lutowanske móžnosće

Dienstag, 13. September 2022 geschrieben von:

Annaberg-Buchholz/Kamjenica (dpa/SN). Swěca we woknach, wobswětlene debjenki na dróhach, swěćate hodowne štomy: W adwentnym času swěca na mnohich blakach wosebitu naladu wuprudźa, předewšěm w Rudnych horinach. Energijoweje krizy dla chcedźa w někotrych městach při hodownym wobswětlenju lutować. „Hody su swjedźeń nadźije“, wuzběhny rěčnica města Annaberg-Buchholz Annett Flämig. Tradicionalne wobswětlenje hasnyć abo zakazać by z jeje wida wopačny signal był. Přiwšěm pytaja w rudnohórskim měsće za móžnosćemi energiju lutować. Tak ma so hodowny štom lětsa jenož za wotewrjenski čas hodownych wikow swěćić a w nocy hasnyć. Podobne pruwuja tole nastupajo hodownu pychu. Tež dalše lutowanske móžnosće kołowokoło hodownych wikow přepruwowachu, Flämig wuzběhny. Tak wobličichu, kelko město za hodowne wobswětlenje płaći a kotre přidatne kóšty su hladajo na stupace energijowe płaćizny móžne. Mnohe komuny su minjene lěta w zwisku z wobswětlenjom za hodowny čas do LED-techniki inwestowali a tak přetrjebu miliny znižili.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND