Aktiwisća protestowali
To a tamne (19.05.22)
Z namakanymi pjenjezami wulce nakupować šli su dźěći w hornjobayerskim Oberhachingenje. 13lětny bě spočatk meje zabytu aktowku na nastupnišću tamnišeho dwórnišća namakał a w njej wobalku, w kotrejž bě 14 900 eurow. Město toho zo by pjenjezy wotedał, kupi sej z towaršemi debjenki, drasty a e-roler. Skónčnje tole staršim napadny. Kupjene wěcy su mjeztym wróćili. Staroby dla njemóža jich chłostać, na „wujasnjowacu rozmołwu“ pola policije pak su prošeni.
Spektakularne rubježnistwo w cłownym zarjedźe w sewjerorynsko-westfalskim Emmerichu w nowembru 2020 z rubiznu 6,5 milionow eurow je wujasnjene. Policija je wjacorych skućićelow zajała, mjez druhim cłownika. Tón bě skućićelam rozsudny pokiw dał. Cwólba z Pólskeje na to sćěnu trezoroweje rumnosće přełama a pjenjezy pokradny.
Swójske korjenje zaso namakał
Zamołwity za Serbski centrum na Łužiskim cyrkwinskim dnju wot 24. do 26. junija w Zhorjelcu je Baršćanski farar Tobias Pawoł Jachmann. 34lětny je tamnišu wosadu před nimale połdra lětom přewzał, wšako wón z delnjołužiskeho města nad Nysu pochadźa. Zo su jemu nadawk zamołwiteho na lońšej serbskej prědarskej konferency we Wochozach dowěrili, ma z wuwědomjenjom swójskeho pochada zwjazane předstawizny.
„Po studiju teologije w Berlinje, Wienje a Genfje sym swoje serbske korjenje zaso namakał“, młody farar powěda. Wón rozsudźi so za wikariat w Dešnje pola fararki Kathariny Köhleroweje, „dokelž chcych tróšku serbsce rěčeć nawuknyć“. Z toho časa je dr. Madlena Norbergowa jeho wučerka delnjoserbšćiny. Do Baršća hić z tym zwisuje, zo njeměješe dotal nałožena próca serbšćinu nastupajo podarmo być. Kóždy rěčnik je trěbny.
Scholz a Zelenskyj rěčałoj
Berlin/Kijew (dpa/SN). Po napjatosćach w poćahach mjez Kijewom a Berlinom staj zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) a ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj znowa telefonowałoj. Zelenskyj mjenowaše rozmołwu po tym „dosć produktiwnu“. Rěčałoj staj mjez druhim wo wojerskej pomocy na dobro Ukrainy. Zelenskyj je Scholza w tym zwisku wo aktualnym wojerskim połoženju informował, kaž prezident rjekny.
Priwilegije wobmjezowali
Berlin (dpa/SN). Koalicija SPD, Zelenych a FDP je wurjadne prawa bywšeho zwjazkoweho kanclera Gerharda Schrödera raznje wobmjezowała. Politikar SPD ma po tym swój běrow a swojich sobudźěłaćerjow zhubić. Personal ma dźěło skónčić a druhe nadawki přewzać, rěka w naćisku amploweje koalicije, kotryž ma etatowy wuběrk jutře schwalić. Starobnu mzdu a wosobinski škit Schröderej dale přizwoleja. Unija CDU a CSU bě sej žadała, jemu wšitke priwilegije wzać.
Wo rafineriji debatowali
Próstwu pola NATO zapodałoj
Dalšich wojakow wuchować
Kijew (dpa/SN). Po ewakuowanju něhdźe 260 ukrainskich wojakow z woclownje „Azow“ w Mariupolu je połoženje tam hišće přebywacych wojowarjow dale njejasne. Prezident Wolodymyr Zelenskyj je minjenu nóc zdźělił, zo je mjezynarodnych posrědkowarjow zasadźił. Ukrainscy wojacy, kotřiž běchu w nocy na wutoru woclownju wopušćili, su mjeztym w ruskej wójnskej jatbje. W Kijewje so nadźijeja, zo móža jich pozdźišo za ruskich wójnskich jatych wuměnić.
