To a tamne (01.07.22)
Zetkawać a wuměnjeć sej mysle na Łužiskim cyrkwinskim dnju
Zhorjelc. „Wodźacy motiw ,von wegen‘ woznamjenja: my křesćenjo swoju wěru wuznawamy. Zdruha to rěka, zo podamy so hromadźe na puć“, měni Bettina Jordanov, wot lěta 2011 fararka ewangelskeje wosady Wochozy-Hamor. Łužiski cyrkwinski dźeń minjeny kónc tydźenja w Zhorjelcu bě jej swjedźeń wěry a žiwjenskeje radosće. Tam je wona wuměnu wěru nastupajo pytała. Wobsahi za swójby a hudźba su ju wokřewili.
Ćežke njewjedra w Čěskej
Praha (dpa/SN). Sylny dešć a njewjedra su w Čěskej njezboža a powodźenja zawinowali. Blisko hrodu Karlštejn zrazy spěšnik dźensa do skaliznow, kotrež běchu so na kolije sunyli. Pjeć ludźi je so lochce zraniło. Na někotrych městnach stupachu rěčki a rěki přez brjohi. Po cyłym kraju běchu wohnjowe wobory po stach zasadźene, zo bychu pincy wuklumpali a powalene štomy z dróhow rumowali.
Wulke mnóstwo žita zničili
Kijew (dpa/SN). Při nadpadźe na wuchodźe Ukrainy buchu po informacijach tamnišich zarjadow wulke mnóstwa žita zničene. W potrjechenym składźišću w měsće Selenodolsku je woheń wudyrił, pisaše guwerner kónčiny Dnipropetrowsk, Walentyn Rezničenko, dźensa w powěsćowej słužbje telegram. Něhdźe 40 tonow žita su zničene, guwerner trochuje a ma Rusku za winika. Ukraina je nimo Ruskeje za tójšto chudych krajow předewšěm w Africe najwažniši dodawar žita a hnojiwow.
Mjenje płuna přetrjebali
Dyrbi na čas žiwjenja do jastwa
Paris (dpa/SN). W procesu wo islamistiske nadpady w lěće 2015 w Parisu dyrbi hłowny wobskorženy Salah Abdeslam na čas žiwjenja do jastwa. Wčera je sudnistwo jeničkeho hišće žiweho teroristiskeho komanda zasudźiło. Zdobom nima 32lětny móžnosć dóstać, zo smě jatbu dočasnje wopušćić. Tež 19 z cyłkownje 20 tamnych wobskorženych je sudnistwo we wšěch dypkach zasudźiło.
Proces w Pariskim justicnym palasće traješe dźewjeć měsacow, hdźež seriju nadpadow 13. nowembra 2015 w Parisu dokładnje wobjednawachu. Na tymle wječoru su ekstremisća w běhu jenož mało hodźinow 130 ludźi morili a dalše 350 wosobow zranili. Předewšěm koncentrowachu so nadpady na koncertnu žurlu Bataclan, hosćency a bary w měsće. Tež do stadiona spytachu so terorisća zadobyć, hdźež wotmě so w samsnym času koparska hra mjez Němskej a Francoskej.
Trašace daty za Italsku
Kraj na juhu Europy ćerpi pod wjedrowymi ekstremami
Rom (dpa/SN). Suchota, horcota, wohenje a samo inwazija skopčkow na Sardiniskej: Ze spočatkom lěća w Italskej pod wjedrowymi ekstremami ćerpja. Mjeztym zo historiska perioda suchoty hižo tydźenje sewjer srjedźomórskeho kraja domapyta, nětko dypkownje k startej dowoloweje sezony napadnje wysoke temperatury a přeco wjace wohenjow registruja. Potrjechene regiony žadaja sej wot knježerstwa w Romje dźeń a bóle naležnje staw wjedroweje nuzy wobzamknyć. Naprawy móhli tež turistow potrjechić.
Wo „trašacych datach“ rěčeše šef ciwilneho škita Fabricio Curcio. Najdlěša italska rěka Po, žiwjenska žiłka bohatych regionow na sewjeru kraja, wjedźe tak mało wody kaž hižo 70 lět nic, mjenujcy jenož hišće 20 procentow poprawom w juniju zwučeneho mnóstwa.
To a tamne (30.06.22)
Po wjacorych nadpadach barow na ludźi dyrbješe so słowakski wobswětowy minister Jan Budaj starosćić, zo swoje zastojnstwo zhubi. Tole bě sej skupina prawicarskoekstremistiskich zapósłancow słowakskeho parlamenta žadała a próstwu njedowěry zapodała, štož dźěl zapósłancow Lěwicy podpěrachu. Wobswětowy minister wšak žiwjenje ludźi riskěruje, wšako njeda bary zatřělić. Zawčerawšim je parlament wo próstwje wothłosował a ju wotpokazał.
Dźesać wosobow je na juhu Irana w minjenych něhdźe 40 dnjach hoberski přestrjenc zhotowiło. Postajeny je kumštny rjemjeslniski wudźěłk za lětuše swětowe koparske mišterstwa, čehoždla mějachu dźěłaćerjo wulki časowy ćišć. Přestrjenc je něhdźe 100 kwadratnych metrow wulki a z ruku zhotowjeny. Zo njebychu sej dźěłaćerjo wusnyli, su stajnje hromadźe spěwali.
Wo zamołwitosći, mały region njepřewaleć
Podstupim (SN/at). Projekty we wobłuku změny strukturow w Hornjej a Delnjej Łužicy postajichu zhromadne posedźenje Rady za naležnosće Serbow při Krajnym sejmje Braniborskeje a Rady za serbske naležnosće Sakskeje wčera w plenarnej žurli braniborskeho parlamenta. Po koronapandemiji bě to prěni raz, zo stej so gremijej zaso w prezency schadźowałoj. „Serbska zhromadnosć chce a ma wažny hłós być“, podšmórny z widom na tutu strukturnu změnu prezidentka Krajneho sejma Braniborskeje prof. dr. Ulrike Liedtke (SPD) při witanju.
Wosebje zajimawe běchu wuwjedźenja wo móžnymaj, wot Zwjazka spěchowanymaj, wulkoprojektomaj w sakskej Łužicy za braniborske radźićelki a braniborskich radźićelow a za zapósłancow. Prof. dr.-ing. Johann-Dietrich Wörner z Acatech Mnichow je předewzaće LAB Lausitz Art of Building rozkładł. Wěstotu, w ćežkim času wobstawać móc a naslědnosć mjenowaše wón wobstatki rozmyslowanjow za to. Z laborom chcedźa za twarstwo inowaciski rjećaz na inowacisku syć wukmanjeć.
Putin njeje zwjazk pačił
Berlin/Madrid (dpa/SN). Zwjazkowa wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je wolóžena, zo je Turkowska swoje spjećowanje přećiwo přistupej Šwedskeje a Finskeje k NATO spušćiła. Z tym so plan ruskeho prezidenta Wladimira Putina njeporadźi, wojerski zwjazk pačić, wona dźensa rano rozłoži. Dźensa wjeršk NATO w Madridźe pokročuje, na kotrymž so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), ministerka za zakitowanje Christine Lambrecht (SPD) a Annalena Baerbock wobdźěla.
W Lipsku podźěl jara wysoki
Lipsk/Gütersloh (dpa/SN). Lipsk ma mjez najwjetšimi městami z wysokimi šulemi druhi najwjetši podźěl dowolnosće wobmjezowanych studijnych směrow. Cyłkownje 61 procentow wšitkich směrow maja numerus clausus (NC), z čimž je studowacym jenož dobra třećina předmjetow njewotwisnje wot abiturneje znamki wotewrjena, zdźěli dźensa Centrum za wysokošulske wuwiće w Güterslohu. Jeničce Saarbrücken leži po cyłym Zwjazku z 64 procentom hišće před Lipskom.
Wólby Günthera wěste
Ćežke njewjedra su minjenu nóc wulke škody w korutanskim wobwodźe ...
Wuwiće inflacije dale njewěste
Wiesbaden (dpa/SN). Žiwjenje w Němskej je minjeny čas jasnje dróše a połoženje njebudźe so po posudźowanju ludowych hospodarjow najebać naprawy zwjazkoweho knježerstwa tak spěšnje změnić. Dźensa popołdnju chce statistiski zarjad we Wiesbadenje podać, kak je so inflacija w juniju wuwiła. Kónc meje wšak zwyšichu so płaćizny za přetrjebarjow hladajo na měsac do toho wo 7,9 procentow. Tajke wysoke inflaciske hódnoty fachowcy hišće nihdy po zjednoćenju Němskeje registrowali njejsu. W starych zwjazkowych krajach pak mějachu podobnje wysoke hódnoty w zymje lěta 1973/74. W běhu wolijoweje krizy su tehdy wolijowe płaćizny ekstremnje stupali.
Tuchwilu ćerpja předewšěm swójby z mało mzdu, zwěsći institut za makroekonomiju a konjunkturne slědźenje załožby Hans Böckler. „Droha energija domjacnosće z mało mzdu nadproporcionalnje poćežuje“, w rozprawje rěka.