Ruska je potwjerdźiła, zo chcyła wobsadźene kónčiny pola města Cherson na juhu Ukrainy dołhodobnje na so wjazać. Region wokoło přistawneho města ma „dostojne městno w našej ruskej swójbje“ zabrać, rjekny zastupowacy ministerski prezident Marat Chusnullin na wopyće w Chersonje. Ruska je w tutej kónčinje 1. meje rubl jako oficialne płaćidło zawjedła.
EU energijowy plan předstajiła
Brüssel (dpa/SN). Komisija EU je dźensa wobšěrny plan předpołožiła, kak móhła so Europa dołhodobnje bjez fosilnych paliwow z Ruskeje z energiju zastarać. Nimo lutowanja chcedźa zamołwići wobnowjomne energije masiwnje wutwarić, powěsćernja dpa rozprawja. Tak chcedźa podźěl wobnowjomnych energijow w EU hač do lěta 2030 město dotal planowanych 40 procentow na 45 procentow rozšěrić. Zdobom namjetuja, přetrjebu energije hač do kónca lětdźesatka wo znajmjeńša 13 procentow znižić a nic kaž dotal planowane wo dźewjeć procentow. Wobmjezowanje spěšnosće na awtodróhach njeje předwidźane.
Cyłkownje chce EU za zwoprawdźenje swojich planow hač do 2027 něhdźe 195 miliardow eurow inwestować, zo by so njewotwisna wot ruskeje energije stała. Tak chcedźa ličbu solarnych milinowych připrawow hač do 2028 podwojić. Komisija chce, zo maja wšitke industrijne twarjenja solarne připrawy na třěše.
To a tamne (18.05.22)
Radikalna to naprawa za škit ptačkow: Wobsedźerjo kóčkow we Walldorfje w Porynsko-Neckarskim wokrjesu smědźa swoje lubuški wotnětka cyłe lěto jenož hišće w bydlenju dźeržeć. Zo by wot wotemrěća wohroženeho chocholika (Haubenlerche) škitał, je krajnoradny zarjad wotpowědne postajenje wukazał. Po tym njesmědźa domjace kóčki hač do kónca awgusta a přichodne tři lěta wot apryla hač do awgusta wjace před durje. Towarstwo za škit zwěrjatow chce přećiwo wukazej wokrjesa skoržić.
Z nowej barbu je w Mietingenje pola Ulma připowěšak na samsnym městnje wotstajeny stał, hdźež běchu jón njeznaći před měsacom pokradnyli. Kaž policija zdźěla, su pobóčne sćěny nětko módre lakěrowane a wóska čerwjena. Přiwšěm pobrachuje, štož bě na wozu nakładowane: wjacore tony pěska.
Prěnje rozmołwy wo koaliciji
Kiel (dpa/SN). Ministerki prezident Schleswigsko-Holsteinskeje Daniel Günther (CDU) je dźensa ze Zelenymi prěnje sonděrowanske rozmołwy k wutworjenju noweho knježerstwa zahajił. Delegaciji wobeju stron zetkaštej so rano w jednym z Kielskich hotelow. Popołdnju chcyše so Günther ze zastupnikami FDP zetkać. Günther chcył móžnosće dalewobstaća jamaiskeje koalicije tutych třoch stron pruwować.
Hrozy „katastrofalny hłód“
Sanaa (dpa/SN). Najwjetši dowožowar pšeńcy w Jemenje je hladajo na raznje přiběrace płaćizny žita před „katastrofalnej hłodowej nuzu“ w kraju – w kotrymž hižo sydom lět wobydlerska wójna knježi – warnował a wo mjezynarodnu pomoc prosył. „Hewak njemóžemy slubić, zo katastrofje přichodne měsacy tola hišće zadźěwamy“, rjekny wikowar Nabil Hajil Anam. W Jemenje nima po informacijach UNO hač do 19 milionow ludźi dosć k jědźi. Płaćizny žita su gigantiske.
Biden přijědźe do Buffalo
